Η ΕΕ κινδυνεύει να «απολέσει την αξιοπιστία της» εάν δεν διευρυνθεί, προειδοποιεί το Μαυροβούνιο
Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πληρώσει ένα «τεράστιο» γεωπολιτικό κόστος και θα «χάσει την αξιοπιστία της» εάν δεν διευρυνθεί, δήλωσε στο Euronews ο αναπληρωτής πρωθυπουργός του Μαυροβουνίου Φίλιπ Ιβάνοβιτς.
Μιλώντας σε μια προσωπική συνέντευξη κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής του Euronews για τη διεύρυνση στις Βρυξέλλες στις 4 Νοεμβρίου, ο Ιβάνοβιτς δήλωσε: «Εάν η διεύρυνση δεν συμβεί — όχι μόνο με το Μαυροβούνιο αλλά και με άλλες υποψήφιες χώρες — τότε η ίδια η έννοια της Ευρωπαϊκής Ένωσης χάνει την αξιοπιστία της: δεν είναι Ευρωπαϊκή και δεν είναι πλέον Ένωση.»
«Για εμάς, θα είναι μια καταστροφική κατάσταση (...) και θα ήταν ένα φρικτό μήνυμα προς όλες τις άλλες υποψήφιες χώρες, επειδή τότε θα καταλάβουν πως ό,τι κι αν κάνουν είναι μάταιο», πρόσθεσε. «Και αυτό είναι κάτι που δεν μπορούμε να αποδεχτούμε.»
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022 έχει προσδώσει νέα ενέργεια στην εδώ και καιρό αδρανή διαδικασία διεύρυνσης του ευρωπαϊκού συνασπισμού, καθώς οι Βρυξέλλες επιδιώκουν να ενσωματώσουν χώρες στην ανατολική πλευρά του.
Το Μαυροβούνιο, η μικρότερη από τις εννέα χώρες που έχουν αναγνωριστεί ως υποψήφιες για ένταξη στην ΕΕ, είναι επί του παρόντος η χώρα που έχει προχωρήσει περισσότερο στην εφαρμογή των συνταγματικών, δικαστικών και οικονομικών μεταρρυθμίσεων που απαιτούνται για να θεωρήσουν οι Βρυξέλλες μια χώρα έτοιμη να ενταχθεί.
Ο Ιβάνοβιτς επανέλαβε τον στόχο της κυβέρνησής του να ολοκληρώσει τις ενταξιακές συνομιλίες το 2026, ανοίγοντας τον δρόμο για επίσημη ένταξη έως τον Ιανουάριο του 2028. «Γι' αυτό λέμε 28 έως το 28: δηλαδή 28 κράτη - μέλη έως το 2028», εξήγησε.
Μίλησε ώρες αφότου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε την ετήσια έκθεσή της για την πρόοδο των υποψήφιων χωρών στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεών τους, στην οποία περιέγραφε το Μαυροβούνιο ως στον σωστό δρόμο για την επίτευξη των οροσήμων του, εάν διατηρήσει «τον ρυθμό των μεταρρυθμίσεων».
Το Μαυροβούνιο στοχεύει σε «πλήρη» ένταξη
Η διαδικασία διεύρυνσης της ΕΕ, αν και εξαιρετικά τεχνική, απαιτεί επίσης την ομόφωνη υποστήριξη όλων των κρατών μελών σε πολλαπλά στάδια της διαδικασίας.
Η αίτηση της Ουκρανίας καθυστερεί επί του παρόντος από τον Βίκτορ Όρμπαν της Ουγγαρίας, ο οποίος τα τελευταία χρόνια ασκεί το δικαίωμα βέτο του για να μπλοκάρει αρκετές αποφάσεις εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ. Έχουν προκύψει ερωτήματα σχετικά με το πώς οι διαδικασίες λήψης αποφάσεων του συνασπισμού μπορούν να επιβιώσουν σε μια διευρυμένη Ένωση έως και 30 ή περισσότερων χωρών.
Αξιωματούχοι της ΕΕ στις Βρυξέλλες έχουν διατυπώσει την άποψη ότι θα μπορούσαν να γίνουν δεκτά νέα μέλη χωρίς να τους δοθεί πλήρες δικαίωμα ψήφου. Ερωτηθείς για αυτήν την προοπτική, ο Ιβάνοβιτς είπε: «Αυτό στο οποίο στοχεύουμε είναι η πλήρης ένταξη».
«Καταλαβαίνω από πού προέρχονται αυτές οι ανησυχίες. Αλλά το Μαυροβούνιο είναι εδώ και χρόνια ευθυγραμμισμένο, 100% ευθυγραμμισμένο, με την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας της ΕΕ.»
Ο κίνδυνος να ανατρέψουν τα νέα μέλη θεμελιώδεις αξίες της ΕΕ, όπως το κράτος δικαίου, η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, έχει επίσης ωθήσει τους αξιωματούχους να εξετάσουν το ενδεχόμενο να θέσουν τις νέες χώρες σε δοκιμαστική περίοδο πριν επιβεβαιώσουν πλήρως την ένταξή τους.
«Είμαστε υπό δοκιμή τα τελευταία 13 χρόνια και θα είμαστε υπό δοκιμή μέχρι να κλείσουμε όλα τα κεφάλαια των διαπραγματεύσεων», απάντησε ο Ιβάνοβιτς όταν ρωτήθηκε για την πιθανότητα μιας δοκιμαστικής περιόδου.
«Έτσι, μόλις κλείσουμε τα κεφάλαια των διαπραγματεύσεων, κατά την άποψή μου, η δοκιμή έχει τελειώσει.»