Black Friday στην Ελλάδα: Η «μαγεία» χάνεται, τα χρήματα μειώνονται- Τι να προσέξουμε

Η «Black Friday» — η ημέρα των μεγάλων προσφορών πριν από την εορταστική περίοδο των Χριστουγέννων— καθιερώθηκε σταδιακά και στην Ελλάδα την προηγούμενη δεκαετία, όταν μεγάλα δίκτυα λιανικής και ηλεκτρονικά καταστήματα άρχισαν να αντιγράφουν το αμερικανικό μοντέλο προσφορών και flash deals.

Η μαζική είσοδός της στην ελληνική αγορά έγινε στα μέσα της δεκαετίας του 2010, με αλυσίδες πολυκαταστημάτων να πρωτοεπικοινωνούν μεγάλες καμπάνιες Black Friday και αργότερα να ακολουθούν μεγάλοι παίκτες ηλεκτρονικής και φυσικής λιανικής.

Από τότε το φαινόμενο μετασχηματίστηκε: Δεν είναι πια μόνο μία μέρα με μεγάλες ουρές έξω από τα καταστήματα. Πλέον έχουμε πολύμηνες καμπάνιες, «προ-Black Friday» προσφορές, online flash sales και marketplaces που συγκεντρώνουν εκατοντάδες deals.

Η ψηφιακή μετατόπιση είναι εμφανής —τα μεγάλα marketplaces έχουν φίλτρα «Black Friday», ενώ δίκτυα πολυκαταστημάτων και πληθώρα e-shops παρουσιάζουν εκτεταμένες προσφορές τόσο online όσο και σε φυσικά καταστήματα.

Ποιοι συμμετέχουν — από τα μεγάλα δίκτυα ως τα μικρότερα e-shops

Στην Ελλάδα η Black Friday πλέον «αγκαλιάζει» κάθε κατηγορία λιανικής: Ηλεκτρονικά και τεχνολογία , μόδα και αξεσουάρ, αλυσίδες παιχνιδιών και ειδών σπιτιού, αλλά και μικρότερες επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν την περίοδο για να καθαρίσουν στοκ και να προσελκύσουν πελάτες.

Τα μεγάλα φυσικά δίκτυα επικοινωνούν ευρέως τις προσφορές τους, ενώ πολλοί καταναλωτές πλέον αναζητούν και συγκρίνουν τιμές μέσω πλατφορμών σύγκρισης.

Πόσο «μεγάλη» είναι η Black Friday στην Ελλάδα

«Η αγοραστική κίνηση στην ελληνική αγορά αναμένεται φέτος να κυμανθεί στα περυσινά επίπεδα με περίπου 3 εκατομμύρια πωλήσεις, με μέση αξία απόδειξης κοντά στα 100 ευρώ» δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος του ΕΒΕΠ, Βασίλης Κορκίδης.

Αυτό μεταφράζεται σε συνολικό τζίρο περίπου 300 εκατομμυρίων ευρώ, επίπεδο τριπλάσιο από τα 100 εκατ. ευρώ που είχαν καταγραφεί το 2022. Επίσης, οι διαδικτυακές αγορές έχουν διπλασιαστεί.

Έρευνα που πραγματοποίησε το Ινστιτούτο ΙΝΕΜΥ της ΕΣΕΕ σε τυχαίο πανελλαδικό δείγμα 400 επιχειρήσεων του λιανικού εμπορίου για την Black Friday του 2024 ανέδειξε ότι στις εκπτώσεις συμμετείχε το 81% επιχειρήσεων και σχεδόν οι 5 στις 10 επιχειρήσεις είχαν αύξηση πωλήσεων συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο 2022/2023. Σύμφωνα με την έρευνα, 6 στις 10 επιχειρήσεις (59%) πραγματοποίησαν εκπτώσεις από 21% έως 40%.

Σύμφωνα με την πλατφόρμα σύγκρισης τιμών BestPrice, το 2024 οι κλάδοι που συγκέντρωσαν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον των καταναλωτών και κατέγραψαν την μεγαλύτερη αύξηση ηλεκτρονικών πωλήσεων ήταν:

• Τεχνολογία +83%
• Μόδα +53%
• Σπίτι & Κήπος +48%
• Παιδικά-Βρεφικά +41%
• Υγεία & Ομορφιά +21%
• Μηχανοκίνηση +15%
• Χόμπυ-Αθλητισμός +15%

Πόσα θα ξοδέψουν φέτος οι Έλληνες

Σχετικά με το πόσα χρήματα είναι διατεθειμένοι να ξοδέψουν φέτος οι Έλληνες, σε έρευνα που πραγματοποίησε η ψηφιακή τράπεζα Klarna σε συνεργασία με την εταιρεία ερευνών Appinio, το 31,1% δήλωσε ότι σκοπεύει να ξοδέψει 101-250€, το 26,3% 51-100€, και μόλις το 19% θα δαπανήσει 251-500€.

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι το 41,2% δήλωσε ότι θα ελέγξει τις τιμές πριν από τις εκπτώσεις της Black Friday για να βεβαιωθεί ότι θα ωφεληθεί πραγματικά από τις προσφορές, και το 34,3% θα αγοράσει μόνο ό,τι μπορεί να αντέξει οικονομικά, γεγονός που δείχνει ότι οι Έλληνες καταναλωτές είναι πολύ προσεκτικοί στον προϋπολογισμό των αγορών τους σε αυτή την περίοδο προσφορών και εκπτώσεων.

Επιπλέον, το 25,3% εξακολουθεί να αμφισβητεί τη γνησιότητα των εκπτώσεων της Black Friday, ποσοστό που εμφανίζει μια ήπια υποχώρηση σε σχέση με πέρσι (32%), υποδεικνύοντας ότι οι καταναλωτές παραμένουν προσεκτικοί αλλά λιγότερο επιφυλακτικοί απέναντι στις προσφορές.

Τι να προσέξουν οι καταναλωτές — πρακτικές συμβουλές για έξυπνες και ασφαλείς αγορές

Ο «πειρασμός» για ένα καλό deal είναι μεγάλος. Εξίσου μεγάλη πρέπει να είναι και η προσοχή των καταναλωτών. Έχοντας συγκεντρώσει συμβουλές και προτάσεις από αρμόδιους φορείς, ακολουθεί ένας χρήσιμος κατάλογος με πράγματα που πρέπει να έχεις υπόψη σου πριν προχωρήσεις σε αγορές:

Σύγκρινε την τιμή πριν την «προσφορά». Πολλές «εκπτώσεις» βασίζονται σε φουσκωμένες αρχικές τιμές. Χρησιμοποίησε ιστορικά εργαλεία τιμών ή πλατφόρμες σύγκρισης για να βεβαιωθείς ότι η έκπτωση είναι πραγματική. Έλεγξε την πολιτική επιστροφής / εγγύησης. Σε ηλεκτρονικές και φυσικές αγορές επιβεβαίωσε την πολιτική επιστροφών, τα έξοδα αντικαταβολής/μεταφοράς και τη διάρκεια εγγύησης — ειδικά για ηλεκτρονικά προϊόντα. Προσοχή στα «too good to be true» deals. Ακραία χαμηλές τιμές μπορεί να κρύβουν refurbished ή εκδοχές με λιγότερα χαρακτηριστικά — διάβασε περιγραφές προϊόντων προσεκτικά. Ασφάλεια συναλλαγής. Πληρωμές σε αξιόπιστες πλατφόρμες με πιστοποίηση HTTPS, χρήση υπηρεσιών 3D Secure και αποφυγή δημόσιων Wi-Fi κατά τη διαδικασία αγοράς μειώνουν τον κίνδυνο απάτης. Σύγκρινε προσφορές στο χρόνο. Ορισμένα καταστήματα «σπάνε» τις προσφορές σε limited-time bundles — αν δεν βιάζεσαι, σύγκρινε και περίμενε flash-deals αλλά πρόσεξε την πολιτική αποθέματος. Διάβασε κριτικές και αξιολογήσεις. Οι αξιολογήσεις χρηστών είναι συχνά ο καλύτερος οδηγός για την ποιότητα και την αξιοπιστία.

Η εικόνα για το μέλλον — κορεσμός ή ώθηση στην αγορά;

Τα τελευταία χρόνια καταγράφεται ανάμεικτη διάθεση: το συνολικό μέγεθος της Black Friday στην Ελλάδα έχει αυξηθεί σημαντικά σε σχέση με το παρελθόν, υπάρχουν ωστόο ενδείξεις κόπωσης και άνοδος της δυσπιστίας του κοινού απέναντι σε κάποιες «αμφιλεγόμενες» προσφορές.

Σύμφωνα με την έρευνα People of Greece – Special Snapshot (6-13 Νοεμβρίου) της QED για την άποψη των Ελλήνων ως προς τις εκπτώσεις του Black Friday:

• Σημειώνεται αυξημένη δυσπιστία απέναντι στις προσφορές: πολλοί καταναλωτές θεωρούν ότι δεν είναι τόσο «αληθινές» οι εκπτώσεις
• Η συχνότητα των αγορών μειώνεται: μόνο ένα μικρό ποσοστό – περίπου 5% – δηλώνει ότι «πάντα» ψωνίζει στη Black Friday, ενώ οι «αυθόρμητες» αγορές υποχωρούν
• Το 24% των ερωτώμενων χαρακτηρίζει τις εκπτώσεις «απατηλές» και το 31% τις βλέπει ως «υπερτιμημένες
• Υπάρχει σημαντικό χάσμα ανά γενιά: περίπου το 65% των Gen Z δηλώνει ότι θα συμμετάσχει, ενώ το ποσοστό πέφτει στις μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες.

Τα ευρήματα δείχνουν μια Black Friday που χάνει λίγο από τη «μαγεία» της παλιάς εποχής και γίνεται πιο προσεκτική και στοχευμένη — οι καταναλωτές σκέφτονται πολύ περισσότερο πριν αγοράσουν.