Έρευνα του Χάρβαρντ: Σύνδεση «αιώνιων χημικών» με ορμονικές διαταραχές στις γυναίκες

Οι γυναίκες που εκτίθενται σε υψηλά επίπεδα των λεγόμενων «αιώνιων χημικών» είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν ορμονικές διαταραχές, σύμφωνα με νέα έρευνα του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ.

Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε την Παρασκευή στο ιατρικό περιοδικό JAMA Network Open, ανέλυσε δείγματα αίματος για επτά τύπους ενώσεων PFAS (περ- και πολυφθοριωμένων αλκυλικών ουσιών) και διαπίστωσε ότι ορισμένες από αυτές συνδέονται με ορμονικές διαταραχές.

Τα PFAS είναι συνθετικές ουσίες γνωστές για την ανθεκτικότητά τους στη θερμότητα, το νερό και τους λεκέδες και χρησιμοποιούνται ευρέως σε αντικολλητικά σκεύη, συσκευασίες τροφίμων, καθώς και σε μιας χρήσης και επαναχρησιμοποιούμενα προϊόντα εμμηνόρροιας. Ονομάζονται «αιώνια χημικά» επειδή δεν αποδομούνται εύκολα στο περιβάλλον.

Τα αιώνια χημικά έχουν συνδεθεί με καρκίνο και άλλους σοβαρούς κινδύνους για την υγεία. Μπορούν να εισέλθουν στο ανθρώπινο σώμα μέσω πόσιμου νερού, τροφής, καθημερινών προϊόντων, ενώ πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι μπορούν να απορροφηθούν και μέσω του δέρματος.

Στη μελέτη, οι γυναίκες που εμφάνιζαν ενδείξεις ενδοκρινικής διαταραχής είχαν υψηλότερες μέσες συγκεντρώσεις διαφόρων ενώσεων PFAS σε σύγκριση με εκείνες που δεν εμφάνιζαν.

Η ενδοκρινική διαταραχή αναφέρεται σε κάθε μεταβολή της φυσιολογικής λειτουργίας των ορμονών, που μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη γονιμότητα, ανωμαλίες στα όργανα του αναπαραγωγικού συστήματος, διαταραχές του εμμηνορροϊκού κύκλου και πρώιμη ήβη.

Η μελέτη έχει κάποιους περιορισμούς, καθώς χρησιμοποίησε δείγματα από μία μόνο λήψη αίματος, γεγονός που σημαίνει ότι ενδεχόμενη ήδη υπάρχουσα ενδοκρινική διαταραχή θα μπορούσε να έχει επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο ο οργανισμός επεξεργάζεται τα PFAS.

Η αποφυγή έκθεσης στα PFAS είναι δύσκολη. Πριν από δύο χρόνια, το Forever Pollution Project – έρευνα δημοσιογράφων από όλη την Ευρώπη – εντόπισε σχεδόν 23.000 μολυσμένες τοποθεσίες με PFAS.

Το έργο αποκάλυψε επίσης 21.500 επιπλέον πιθανά μολυσμένα σημεία λόγω τρέχουσας ή προηγούμενης βιομηχανικής δραστηριότητας, καταλήγοντας ότι «η μόλυνση από PFAS εξαπλώνεται σε όλη την Ευρώπη».

Το 2023, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) ταξινόμησε δύο PFAS – το PFOA και το PFOS – ως καρκινογόνο και πιθανώς καρκινογόνο για τον άνθρωπο αντίστοιχα. Και οι δύο ουσίες είναι απαγορευμένες στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ωστόσο, οι ευρωπαϊκές οργανώσεις προστασίας καταναλωτών προειδοποιούν ότι πολλά PFAS παραμένουν σε καθημερινά προϊόντα. Νωρίτερα φέτος, η Ευρωπαϊκή Οργάνωση Καταναλωτών (BEUC) εξέτασε 221 προϊόντα διαθέσιμα στην ευρωπαϊκή αγορά – τόσο σε φυσικά καταστήματα όσο και online.

Διαπιστώθηκε ότι 62 προϊόντα περιείχαν επίπεδα οργανικού φθορίου – δείκτη που χρησιμοποιείται για να υποδηλώσει την παρουσία PFAS – πάνω από το όριο που προτείνεται στη μελλοντική πανευρωπαϊκή ρύθμιση.

Σχεδόν όλες οι 16 κατηγορίες προϊόντων που εξετάστηκαν περιείχαν επιβλαβείς χημικές ουσίες, όπως επιθέματα, ποπ κορν μικροκυμάτων και ταινίες κινησιολογίας.