Απαγορευμένα φυτοφάρμακα στη Γαλλία: αυξάνονται τα περιστατικά καρκίνου σε παιδιά

Είναι αόρατα, αλλά ίχνη τους βρίσκονται παντού: στα τρόφιμά μας, στα φυτά, στο έδαφος, στα υπόγεια ύδατα, στον αέρα και στο σώμα μας.

Πρόκειται για τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων. Η Ευρώπη αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους καταναλωτές τους παγκοσμίως και τον μεγαλύτερο εξαγωγέα.

Οι κίνδυνοι που εγκυμονούν για το περιβάλλον και την υγεία των ζώων και του ανθρώπου βρίσκονται στο επίκεντρο μιας έντονης συζήτησης, ιδίως σε σχέση την εντατική χρήση τους στον γεωργικό τομέα.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση σχεδίαζε να μειώσει στο μισό τη χρήση τους μέσα σε μερικά χρόνια.

Ωστόσο, πρόσφατα απέρριψε αυτόν τον στόχο υπό την πίεση των αγροτών και των λόμπι των αγροχημικών. 

Το Europeans' Stories σάς μεταφέρει στο Σαρέντ-Μαριτίμ, στη δυτική Γαλλία. Στον νομό αυτόν υπάρχει μια τεράστια πεδιάδα στην οποία καλλιεργούνται δημητριακά και η οποία δέχεται πολλά φυτοφάρμακα.

Οι κάτοικοι αρκετών δήμων της περιοχής έχουν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου: τα περιστατικά καρκίνου σε παιδιά, ορισμένα από τα οποία έχουν οδηγήσει σε θάνατο, έχουν πολλαπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια. 

Η κατάσταση αυτή προκαλεί ανησυχία στον Franck Rinchet-Girollet.

Ο επτάχρονος γιος του βρίσκεται σε ύφεση από καρκίνο των οστών, που διαγνώστηκε πριν από 5 χρόνια.

Αυτός ο πρώην οδηγός λεωφορείου, νυν κοινοβουλευτικός ακόλουθος, είναι συμπρόεδρος της ένωσης Avenir Santé Environnement (Μέλλον Υγεία Περιβάλλον), η οποία ιδρύθηκε από κατοίκους της περιοχής που, όπως και ο ίδιος, μάχονται για να βρουν την αιτία των καρκίνων των παιδιών τους. 

«Ο αισθητήρας ποιότητας αέρα αναφοράς στην περιοχή κατέγραψε 33 φυτοφάρμακα το 2019, 41 φυτοφάρμακα το 2021 και το γαλλικό ρεκόρ για τα ζιζανιοκτόνα», αναφέρει.

Τον Οκτώβριο, η ένωση δημοσίευσε τα αποτελέσματα των τοξικολογικών αναλύσεων που πραγματοποιήθηκαν σε 72 παιδιά από έξι δήμους της αστικής περιοχής.

«Δεκατέσσερα μόρια φυτοφαρμάκων βρέθηκαν στα ούρα των παιδιών και 45 στα μαλλιά τους. Μεταξύ αυτών, βρήκαμε αρκετά απαγορευμένα μόρια», τονίζει ο Franck Rinchet-Girollet.

«Πώς γίνεται να υπάρχουν ακόμη απαγορευμένα, καρκινογόνα μόρια και να συνεχίζουμε να χορηγούμε εγκρίσεις διάθεσης στην αγορά για προϊόντα που εξακολουθούν να είναι δυνητικά ενδοκρινικοί διαταράκτες και καρκινογόνα;  Οι εγκρίσεις διάθεσης των προϊόντων στην αγορά χορηγούνται κυρίως σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Και βλέπουμε ότι εγκεκριμένα μόρια αποδεικνύονται είτε πιθανά καρκινογόνα είτε μεταλλαξιγόνοι παράγοντες τοξικοί για την αναπαραγωγή.»

Προτρέπει την Ευρωπαϊκή Ένωση να στηρίξει επειγόντως τον γεωργικό τομέα για τη σταδιακή κατάργηση της χρήσης συνθετικών φυτοφαρμάκων.

«Όσο προχωράμε, τόσο περισσότερα θα είναι τα περιστατικά καρκίνου σε παιδιά. Ο γιος μας είναι σε ύφεση, αλλά θα ζούμε πάντα με μια δαμόκλειο σπάθη να κρέμεται πάνω από το κεφάλι μας. Θέλουμε να ευαισθητοποιήσουμε εθνικούς και ευρωπαϊκούς φορείς λήψης αποφάσεων. Δεν θα ευχόμουν σε κανέναν να ζήσει την κόλαση που περάσαμε με τον γιο μας. Αλλά λέω στον εαυτό μου ότι, αν το είχαν ζήσει, ίσως να άλλαζαν τις πολιτικές που θεσπίζουν.»

Μπορεί η Ευρωπαϊκή Ένωση να προστατεύσει καλύτερα τους πολίτες της από τις τοξικές επιπτώσεις των φυτοφαρμάκων;

«Η ευρωπαϊκή νομοθεσία για τα φυτοφάρμακα είναι από τις καλύτερες στον κόσμο, ωστόσο δεν εφαρμόζεται σωστά», αναφέρει ο Martin Dermine, εκτελεστικός διευθυντής της PAN Europe, η οποία κάνει εκστρατεία για μια Ευρώπη χωρίς φυτοφάρμακα.

«Η οδηγία για τη βιώσιμη χρήση των φυτοφαρμάκων, για παράδειγμα, δίνει προτεραιότητα στην εισαγωγή προληπτικών μέτρων για την αποφυγή της χρήσης φυτοφαρμάκων, με απλές τεχνικές, όπως η αμειψισπορά ή η χρήση ποικιλιών ανθεκτικών στα παράσιτα. Η οδηγία αυτή δεν εφαρμόζεται σωστά από τα κράτη μέλη. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να κινήσει διαδικασίες επί παραβάσει και να είναι πολύ πιο αυστηρή με τα κράτη μέλη.»

Ο Martin Dermine είναι επίσης πεπεισμένος ότι οι Ευρωπαίοι θα μπορούσαν να τα καταφέρουν και χωρίς φυτοφάρμακα.

«Τα περισσότερα φυτοφάρμακα που χρησιμοποιούνται δεν προορίζονται για την παραγωγή των τροφίμων που καταναλώνουμε άμεσα. Αν σταματούσαμε να επιδοτούμε καλλιέργειες που εξάγονται εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συγκεντρώναμε τα χρήματα της ΚΓΠ (Κοινή Γεωργική Πολιτική) σε αυτά που πραγματικά τρώμε, θα μπορούσαμε να παράγουμε τα πάντα βιολογικά με το ίδιο κόστος όπως σήμερα. Το πρόβλημα είναι ότι η γεωργία μας είναι τελείως ανοικτή στις διεθνείς αγορές. Και όλα αυτά τα χρήματα της ΚΓΠ, που αντιστοιχούν στο ένα τρίτο του προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πηγαίνουν στις τσέπες της βιομηχανίας φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων και χρησιμοποιούνται επίσης για την επιδότηση των εξαγωγών.»

Πρέπει να σημειωθεί ότι ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής καταδίκασε πρόσφατα την αποτυχία της Επιτροπής να τηρήσει την τρίμηνη προθεσμία για αποφάσεις σχετικά με την έγκριση επικίνδυνων χημικών ουσιών.

Κάποιες φορές οι καθυστερήσεις διαρκούν αρκετά χρόνια. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι εταιρείες μπορούν να συνεχίζουν να διανέμουν δυνητικά τοξικά ή καρκινογόνα προϊόντα. Επομένως, οι Βρυξέλλες μπορούν να βελτιωθούν.