The Cube: Απαγορεύει η Πορτογαλία τις πρακτικές του Ισλάμ; - Τι ισχύει

Ισχυρισμοί που διαδίδονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης υποστηρίζουν ότι η Πορτογαλία απαγορεύει όλους τους ισλαμικούς νόμους και πρακτικές και ότι η μη συμμόρφωση θα επιφέρει πρόστιμο έως 4.000 ευρώ.

Μια ευρέως διαδεδομένη ανάρτηση στο X, η οποία έχει προβληθεί πάνω από 800.000 φορές και έχει συγκεντρώσει χιλιάδες likes, υποστηρίζει πως ολοένα και περισσότερα κράτη-μέλη της ΕΕ ετοιμάζονται να ακολουθήσουν το ίδιο παράδειγμα.

Στην ανάρτηση συνοδεύεται και βίντεο που επαναλαμβάνει τους ίδιους ισχυρισμούς, αναφέροντας ότι η Γαλλία, η Ιταλία, η Σουηδία, η Αυστρία και το Βέλγιο σκοπεύουν να εφαρμόσουν αντίστοιχα μέτρα.

Όμως, ο ισχυρισμός ότι η Πορτογαλία — όπως και άλλες χώρες της ΕΕ — προχωρά σε συνολική απαγόρευση όλων των ισλαμικών πρακτικών είναι λανθασμένος.

Η κατηγορία αυτή φαίνεται να αποτελεί υπερβολή σχετικά με πρόσφατο νομοσχέδιο που απαγορεύει την κάλυψη του προσώπου σε δημόσιους χώρους, ένα μέτρο που έχει ουσιαστικά εγκριθεί.

Στα μέσα Οκτωβρίου, το πορτογαλικό κοινοβούλιο ενέκρινε νομοσχέδιο που απαγορεύει τα καλύμματα προσώπου για «λόγους φύλου ή θρησκείας» σε δημόσιους χώρους — μια κίνηση που επικρίθηκε ως στοχευμένη προς τα καλύμματα που φορούν ορισμένες μουσουλμάνες γυναίκες.

Η πρόταση κατατέθηκε από το ακροδεξιό κόμμα Chega και υποστηρίχθηκε από το κυβερνών κεντροδεξιό PSD, τη Φιλελεύθερη Πρωτοβουλία και το κεντροδεξιό CDS-PP.

Στο νομοσχέδιο, το Chega υποστηρίζει ότι όταν οι άνθρωποι — ιδιαίτερα οι γυναίκες — κρύβουν το πρόσωπό τους, βρίσκονται σε «καταστάσεις αποκλεισμού και κατωτερότητας» και ότι η πρακτική αυτή είναι ασύμβατη με τις αρχές της «ελευθερίας, ισότητας και ανθρώπινης αξιοπρέπειας» της Πορτογαλίας.

Από την άλλη πλευρά, η αριστερή αντιπολίτευση υποστηρίζει ότι η πολιτική στοχεύει έμμεσα τους αλλοδαπούς και ότι, ενώ κανείς δεν πρέπει να εξαναγκάζεται να φορά κάλυμμα προσώπου, είναι λανθασμένο να στοχοποιούνται άτομα διαφορετικής πίστης.

Τα επόμενα βήματα

Όσοι παραβιάζουν τη νέα νομοθεσία θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν πρόστιμα από 200 έως 4.000 ευρώ, ανάλογα με τη σοβαρότητα της κάθε περίπτωσης. Συνεπώς, οι διαδικτυακοί ισχυρισμοί φαίνεται να βασίζονται χαλαρά στην απαγόρευση της κάλυψης προσώπου, όμως διογκώνουν και παρερμηνεύουν πλήρως την πραγματικότητα.

Το νομοσχέδιο θα εξεταστεί τώρα σε κοινοβουλευτική επιτροπή, όπου μπορεί να τροποποιηθεί, προτού επιστρέψει στην ολομέλεια για τελική ψηφοφορία.

Ο πρόεδρος Μαρσέλου Ρεμπέλου ντε Σόουζα πρέπει επίσης να εγκρίνει τη ρύθμιση· διαφορετικά μπορεί να ασκήσει βέτο ή να τη στείλει στο Συνταγματικό Δικαστήριο για έλεγχο.

Όταν το Euronews — και συγκεκριμένα η ομάδα επαλήθευσης The Cube — απευθύνθηκε στην πορτογαλική κυβέρνηση, εκείνη «διέψευσε κατηγορηματικά» τους ισχυρισμούς ότι η χώρα απαγορεύει όλες τις ισλαμικές πρακτικές ή ότι επιβάλλει γενικευμένα πρόστιμα που σχετίζονται με τη μουσουλμανική θρησκεία.

«Η πρόταση που εγκρίθηκε πρόσφατα από το Κοινοβούλιο, η οποία βρίσκεται ακόμη υπό συζήτηση στην Επιτροπή Συνταγματικών Υποθέσεων, Δικαιωμάτων, Ελευθεριών και Εγγυήσεων, αφορά αποκλειστικά την απαγόρευση της χρήσης ενδυμασίας που προορίζεται να αποκρύπτει το πρόσωπο σε δημόσιους χώρους, ανεξαρτήτως θρησκείας ή λόγου», δήλωσε εκπρόσωπος, επισημαίνοντας ότι τα πρόστιμα μπορούν να φτάσουν έως και τα 4.000 ευρώ.

«Η Πορτογαλία είναι ένα δημοκρατικό κράτος δικαίου, που εγγυάται πλήρως τη θρησκευτική ελευθερία που κατοχυρώνεται στο Σύνταγμα και θα συνεχίσει να σέβεται όλες τις θρησκευτικές κοινότητες», πρόσθεσε.

Μόλις εγκριθεί πλήρως, η Πορτογαλία θα ενταχθεί σε χώρες όπως η Αυστρία, η Γαλλία, το Βέλγιο και η Δανία, που έχουν ήδη απαγορεύσει τη μπούργκα — μέτρο που το Chega επικαλέστηκε ως πρότυπο κατά την παρουσίαση της πρότασης.

Ωστόσο, η απαγόρευση της μπούργκας δεν σημαίνει ότι καμία από αυτές τις χώρες έχει απαγορεύσει το Ισλάμ.

Το 2011, η Γαλλία έγινε η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που απαγόρευσε σε οποιονδήποτε να φορά πλήρη κάλυψη προσώπου σε δημόσιο χώρο. Το Βέλγιο ακολούθησε την ίδια χρονιά, με τη Βουλγαρία (2016), την Αυστρία (2017) και τη Δανία (2018) στη συνέχεια.

Ο τρόπος εφαρμογής της νομοθεσίας διαφέρει από χώρα σε χώρα, καθώς εξαρτάται από τους διαθέσιμους πόρους της αστυνομίας.

Άλλες χώρες, όπως η Ιταλία, η Ολλανδία και η Ισπανία, εφαρμόζουν μερικές απαγορεύσεις, περιορισμένες σε συγκεκριμένες περιοχές ή δημόσιους χώρους — για παράδειγμα, σε σχολεία και δημόσια κτίρια.

Σε κάθε περίπτωση, καμία από αυτές τις χώρες δεν έχει απαγορεύσει την άσκηση του Ισλάμ, ενώ όλες είναι συμβαλλόμενα μέρη στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, το Άρθρο 9 της οποίας αναγνωρίζει το δικαίωμα στην ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας.

Σε επίπεδο ΕΕ, το δικαίωμα στην ελευθερία θρησκείας κατοχυρώνεται επίσης στο Άρθρο 10 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων.