«Πρέπει να βελτιώσουμε τη δημοκρατία», λέει ο Λεχ Βαλέσα

Ο Λεχ Βαλέσα, πρώην πρόεδρος της Πολωνίας και βασικό πρόσωπο στον αγώνα της χώρας για δημοκρατία, αναγνώρισε σε μια αποκλειστική συνέντευξη στο Euronews ότι έχουν γίνει λάθη γενεών, ωστόσο αρχίζουν να εμφανίζονται λύσεις. Παρά το γεγονός ότι δεν έχει αξίωμα εδώ και σχεδόν τρεις δεκαετίες, ο Λεχ Βαλέσα παραμένει βαθιά συνδεδεμένος με την πολιτική πραγματικότητα της Πολωνίας και του κόσμου. Τα τελευταία χρόνια η υπεράσπιση της δημοκρατίας έχει γίνει βασικό σημείο εστίασης για τον πρώην ηγέτη.

«Δείτε τι συμβαίνει σε ολόκληρο τον κόσμο σήμερα - ο Trump, η Γαλλία, η Γερμανία. Τι συμπέρασμα θα πρέπει να βγάλει η γενιά μας; Πρέπει να βελτιώσουμε τη δημοκρατία, διότι οι άνθρωποι δεν πιστεύουν πλέον σε αυτήν ούτε την υπερασπίζονται», τόνισε ο Λεχ Βαλέσα.

Ο πρώην πρόεδρος πιστεύει ότι οι εκλεγμένοι αξιωματούχοι πρέπει να μπορούν να ανακαλούνται και ότι η χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων και των πολιτικών πρέπει να είναι τελείως διαφανής. «Αυτή η γενιά πρέπει να δώσει προτεραιότητα σε αυτά τα τρία σημεία σε όλα τα πολιτικά προγράμματα. Μόνο τότε θα μπορούμε να αποκαταστήσουμε την πίστη στη δημοκρατία και να διασφαλίσουμε την υπεράσπισή της. Διαφορετικά, οι λαϊκιστές δημαγωγοί θα βάλουν φωτιά στον κόσμο μας», προειδοποίησε ο Λεχ Βαλέσα.

Ο Λεχ Βαλέσα εξέφρασε ανησυχίες για την τρέχουσα κατάσταση της δημοκρατίας, υποστηρίζοντας ότι πολλές χώρες εξακολουθούν να λειτουργούν με ξεπερασμένα πολιτικά συστήματα. Ζήτησε ανάπτυξη νέων συστημάτων που θα αντικατοπτρίζουν το μεταβαλλόμενο παγκόσμιο τοπίο. «Το κρατικό οικοδόμημα που γνωρίζουμε τελείωσε στα τέλη του 20ού αιώνα. Η δημοκρατία, όπως την αντιλαμβανόμαστε, τελείωσε στα τέλη του 19ου αιώνα. Τι σημαίνουν η Αριστερά ή η Δεξιά σήμερα; Πρόκειται για ξεπερασμένες έννοιες που δεν ταιριάζουν πλέον στην εποχή μας.»

Σύμφωνα με τον Λεχ Βαλέσα, το καθήκον της νέας γενιάς είναι να επαναπροσδιορίσει τον κόσμο και να αναζωπυρώσει την εμπιστοσύνη στη δημοκρατία. Τόνισε την ανάγκη για δημόσιο διάλογο και νέες ιδέες που θα προκύψουν από αυτές τις συζητήσεις.

Ανησυχίες για το μέλλον της Ουκρανίας

Κατά τη συζήτηση για την εν εξελίξει σύγκρουση στην Ουκρανία, ο Λεχ Βαλέσα εξέφρασε ανησυχίες για την επιβολή στο Κίεβο ενός πιθανώς κακού συμβιβασμού μετά τη συμφωνία με τους αμερικανικούς όρους κατάπαυσης του πυρός. «Η Ουκρανία αμύνεται ενάντια στη ρωσική επιθετικότητα, αλλά αυτό που κάνει είναι επίσης μια πολιτισμική επιλογή. Αυτό που αντιπροσωπεύει η Ρωσία και ακόμη και ο Trump είναι οπισθοδρόμηση - ένα βήμα προς τα πίσω όσον αφορά την ανάπτυξη», δήλωσε ο Λεχ Βαλέσα.

Εξέφρασε επίσης την άποψη ότι οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις μεταξύ της Ουκρανίας και της Ρωσίας δεν θα αρκούν για να φέρουν μακρόχρονη αλλαγή. «Ακόμα και αν βοηθήσουμε την Ουκρανία να κερδίσει σήμερα, η Ρωσία θα ανέβει πάλι σε δέκα με δεκαπέντε χρόνια, αν δεν τη βοηθήσουμε να αλλάξει το πολιτικό της σύστημα», προειδοποίησε. Για τον Λεχ Βαλέσα, το κλειδί για τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα έγκειται στην οικοδόμηση κοινωνίας των πολιτών στη Ρωσία.

Ο Λεχ Βαλέσα επεσήμανε επίσης ότι η Δύση, κατά καιρούς, έπαιξε κάποιον ρόλο στην προώθηση της επιθετικής στάσης του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν. «Υπήρξε μια στιγμή που ο Πούτιν βρισκόταν στον σωστό δρόμο. Όμως, ο τρόπος με τον οποίο τον αντιμετώπισε ο κόσμος ως "ληστή" τον ώθησε προς τη λάθος κατεύθυνση», σημείωσε, προσθέτοντας ότι οι αξιολογήσεις των παγκόσμιων ηγετών πρέπει να είναι λιγότερο κατηγορηματικές. «Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί με τις κρίσεις μας και να εξετάζουμε πρώτα τι κάνουμε εμείς οι ίδιοι.»

Ο πρώην πρόεδρος περιέγραψε τρεις αρχές που θεωρεί ότι θα μπορούσαν να συμβάλουν στη σταθεροποίηση της πολιτικής ζωής και της διακυβέρνησης. Ο Λεχ Βαλέσα υποστήριξε ότι οι πολιτικοί θα πρέπει να περιορίζονται σε δύο θητείες προκειμένου να αποφεύγεται η συγκέντρωση εξουσίας. Κάνοντας έναν παραλληλισμό με τη Ρωσία, είπε: «Δεν είναι ο Πούτιν ή ο Στάλιν- είναι το πολιτικό σύστημα που γεννά τον αυταρχισμό. Η Ρωσία είναι μια όμορφη χώρα, απλώς έχει ένα κακό πολιτικό σύστημα.»

Ο κίνδυνος της ανάπτυξης όπλων

Σύμφωνα με την πίστη του στις ειρηνικές λύσεις, ο Λεχ Βαλέσα επέκρινε τον ανταγωνισμό των εξοπλισμών, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης πυρηνικών όπλων, ως ένα μονοπάτι που οδηγεί σε καταστροφικά αποτελέσματα. Ενώ αναγνώρισε την ανάγκη για αποτελεσματικούς μηχανισμούς άμυνας, προειδοποίησε για τους κινδύνους του πειρασμού επίθεσης. «Αν συνεχίσουμε σε αυτόν τον δρόμο, θα χάσουμε όλοι. Ο μόνος λόγος για να αμυνθούμε είναι να δημιουργήσουμε χώρο για στοχασμό και συστημικές αλλαγές. Χωρίς αυτό, δεν θα υπάρχουν νικητές. Θα ηττηθούμε όλοι», κατέληξε ο Λεχ Βαλέσα.