ABD'de cinsel yolla bulaşan hastalık salgını, frengi ve bel soğukluğu vakalarındaki düşüşle yavaşlıyor

Geçtiğimiz yıllarda azalan prezervatif kullanımı, yetersiz cinsel eğitim ve COVID-19 salgını sırasında test ve tedavinin azalması nedeniyle endişe verici artışların ardından ABD'de cinsel yolla bulaşan bazı hastalıklar düşüşte.

Geçen yıl, frenginin en bulaşıcı aşamalarına ilişkin vaka sayısı bir önceki yıla kıyasla yüzde 10 düşerek, 20 yılı aşkın bir süredir ilk kez önemli bir gerileme gösterdi.

Belsoğukluğu vakaları ise yüzde 7 oranında düşerek, üst üste ikinci kez geriledi ve 2019 yılındaki rakamın altına indi.

ABD Hastalık Kontrol Merkezi'nden (CDC) Dr. Jonathan Mermin, ülkedeki cinsel yolla bulaşan enfeksiyon salgını hakkında, "Umutluyum ve uzun zamandır böyle hissetmemiştim," dedi. "Bir şeyler işe yarıyor."

Geçen yıl 2,4 milyondan fazla frengi, bel soğukluğu ve klamidya vakası teşhis edildi ve rapor edildi: 1,6 milyon klamidya, 600.000 gonore ve 209.000'den fazla sifiliz vakası.

Frengi: Ciddi bir endişe kaynağı

ABD'de yeni frengi vakaları, enfeksiyonla mücadele eden antibiyotiklerin yaygın olarak kullanılmaya başlandığı 1940'lı yıllardan itibaren düşüşe geçti ve bu tarihten sonra yarım yüzyıl boyunca azalma eğilimi gösterdi.

Ancak 2002 yılına gelindiğinde vakalar yeniden artmaya başladı.

Yeni rapor, erken ve en bulaşıcı evrelerindeki frengi vakalarının eşcinsel ve biseksüel erkekler arasında yüzde 13 düştüğünü ortaya koydu. Bu, kurumun 2000'li yılların ortalarında bu grup için veri raporlamaya başlamasından bu yana görülen ilk düşüş oldu.

Bununla birlikte, yıllar önce enfekte olmuş kişilerin bir yansıması olarak bilinmeyen veya daha sonraki evre frengi vakalarının oranında yüzde 12'lik bir artış oldu.

Yeni doğanlarda görülen ve enfekte annelerden geçen frengi vakaları da arttı. Aralarında 279 ölü doğum ve bebek ölümünün de bulunduğu yaklaşık 4.000 vaka tespit edildi.

ABD'deki bu iyileşmeye ne sebep oldu?

Çok sayıda uzman, bu duruma katkıda bulunan etkenlerden birinin, bir antibiyotiğin "ertesi gün hapı" olarak kullanımının artması olduğunu belirtiyor. Çalışmalar, korunmasız cinsel ilişkiden sonraki 72 saat içinde doksisiklin almanın frengi, bel soğukluğu ve klamidya gelişme riskini azalttığını gösterdi.

Haziran ayında CDC, doksisiklini ertesi gün hapı olarak, özellikle yakın zamanda CYBH teşhisi konmuş eşcinsel ve biseksüel erkekler ve transseksüel kadınlar için önermeye başladı. Ancak bazı şehirlerdeki sağlık birimleri ve örgütler bu hapları birkaç yıldır insanlara veriyordu.

Bazı uzmanlar, ağırlıklı olarak eşcinsel ve biseksüel erkekleri etkileyen 2022 maymun çiçeği (mpox) salgınının 2023'teki cinsel davranışlar üzerinde ya da en azından insanların garip yaralar ortaya çıktığında test yaptırma istekliliği üzerinde kalıcı bir etkisi olabileceğini düşünüyor.

Bir başka faktör de insanları enfeksiyon açısından test eden, temaslı takibi yapan ve insanları tedaviye bağlayan sağlık çalışanlarının sayısındaki artış olabilir.

Avrupa'da durum nedir?

Avrupalı yetkililer, bu yılın başlarında cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlarda "endişe verici bir artış" olduğu konusunda uyarıda bulundu.

Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi'ne (ECDC) göre, 2022 yılında gonore vakaları bir önceki yıla göre yüzde 48, frengi vakaları yüzde 34 ve klamidya vakaları yüzde 16 oranında artmıştır.

Örneğin belsoğukluğu vakaları 2022 yılında 70.800'ü aşarak son 10 yılın en yüksek yıllık sayısına ulaştı. Aynı yıl 216.000'den fazla klamidya vakası ve 35.000'den fazla sifiliz vakası görüldü.

AB ve Avrupa Ekonomik Alanı'nda her yıl 300.000'den fazla cinsel yolla bulaşan enfeksiyon rapor ediliyor.

Uzmanlar, hükümetleri, enfeksiyonlardaki artışı ele almak için test, tedavi ve önleme çabalarına odaklanmaya çağırdı.