Araştırma: Hava kirliliği egzersizin sağlığa faydalarını azaltabilir

Yeni bir analiz, kirli havanın etkili olduğu bölgelerde düzenli egzersizin sağlığa faydalarının keskin biçimde azaldığını gösteriyor.

Düzenli olarak spor yapan insanların genel ölüm riski daha düşüktür. Ancak BMC Medicine dergisinde yayımlanan çalışmaya göre, yüksek düzeyde hava kirliliğine maruz kalmak, özellikle kanser ve kalp hastalıkları açısından, zamanla bu korumayı azaltabiliyor.

Araştırmacılar, bulguların kirli bölgelerde bile fiziksel aktivitenin sağlık için faydalı olduğunu, ancak hava kalitesini iyileştirmenin bu kazanımları en üst düzeye çıkarabileceğini gösterdiğini söyledi.

Çalışmanın yazarlarından ve University College London'da (UCL) psikoloji ve epidemiyoloji profesörü Andrew Steptoe, "Çalışmamız, zehirli havanın egzersizin faydalarını tamamen ortadan kaldırmasa da belli ölçüde engelleyebileceğini gösteriyor," dedi.

"Bu bulgular, ince partikül kirliliğinin sağlığımıza verebileceği zarara dair ilave kanıtlar sunuyor," diye ekledi.

Steptoe'nun ekibi, İngiltere, Danimarka, ABD, Tayvan ve Çin'de 10 yılı aşkın süre izlenen 1,5 milyondan fazla yetişkine ait verileri analiz etti.

Araştırmacılar, ince partikül madde olarak bilinen bir hava kirliliği türüne, yani PM2.5'e odaklandı. Kömür ve diğer fosil yakıtların yakılmasından, araç emisyonlarından, atık yakmadan ve diğer nedenlerden kaynaklanan bu parçacıklar o kadar küçüktür ki kan-beyin bariyerini aşabilir ve kalp ile akciğerleri etkileyebilir.

Haftada en az 2,5 saat orta ya da yüksek seviyede egzersiz yapanların, çalışma süresince ölüm riski daha seyrek egzersiz yapanlara kıyasla yüzde 30 daha düşüktü.

Ancak çalışmaya göre, hava kirliliği düzeyinin metreküp hava başına 25 mikrogramın (μg/m³) üzerinde olduğu bir bölgede yaşıyorlarsa, çok aktif kişiler için riskteki azalma yüzde 12 ila 15 düzeyine geriledi.

Çalışmaya göre, kirlilik düzeyinin 35 μg/m³'ün üzerinde olduğu yerlerde egzersizin koruyucu etkileri daha da azald. Dünya nüfusunun yüzde 36'sı bu eşiğin üzerinde yaşıyor.

Diğer araştırmalar, hava kirliliğini solunum ve kalp hastalıklarının yanı sıra nörolojik bozukluklarla da ilişkilendirdi: Örneğin Parkinson hastalığı ve demans.

Çalışmanın yazarlarından ve UCL'de tıbbi ve sosyal istatistik profesörü Paola Zaninotto, "İnsanları açık havada egzersiz yapmaktan vazgeçirmek istemiyoruz," dedi.

"Hava kalitesini kontrol etmek, daha temiz güzergâhlar seçmek ya da kirli günlerde yoğunluğu azaltmak, egzersizden alacağınız sağlık faydasını en üst düzeye çıkarmanıza yardımcı olabilir," diye ekledi.

Çalışmanın bazı sınırlamaları var: Özellikle analizlerin büyük bölümünün zengin ülkelerde yapılmış olması. Bu da bulguların, hava kirliliğinin daha yüksek olduğu daha düşük gelirli bölgelerde geçerli olmayabileceği anlamına geliyor.

Araştırmacıların, iç mekân hava kalitesi ya da insanların beslenme düzenlerine ilişkin verileri de yoktu. Bu unsurlar bulguları saptırabilir. Ancak gelir, eğitim, sigara kullanımı ve sağlık durumu gibi etkenler hesaba katıldığında bile sonuçlar geçerliliğini korudu.

Genel olarak, araştırmacılar bulguların dünya genelinde kirli havayı temizlemeye yönelik çabaları desteklediğini söyledi.

Steptoe, "Temiz havanın ve fiziksel aktivitenin sağlıklı yaşlanma için ikisinin de önemli olduğuna inanıyoruz; bu nedenle sağlığa zarar veren kirlilik seviyelerini dizginlemeye yönelik daha güçlü çabaları teşvik ediyoruz," dedi.