Musk'ın yapay zeka şirketiyle X'i birleştirmesi ne anlama geliyor?

Elon Musk’ın yapay zeka şirketi xAI’yi ve sosyal medya platformu X’i (eski adıyla Twitter) kendi bünyesine katıp sonra da aynı çatıda birleştirmesi, yapay zeka ile sosyal medyanın giderek daha fazla iç içe geçtiğinin en yeni işareti oldu.

Bu hamlenin en büyük motivasyonunun finansal nedenler olduğu düşünülüyor. X’in durağan gelirini artırmak amacıyla yapay zeka sektöründeki yükselişten faydalanmak isteyen Musk, aynı zamanda X’teki kullanıcı verilerini xAI’yi eğitmek için kullanabilir.

“Bugün, verileri, modelleri, işlem gücünü, dağıtımı ve yetenekleri bir araya getirme adımını resmen atıyoruz,” diyerek satın almayı duyuran Musk, iki şirketi tamamen birleştirme niyetini ortaya koydu.

Bu hamle, Musk’ın gücünü pekiştirirken, verilerin nasıl kullanılacağı konusunda da endişelere yol açıyor. Özellikle de bu veriler, şirketin reklam gelirlerini artırmak için kullanılırsa.

Brüksel merkezli dijital haklar savunucusu European Digital Rights (EDRi) kuruluşunda kıdemli politika danışmanı olan Jan Penfrat, bu konuda şu uyarıyı yapıyor: “Veriler şirket içinde kalabilir ama hangi iş modelini seçeceklerini asla bilemezsiniz.”

Penfrat, X’in geçmişten beri reklam verenlere veri satmaya dayalı bir iş modeli benimsediğini hatırlatarak, “Bu olasılık tamamen masada,” diyor.

Sosyal medya ve yapay zeka ortaklığı

Musk’ın bu hamlesi dikkat çekse de X, yapay zeka modellerini eğitmek için kullanıcı verilerini kullanan tek sosyal medya platformu değil.

Meta, halihazırda Facebook ve Instagram’daki verileri Llama yapay zeka modelini eğitmek için kullanıyor. Hatta Meta’nın Ray-Ban akıllı gözlükleriyle çekilen fotoğrafları da bu süreçte değerlendirebileceği belirtiliyor.

Londra’daki City Üniversitesi'nde medya ve iletişim politikaları profesörü olan Petros Iosifidis, Musk’ın bu adımla yapay zeka alanında güç kazanmak istediğini belirtiyor: “Elon Musk, bu alanda öncü olmak istiyor çünkü yapay zeka sektöründe büyük bir rekabet var.”

Iosifidis ayrıca Musk’ın Donald Trump ile yakın ilişkisine dikkat çekerek, “Teknolojik gücü siyasi güçle birleştirmek onun için büyük bir avantaj olacaktır,” diyor.

Yapay zeka, gerçekleri çarpıtabilir mi?

Musk, geliştirdiği yapay zeka modeli Grok’un 'gerçeğe en yakın sonuçları üretecek şekilde' tasarlanacağını söylese de, modelin X kullanıcı verileriyle eğitilecek olması kaygı yaratıyor.

Musk’ın platformu devralmasıyla birlikte X’te yanlış bilgi ve nefret söylemlerinde artış yaşandı. Şubat ayında yayımlanan bir araştırmaya göre, Musk’ın şirketin kontrolünü almasından sonraki sekiz ayda nefret söylemi yüzde 50 oranında arttı. Musk’ın kaldıracağını vaat ettiği sahte bot hesapların sayısında ise herhangi bir değişiklik gözlemlenmedi.

Uzmanlar, yapay zeka modellerinin bu tür yanıltıcı içeriklerle eğitilmesinin dezenformasyonu artırabileceğine dikkat çekiyor.

Penfrat, “Büyük dil modellerini (LLM) sosyal medya ile entegre etmek kötü bir fikir. Bu, yanlış bilgilerin ve zararlı içeriklerin yayılmasını hızlandırabilir,” diyor.

Ayrıca büyük dil modellerinin orijinal içerikleri alıp kullanıcılara geri satmasını da sorunlu bulan Penfrat, “Musk bu iki şirketi birleştirerek, sağlıklı bir kamusal tartışma ortamını güçlendirmekle ilgilenmediğini açıkça gösteriyor. Onun önceliği ticari kazanç,” diye ekliyor.

Musk’ın gücünü artıran birleşme

Penfrat’a göre bu durum tehlikeli olabilir: “Bir kişi hem içerik platformunun sahibi hem de büyük dil modellerinin nasıl yanıt vereceğini belirleyen kişi olursa, bu büyük bir sansür fırsatı yaratır.”

Üstelik Musk’ın, uydu internet altyapısı Starlink’in de sahibi olduğunu hatırlatan Penfrat, “İstediği an herhangi bir ülkede internet bağlantısını kesme tehdidinde bulunabilir,” uyarısında bulunuyor.

Tüm bu riskler göz önüne alındığında, sosyal medya platformlarının kullanıcı verilerini yapay zeka modellerini eğitmek için kullanmasına dair endişeler giderek büyüyor. Penfrat, bu süreçten rahatsız olanlar için basit bir öneride bulunuyor: “Bu platformlardan ayrılmak için hiçbir zaman geç değil.”