Η χρήση του... σερφ για την καλύτερη αξιοποίηση των δορυφόρων
Αυτόν τον μήνα το Space βρίσκεται στο Πλύμουθ της Νότιας Αγγλίας και στη Νορμανδία της Βόρειας Γαλλίας για να εξετάσει πώς οι δορυφόροι χρησιμοποιούνται σε καινοτόμες νέες μεθόδους ώστε να αντιληφθούμε καλύτερα την θάλασσα γύρω από την ακτογραμμή.
Ο Μπομο Μπρούιν ίναι πρωτοπόρος σε μια νέα τεχνική στη δορυφορική ωκεανογραφία - κάνοντας σέρφινγκ. Η ιδέα του είναι να χρησιμοποιήσει την σανίδα του για να μετρήσει τη θερμοκρασία της θάλασσας και στη συνέχεια να χρησιμοποιήσει τα στοιχεία αυτά για να ερμηνεύσει καλύτερα τα δεδομένα του ευρωπαϊκού δορυφόρου Sentinel-3.
«Σε αυτήν την περιοχή του ωκεανού κοντά στην ακτή υπάρχει έλλειψη σε τέτοιο βαθμό που δεν ξέρουμε στην πραγματικότητα την ακρίβεια των δορυφορικών παρατηρήσεων», εξηγεί ο Μπρούιν. Η έλλειψη στοιχείων απευθείας από το νερό κάνει πιο περίπλοκη την κατανόηση των δορυφορικών μετρήσεων κατά μήκος της ακτογραμμής. Θέλει να λύσει αυτό το πρόβλημα με μία συσκευή που ονομάζεται SmartFin.
«Το SmartFin έχει το ίδιο μέγεθος και βάρος με μία φυσιολογική ιστοσανίδα τυπου fin, αλλά έχει επίσης έναν αισθητήρα θερμοποκρασίας, ένα GPS, ένα επιταχυνσιόμετρο για τη μέτρηση της κίνησης και διαθέτει και δυνατότητες Bluetooth για να μεταφέρει τα στοιχεία θερμοκρασίας και κίνησης από την ιστοσανίδα στο κινητό σου τηλέφωνο», λέει ο Μπρούιν.
Έτσι, κάθε φορά που κάνει σερφ, η ιστοσανίδα του καταμετρά τη θερμοκρασία. Είναι ένας νέος τρόπος παρακολούθησης της ακρογραμμής, μιας περιοχής που είναι σημαντική για πολλά είδη ζωής και είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη στην κλιματική αλλαγή. «Είναι μια σημαντική περιοχή ζωτικής σημασίας για τις θάλασσες μας. Περιλαμβάνει πολύ υψηλά επίπεδα θαλάσσιας βιοποικιλότητας, θαλάσσια παραγωγικότητα, είναι ο τόπος αναπαραγωγής για πολλά και σημαντικά σε οικονομικό επίπεδο είδη ψαριών. Και είναι το μέρος ανάπτυξης θαλάσσιων σπονδυλωτών όπως είναι τα θαλάσσια πτηνά».
Στο μεταξύ 800 χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας υπάρχει ένα νέο ζεύγος ματιών στο διάστημα. Αυτόν τον μήνα το ευρωπαϊκός δορυφόρος Sentinel-3B βρίσκεται σε κοινή τροχιά με το αδερφάκι του, το Sentinel-3A. Και οι δύο κάνουν μετρήσεις της θερμοκρασίας στην επιφάνεια της θάλασσας και του χρώματος στην επιφάνεια του ωκεανού.
Ο Γκίντο Λιβρίνι, υπεύθυνος του προγράμματος Κοπέρνικος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος αναφέρει: «Ο λόγος για τον οποίο πετούν σε τόσο κοντινό σχηματισμό στην αρχή είναι επειδή θέλουμε να διαβαθμίσουμε και ναεπιβεβαιώσουμε τις μετρήσεις που λαμβάνουμε από τον 3A και έχει ήδη καταγραφεί με τις μετρήσεις που λαμβάνουμε από το δίδυμο αδερφάκι του, τον Sentinel-3B. Στη συνέχεια θα έχουμε μια κοινή πορεία των δύο δορυφόρων που θα παράσχει συγκρίσιμα δεδομένα ίσης ποιότητας αλλά με πολύ μεγαλύτερη συχνότητα σε σχέση με αυτό που θα μπορούσε να κάνει ένας δορυφόρος μόνος του».
Η ακρίβεια και η συχνότητα είναι ακριβώς αυτό που ενδιαφέρει τους επιστήμονες από τον γαλλικό ερευνητικό οργανισμό Ifremer που μελετά τα φύκη στα νερά ης Νορμανδίας. Κάθε δύο εβδομάδες μετρούν τη θερμοκρασία, την αλατότητα και το επίπεδο οξυγόνου του νερού λίγο έξω από την ακτή και το συνδυάζουν με τα δεδομένα του Sentinel-3.
Η Τάνια Ερνάντεζ εξηγεί: _«Εδώ καταμετράμε αρκετές μη βιοτικές παραμέτρους. Αυτές οι μη βιοτικές παράμετροι θα χρησιμοποιηθούν για να σχετιστούν με την άνθιση των φυκιών και την ανάπτυξη αλγών και είναι εκείνα τα άλγη που προσπαθούμε να παρατηρήσουμε από τον δορυφόρο, που έχει πολύ μεγαλύτερη χωρική και χρονική κάλυψη». _
Το πλήρωμα επιστρέφει γρήγορα στην ακτή και στο εργαστήριο για να μελετήσει τι υπάρχει στο θαλασσινό νερό. «Πρέπει να αναλογιζόμαστε ότι πρόκειται για βιολογικές κοινότητες, οπότε η ανάλυση πρέπει να γίνει όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Έτσι, αφότου λάβαμε τα δείγματα στη θάλασσα, επιστρέφουμε κατευθείαν στο εργαστήριο για να κάνουμε την ανάλυση».
Η Τάνια εργάζεται σε ένα νέο πρότζεκτ που ονομάζεται Sentinel-3 Eurohab το οποίο μελετά την ανθοφορία επιβλαβών φυκών, που είναι δηλητηριώδη για τα ψάρια αλλά ακόμα και για τους ανθρώπους. Συνδυάζει τις διαστημικές μετρήσεις και αυτές στη θάλασσα. Όπως εξηγεί, «ο δορυφόρος συλλαμβάνει μια ευρεία θεώρηση της παραγωγής του φυτοπλαγκτού. με τις επιτόπιες μετρήσεις θα είμαστε σε θέση να πάμε ακόμα πιο μακριά και να εξηγήσουμε ποια είδη μπορούσε να τα δει ο δορυφόρος και να αναγνωρίσει τα είδη που είναι τοξικά».
Η επιστημονική ομάδα έχει ήδη εντοπίσει μια σημαντική τάση: η ένταση άνθισης του φυτοπλαγκτού έχει μειωθεί σημαντικά τις τελευταίες δύο δεκαετίες στη Μάγχη. Ο Φρανοσυά Γκοϊν, διευθυντής ερευνών του Ifremer εξηγεί: «Μελετήσαμε όλα τα στοιχεία των τελευταίων 20 ετών για το χρώμα του θαλάσσιου ύδατος, τα οποία προέρχονται από την NASA και τον Ευρωπαϊκό Οργανιμσό Διαστήματος , έτσι ώστε να παρακολουθήσουμε την εξέλιξη της ποσότητας του φυτοπλαγκτού μέρα με τη μέρα στα παράκτια ύδατα της Μάγχης και του Βισκαϊκού Κόλπου. Και αυτό που είδαμε είναι μια σχετική μείωση της ποσότητας του φυτοπλαγκτού, ιδίως την καλοκαιρινή περίοδο».
Πίσω στο θαλάσσιο εργαστήριο του Πλύμουθ και τον Μπομπ Μπρούιν που ελέγχει τη βαθμονόμηση του SmartFin του - μια τεχνολογία που θα ήθελε να δει να χρησιμοποιείται σε ολόκληρη την Ευρώπη για να παρακολουθεί τις θάλασσες και τις τάσεις της κλιματικής αλλαγής. Ο ίδιος αναφέρει: «Το όνειρό μου είναι να έχουμε αθλητές του σερφ, και όχι μόνο του σερφ αλλά και των άλλων αθλημάτων του υγρού στίβου, κωπηλάτες, αθλητές του κανόε καγιάκ, δύτες, αυτούς που συχνά μπαινοβγαίνουν για πλάκα στους ωκεανούς, να είναι εξοπλισμένοι με αυτό το είδος της τεχνολογίας. Μπορούν έτσι να γίνουν μετρήσεις σημαντικών στοιχείων όπως η θερμοκρασία, τα οποία μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να βελτιώσουμε πραγματικά τα δορυφορικά δεδομένα».
Η δυνατότητα να πραγματοποιηθεί αυτό το όνειρο υπάρχει. Στο Ηνωμένο Βασίλειο εκτιμάται ότι 40 εκατομμύρια μετρήσεις στην επιφάνεια της θάλασσας θα μπορούσαν να πραγματοποιούνται από αθλητές του σερφ κάθε χρόνο.