'Yıldız Savaşları'ndan 'Black Mirror'a: Turistler İspanya'nın ünlü çekim mekanlarını keşfediyor
'Game of Thrones,' 'La Casa de Papel,' 'Elite,' 'Black Mirror' ve Pedro Almodovar'ın filmleri derken, tamamı veya bir kısmı İspanya'da çekilen büyük uluslararası yapımlar arasında son yıllarda hızla artış gösterdi.
Bu durum, insanların en sevdikleri film ve dizilerin çekildiği yerleri görmek için seyahat etmesiyle ülkede sinema ve televizyon turizminin gelişmesine de yol açtı.
Madrid'deki EAE İşletme Okulu'nda turizm profesörü olan Diego Santos, "Önceleri daha çok bir filmin süper hayranı olan insanlar, western filmlerinin çekildiği İspanya'nın güneyindeki çöllere ya da Star Wars'un izinde Sevilla'ya seyahat ediyorlardı, ancak şimdi bu giderek daha popüler hale geliyor," diyor.
"Son yıllarda film turizmi konusunda daha büyük bir eğilim var. Bu niş çok hızlı büyüyor."
İspanya'da türünün ilk örneği olan Sinema İspanya'sı: Sinematografik Turizmdeki Trendler adlı çalışma da bu eğilimi doğruluyor. Araştırmaya katılan her on kişiden dördü kültürün seyahat etmek için en büyük motivasyonlardan biri olduğunu kabul etti. Her on kişiden biri, bir film ya da TV şovunun çekildiği bir yere kaçamak yapmayı planladığını belirtti.
İspanya'nın film turizmi konusunda uzmanlaşmış ilk danışmanlık firması olan The Travelling Set'in direktörü ve kurucusu Ana Alonso, "Netflix gibi büyük yayın platformlarının yükselişi ve milyonlarca izleyicide dünyanın dört bir yanındaki manzaralara ve kültürlere ilgi uyandırma yetenekleri nedeniyle bu tür turizmin büyüme potansiyeli çok büyük," diyor.
Araştırma, ziyaret sırasında bir film, dizi veya belgeselden en sık bahsedilen şehrin Madrid olduğunu (yüzde 28.1), onu Almeria (yüzde 22.6) ve Sevilla'nın (yüzde 15.3) izlediğini ortaya koydu.
"Şimdi yapılması gereken profesyonel bir teklif geliştirmek, bunu tanıtmak ve talebi canlandırmaktır. Bu sektörde lider olan İngiltere'yle kıyaslandığında İspanya'da bu tür teklifler hala çok az. Bu biraz şarap turizminin başlangıcına benziyor," diye ekliyor Alonso.
Film turizmi hızla gelişiyor
Artan talep, özellikle film turizmiyle bağlantılı bir sektörün oluşmasına yol açtı. Şirketler, sinema ve TV dizilerine dayalı turizme ilgi duyan gezginleri çekmek için tur operatörleriyle birlikte çalışmaya başlıyor.
Tur operatörleri ve seyahat acenteleri kanalıyla çalışan bir danışmanlık firması olan Lorens'in kurucusu Aubry Minotti, "Bu sadece filmlerin çekildiği yerlere gitmek ya da ana mekanları ziyaret etmekle ilgili değil, daha çok sinemayı şehrin tarihiyle ilişkilendirmekle ilgili," diyor. "Bunlar, filmin bir turistik söylemi açıkladığı, genişlettiği ve tamamladığı ve nihayetinde sinema yoluyla bir turistik ürünün ana hatlarını yeniden çizdiği daha turistik deneyimler."
Sunulan deneyimler çeşitli ve gece gösterimleri, restoranlarda temalı akşam yemekleri, dikiş atölyeleri, film kostümlerini izleme veya film temalı bir ekip kurma gibi etkinlikleri içerebilir.
Büyük yapımların tercih ettiği mekânlar üzerinden sinematografik rotalar için rehberler geliştiren Alonso, "Ekran turizmi aracılığıyla kültür, gastronomi, doğal miras, sinema ya da sizi evinizde izlediğiniz hikâyelerle ilgili bir nedenle bir yere götüren kurgu hakkında konuşabilirsiniz" diyor. "Olasılıklar çok büyük."
Halihazırda popüler bir çekim yeri
İspanya, kısa ve ılıman kışlar, az yağış ve bazı bölgelerde yılda 3.000 saatten fazla güneş ışığı alan iklimi ve kurak çölden yemyeşil ormanlara veya Akdeniz'e kadar uzanan manzara çeşitliliği sayesinde film çekimleri için her zaman popüler bir yer oldu.
Almeria, 1960'larda İtalyan yönetmen Sergio Leone'nin "İyi, Kötü ve Çirkin" gibi ünlü Spagetti Western filmleri için Tabernas çölünü seçmesiyle gündeme geldi.
Santos, "İspanya onlarca yıldır filmleri turizmi teşvik etmenin bir yolu olarak kullanıyor," diyor. "Ancak bugün, turizm modelimizin sosyal açıdan en sürdürülebilir model olmadığını bildiğimizden, turistikleşme ve kitleselleşmenin yoğun olduğu alanlardan başka noktalara geçmemize yardımcı olan her bir niş gerçekten çok önemli."
İspanyol hükümeti ayrıca 2020'den bu yana uluslararası film yapımlarını çekmek için harcanan ilk milyon euro için yüzde 30 ve geri kalanı için yüzde 25 vergi kredisi sunuyor. Kamu film çekimi izinleri kolaylaştırıldı ve uluslararası yapım ekiplerine vize verme süreci basitleştirildi. İspanya Film Komisyonu'na göre bu yapımlar şu anda 1.32 milyar euroluk (55 milyar 17 milyon 600 bin Türk Lirası) bir ekonomik etki yaratıyor.
Ve İspanya'nın bu büyüyen trend için en iyi destinasyon olarak ortaya çıktığının bir işareti olarak, film turizmi üzerine ilk Avrupa kongresi önümüzdeki ay ülkede düzenlenecek.
Bu kitle turizmine bir çözüm olabilir mi?
Aynı zamanda, İspanya'da kitle turizmine karşı protestolar geçen yıldan bu yana devam ediyor. Yerel halk, kısa dönemli kiralamaların yol açtığı ciddi konut krizinden başlayarak, yaşamları üzerindeki olumsuz etkilerden şikayetçi.
Hatta geçtiğimiz yaz, Barselona'da turistlere su tabancalarıyla su sıkıldı. Peki, bu yeni turizm türü bir çözüm sağlayabilir mi?
Alonso, "Bizim için ekran turizmi, sürdürülebilirlikle daha bağlantılı yeni bir iş yapma biçimi," diyor. "Bu, plajda yüzmek gibi yılın belirli bir zamanına bağlı olmayan bir turizm türü ve aynı zamanda trafiği hiç ziyaret etmeyi düşünmediğiniz yerlere yönlendirmemize olanak tanıyor."
Bu, İspanya'nın çeşitli yerlerine turlar düzenleyen Lorens'in de paylaştığı bir vizyon.
Minotti, "Bu müşteriler elbette ana anıtları görmek istiyor, ancak onları sinemanın öne çıkardığı ikincil bir yere götürdüğümüzde, her zaman ortaya çıkan hayranlıklar elde ediyorsunuz," dedi.