Alaska zirvesi: Trump'ın Putin'e teklifi ne olacak?

ABD Başkanı Donald Trump cuma günü Alaska'da Rus mevkidaşı Vladimir Putin ile Ukrayna'daki savaşı sona erdirmeyi görüşmeye hazırlanıyor.

The Telegraph'ın haberine göre Trump, Putin'e barış karşılığında Rusya'ya çeşitli ekonomik imtiyazlar içeren bir teklif sunmaya hazırlanıyor.

İmtiyazlar arasında Alaska'nın doğal kaynaklarının yanı sıra Ukrayna'nın nadir toprak minerallerine erişim ve Rusya'nın uçak endüstrisine yönelik bazı yaptırımların kaldırılması yer alıyor.

ABD Hazine Bakanı Scott Bessent ve diğer üst düzey yönetim yetkililerinin zirve öncesinde önerilere son şeklini vermek üzere Trump ile yakın bir çalışma içinde oldukları bildiriliyor.

Nisan ayında Kiev ve Washington, ABD'nin Ukrayna'nın madenlerine erişimini sağlayan bir anlaşma imzaladı. Kiev Ekonomi Okulu'na göre Ukrayna, Avrupa'daki lityum rezervlerinin üçte birine ve küresel lityum rezervlerinin yüzde 3'üne sahip.

Ukrayna'nın en büyük lityum yataklarından ikisi Rusya'nın elindeki topraklarda bulunuyor ve Putin buradan çıkarılacak değerli madenler üzerinde hak iddia ediyor.

Ukraynalılar şüpheci

Çarşamba günü Kiev'deki Ukraynalılar, ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında yapılması planlanan zirvenin Ukrayna'daki savaşı sona erdireceğine dair kuşkularını dile getirdiler.

Trump, Putin'in cuma günü Alaska'da yapılacak zirvede Ukrayna'daki savaşı durdurmayı kabul etmemesi halinde "çok ciddi sonuçlar" doğuracağı tehdidinde bulundu ancak bu sonuçların neler olabileceğini söylemedi.

Ukraynalılar görüşmede bir ilerleme kaydedileceği konusunda iyimser değildi.

Adını sadece Natalya olarak veren bir kadın, "Bence önümüzdeki günlerde hiçbir şey değişmeyecek," dedi.

"Müzakerelerin nasıl ertelendiğini, başarısız olduğunu ve başka değişikliklerin meydana geldiğini zaten defalarca gördük."

Dijital ajansta departman müdürü olan 39 yaşındaki Oleksandra Kozlova da aynı duyguları paylaşıyor.

"İnsanlar çoktan umutlarını kaybetti. Şahsen ben bu turun belirleyici olacağını düşünmüyorum," dedi.

Birçok Moskovalı ise daha umutluydu.

Bir kişi, "Bu (Ukrayna ile çatışma) bir gün sona ermeli. Bu yüzden bir tür uzlaşmanın kesinlikle bulunabileceğini umuyorum," dedi.

Bir diğeri ise "İlk adımın atılmış olması çok büyük bir gelişme" yorumunu yaptı. "Kesinlikle bir avantaj olacaktır."

Barış için çelişkili şartlar

Çarşamba günü erken saatlerde Avrupalı liderlerle görüşen Trump, Anchorage'da Putin ile yapacağı görüşmede Ukrayna'da ateşkes sağlanmasına öncelik vereceği konusunda kendilerine güvence verdiğini söyledi.

Trump'ın Putin ile görüşeceğini açıklamasından önce Rusya'ya çatışmaları durdurması için baskı yapma çabaları hiçbir ilerleme sağlamamıştı. Rus ordusu, asker ve zırhlı maliyetine rağmen yavaş yavaş Ukrayna'nın derinliklerine doğru ilerliyor. Rusya ve Ukrayna barış için öne sürdükleri şartlar konusunda birbirlerinden çok uzaklar.

Moskova, Rusya'nın 2022'de yasa dışı olarak ilhak ettiği dört bölgeden askerlerini çekmesi, seferberlik çabalarını durdurması ya da Batı'nın silah sevkiyatını dondurması gibi Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy için başlangıç olmayan ateşkes koşulları sundu.

Daha kapsamlı bir barış için Putin, Kiev'in Rusya'nın tam olarak kontrol etmese de ilhak ettiği bölgeleri ve Kırım'ı terk etmesini, NATO'ya katılma teklifinden vazgeçmesini, silahlı kuvvetlerinin büyüklüğünü sınırlandırmasını ve Ukraynaca'nın yanı sıra Rusça'yı da resmi dil olarak tanımasını talep ediyor.

Zelenskiy, herhangi bir barış anlaşmasının Ukrayna'yı gelecekteki Rus saldırganlığından korumak için sağlam güvenlik garantileri içermesi gerektiğinde ısrar ediyor.