Ukrayna'da yolsuzluk operasyonu: Cumhurbaşkanlığı Ofisi Başkanı istifa etti

Ukrayna Ulusal Yolsuzlukla Mücadele Bürosu (NABU), devlete ait nükleer enerji şirketiyle bağlantılı büyük bir yolsuzluk soruşturması kapsamında, cuma günü Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy’nin başkanlık ofisi şefi Andriy Yermak ile bağlantılı adreslerde arama yaptı. Yermak ilerleyen saatlerde görevinden istifa etti.

Zelenskiy yaptığı açıklamada, “İçsel güç kazanmak için Ukrayna'nın savunmasından başka bir şeye dikkatimizi dağıtacak hiçbir sebep olmamalıdır. Ukrayna hakkında kimsenin soru işareti kalmasını istemiyorum,” diyerek Yermak’ın görevden ayrıldığını doğruladı. Ukraynalı lider Ukrayna Başkanlık Ofisi'nin yeniden yapılandırılacağını söyledi.

Zelenskiy, “Andriy’e, müzakere süreçlerinde Ukrayna’nın duruşunu her zaman olması gerektiği gibi temsil ettiği için minnettarım,” dedi. Yermak, birkaç gün önce ülkesi ile ABD arasında Cenevre'de düzenlenen 'barış planı' görüşmelerinde heyete başkanlık etmişti.

NABU, Telegram üzerinden yaptığı açıklamada, aramaların soruşturmanın bir parçası olduğunu belirterek Yermak’ın soruşturmada hangi statüde olduğunu açıklamadı.

Yermak, soruşturmacılarla tam iş birliği içinde olduğunu söyledi. Yermak, “Bugün NABU ve SAPO gerçekten evimde prosedürel işlemler yürütüyor. Soruşturmacılar herhangi bir engelle karşılaşmıyor. Daireye tam erişim sağlandı; avukatlarım sahada ve kolluk kuvvetleriyle temas hâlinde. Ben de elimden gelen tüm desteği veriyorum,” dedi.

NABU ve SAPO (Özel Yolsuzlukla Mücadele Savcılığı), devlet nükleer enerji tekelini elinde bulunduran Energoatom ile ilgili yolsuzluk soruşturmasını birkaç haftadır yürütüyor.

Rusya’nın 2022’de başlattığı geniş çaplı işgalden bu yana en kapsamlı yolsuzluk soruşturması olarak nitelenen dosyada sekiz şüpheliye suçlama yöneltildi.

Soruşturma neyle ilgili?

Devlete ait nükleer enerji şirketi Energoatom’da rüşvet iddiaları üzerine yürütülen kapsamlı yolsuzluk soruşturması Ukrayna’da büyük yankı uyandırdı.

NABU ve SAPO’nun açıkladığına göre, 15 ay süren soruşturma kapsamında bin saatlik ses kaydı incelendi ve Ukrayna hükümetinden birçok ismin sürece dâhil olduğu ortaya kondu.

NABU, grubun Energoatom’un taşeronlarından her sözleşmenin yüzde 10–15’i oranında rüşvet aldığına işaret etti.

Yaklaşık 100 milyon doların aklandığı ifade edildi.

NABU’dan yapılan açıklamada, “Yıllık geliri 4 milyar euro’yu aşan stratejik bir işletmenin yönetimi, gerçekte resmî yetkisi olmayan dışarıdan kişilerce yürütüldü,” denildi.

İddiaya göre, bu kişiler, enerji altyapısını Rus saldırılarına karşı güçlendirmek için yapılan tahkimat çalışmalarında görev alan müteahhitlerden ödeme aldılar. Bu sırada ülkede milyonlarca Ukraynalı, Rus saldırıları nedeniyle sık sık yaşanan elektrik kesintileriyle mücadele ediyordu.

Soruşturma, söz konusu yolsuzluk şemasının arkasındaki liderin iş insanı Timur Mindich olduğunu iddia ediyor. Mindich, Zelenskiy’nin 2019’da cumhurbaşkanı seçilmeden önceki en yakın iş ortaklarından biriydi.

Zelenskiy, soruşturma kapsamında Mindich’e yaptırım uyguladı.

Bu gelişmeler sonrası Ukrayna, devlet şirketlerinin tümünde büyük bir yolsuzluk denetimi başlattı.

Ülkenin Enerji Bakanı Svitlana Hrynchuk ile 2021’den Temmuz 2025’e kadar enerji bakanlığı görevini yürütmüş ve kısa bir süre önce adalet bakanlığına geçmiş olan Herman Haluşçenko, soruşturma kapsamında istifa etti.

Brüksel: 'Ukrayna’nın yolsuzlukla mücadele kurumları çalışıyor'

Avrupa Komisyonu, yürütülen soruşturmaların ve cuma sabahı yapılan aramaların, Ukrayna’nın yolsuzlukla mücadele mekanizmalarının işlediğini gösterdiğini açıkladı.

Avrupa Komisyonu sözcüsü Paula Pinho, “Devam eden soruşturmalar olduğunu biliyoruz ve bu soruşturmaya saygı duyuyoruz. Bu, Ukrayna’daki yolsuzlukla mücadele kurumlarının işlediğini gösteriyor,” dedi.

Pinho ayrıca yolsuzlukla mücadelenin AB üyeliği için kilit bir unsur olduğunu vurguladı.