Λωρίδα της Γάζας: Το σχέδιο Τραμπ για τη «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής»

Μια μεταπολεμική πρόταση για το μέλλον της Λωρίδας της Γάζας μετά τον πόλεμο, που κυκλοφορεί εντός της κυβέρνησης Τραμπ, αποκαλύπτει τα αποτρόπαια σχέδια για πλήρη αναμόρφωση του παλαιστινιακού θύλακα υπό αμερικανική διοίκηση, με στόχο τη μετατροπή του σε τουριστικό θέρετρο και τεχνολογικό κόμβο.

Το σχέδιο προβλέπει την «εθελοντική» απομάκρυνση των περισσότερων από δύο εκατομμύρια κατοίκων της Γάζας, είτε προς άλλες χώρες, είτε σε «ασφαλείς ζώνες» εντός του εδάφους, για τουλάχιστον μια δεκαετία.

Το σχέδιο, με την ονομασία GREAT Trust (Gaza Reconstitution, Economic Acceleration and Transformation Trust), εκπονήθηκε από ομάδα Ισραηλινών και συμβούλων της αμφιλεγόμενη οργάνωσης Ανθρωπιστικό Ίδρυμα της Γάζας (GHF), που υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ, με σκιώδη χρηματοδότηση, η οποία άρχισε να διανέμει βοήθεια τον Μάιο και παρουσιάζεται σε αποκλειστικό ρεπορτάζ της Washington Post.

Μεταξύ άλλων, προβλέπει τη δημιουργία «έξυπνων πόλεων», την έκδοση ψηφιακών tokens για τους ιδιοκτήτες γης, τα οποία θα μπορούσαν να εξαργυρωθούν είτε για μια νέα ζωή αλλού είτε για διαμερίσματα σε μελλοντικά συγκροτήματα στη Γάζα. Όσοι επιλέξουν να φύγουν, θα λάβουν 5.000 δολάρια μετρητά, ενοίκιο για τέσσερα χρόνια και τροφή για έναν χρόνο.

Η χρηματοδότηση, σύμφωνα με το σχέδιο, δεν θα προέλθει από τις ΗΠΑ, αλλά από διεθνείς επενδύσεις σε έργα, όπως εργοστάσια ηλεκτρικών οχημάτων, data centers, πολυτελή θέρετρα και ουρανοξύστες. Το σχέδιο υπόσχεται τετραπλάσια απόδοση σε επενδύσεις 100 δισ. δολαρίων μέσα σε μια δεκαετία.

Οι αντιδράσεις

Ο Λευκός Οίκος και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ δεν απάντησαν αμέσως σε αίτημα για σχόλιο, αλλά το σχέδιο για την ανοικοδόμηση της Γάζας φαίνεται να ευθυγραμμίζεται με προηγούμενες δηλώσεις του Τραμπ.

Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει μιλήσει δημοσίως για τη «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής», παρουσιάζοντας την ιδέα της ανοικοδόμησης της Γάζας ως τουριστικού παραδείσου. «Η Γάζα είναι φανταστική τοποθεσία, με θάλασσα και υπέροχο κλίμα», είπε πρόσφατα, υπογραμμίζοντας ότι «πρέπει να ξαναχτιστεί με διαφορετικό τρόπο».

Αυτή δήλωση πρόθεσης Τραμπ εξόργισε πολλούς Παλαιστίνιους και ανθρωπιστικές οργανώσεις σχετικά με την πιθανή αναγκαστική μετεγκατάσταση από τη Γάζα.

Μάλιστα, το σχέδιο έχει προκαλέσει ήδη σοβαρές ενστάσεις, καθώς η «εθελοντική μετεγκατάσταση» εκλαμβάνεται από πολλούς ως έμμεση αναγκαστική εκδίωξη – κάτι που θα παραβίαζε το διεθνές δίκαιο.

Ο καθηγητής Δικαίου Adil Haque, από το Πανεπιστήμιο Rutgers, σημειώνει ότι «οποιοδήποτε σχέδιο που εμποδίζει την επιστροφή Παλαιστινίων στα σπίτια τους ή δεν τους παρέχει επαρκή στέγαση, τροφή και περίθαλψη είναι παράνομο, ανεξάρτητα από το χρηματικό δέλεαρ».

Η θέση του Ισραήλ και οι αραβικές προτάσεις

Η ισραηλινή κυβέρνηση υπό τον Μπενιαμίν Νετανιάχου έχει απορρίψει τα σχέδια που μιλούν για μελλοντικό παλαιστινιακό κράτος. Αντιθέτως, στελέχη της ακροδεξιάς πτέρυγας ζητούν μόνιμη ισραηλινή κατοχή και εποικισμό. Παράλληλα, το Ισραήλ εξετάζει τρίτες χώρες για πιθανή μετεγκατάσταση Παλαιστινίων – μεταξύ αυτών Λιβύη, Αιθιοπία, Νότιο Σουδάν και ακόμη και το μη αναγνωρισμένο Σομαλιλάνδη.

Από την άλλη πλευρά, η Αίγυπτος και αραβικά κράτη του Κόλπου προτείνουν τη δημιουργία κυβέρνησης τεχνοκρατών στη Γάζα με τη συμμετοχή της Παλαιστινιακής Αρχής και οικονομική στήριξη από το Ριάντ και το Άμπου Ντάμπι.

Αβέβαιο μέλλον

Με το 90% της στέγασης στη Γάζα κατεστραμμένο και περισσότερους από 60.000 νεκρούς, το ερώτημα για το ποιος θα διοικήσει και πώς θα ανασυγκροτηθεί η Γάζα παραμένει ανοιχτό.

Ο Ντόναλντ Τραμπ υπόσχεται μια «γενναία απόφαση» και επενδύσεις που θα αλλάξουν την εικόνα του θύλακα. Όμως, η προοπτική μετεγκατάστασης εκατομμυρίων Παλαιστινίων σε «εθελοντική» βάση δημιουργεί τεράστια διεθνή νομικά και πολιτικά εμπόδια.

Όπως δήλωσε ένας 55χρονος κάτοικος της Χαν Γιούνις: «Ακόμη κι αν το σπίτι μου είναι μισογκρεμισμένο, θα το ανακαινίσω. Δεν θα φύγω ποτέ από την πατρίδα μου».