Γιατί η Γερμανία, η Ιταλία και η Ιαπωνία εξακολουθούν να εξαρτώνται από την πυρηνική αποτροπή των ΗΠΑ

Ανησυχώντας για την παγκόσμια αστάθεια, οι χώρες από την Ευρώπη έως την Ασία αυξάνουν δραστικά τις στρατιωτικές τους δαπάνες σε μια προσπάθεια να καταστούν περισσότερο αυτοδύναμες.

Σε μια εποχή που η εμπλοκή των ΗΠΑ στο εξωτερικό φαίνεται να μειώνεται υπό τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, ορισμένες χώρες ανησυχούν ότι η προσέγγιση "Πρώτα η Αμερική" της Ουάσινγκτον θα μπορούσε να ενθαρρύνει τις ενέργειες εθνών όπως η Ρωσία και η Κίνα σε άλλα μέρη του κόσμου.

Δεδομένης αυτής της αβεβαιότητας, η Γερμανία, η Ιταλία και η Ιαπωνία είναι μεταξύ εκείνων που προσπαθούν να ενισχύσουν τις αμυντικές τους ικανότητες.

Ωστόσο, αυτές οι τρεις χώρες, οι οποίες σχημάτισαν τη συμμαχία του Άξονα στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, εμποδίζονται από το παρελθόν τους, δήλωσε ο Ραφαέλε Μπαρκέτι, καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο LUISS της Ρώμης.

"Ο στόχος των μεταπολεμικών συνθηκών ειρήνης ήταν να απαλλαγούν από τον ηγεμονισμό, τον μιλιταρισμό και τον επιθετικό τυχοδιωκτισμό στην κουλτούρα αυτών των τριών χωρών".

"Η Γερμανία, η Ιταλία και η Ιαπωνία έγιναν οι λεγόμενες πολιτικές δυνάμεις. Σήμερα, είναι πραγματικά δύσκολο για αυτές τις χώρες να υιοθετήσουν μια νοοτροπία ετοιμότητας για μάχη", πρόσθεσε.

Ειδικοί δήλωσαν στο Euronews ότι αυτές οι χώρες της G7, που είναι όλες μη πυρηνικά κράτη, θα συνεχίσουν να εξαρτώνται από τις ΗΠΑ για την πυρηνική αποτροπή έναντι των αντιπάλων τους.

Το σχέδιο της Γερμανίας για την ενίσχυση του στρατού της

Την περασμένη εβδομάδα, οι Χριστιανοδημοκράτες (CDU) και οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD) της Γερμανίας συμφώνησαν να παραμερίσουν ένα συνταγματικό φρένο χρέους, επιτρέποντας στη χώρα να ξεκλειδώσει εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ για έργα άμυνας και υποδομών.

Αυτό έγινε καθώς οι γερμανικές αμυντικές δαπάνες έφτασαν το 2% του ΑΕΠ της χώρας, τρία χρόνια μετά την υπόσχεση του απερχόμενου καγκελάριου Όλαφ Σολτς να ενισχύσει τον στρατό μέσω επενδύσεων ύψους 100 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Τα κενά στις αμυντικές δυνατότητες της χώρας είναι σημαντικά, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του γερμανικού κοινοβουλίου. Η έκθεση πρότεινε ότι η Bundeswehr - ο γερμανικός στρατός - θα πρέπει να προσλάβει δεκάδες χιλιάδες στρατιωτικούς μέχρι το 2031.

Η Γερμανία πρέπει επίσης να εκσυγχρονίσει τον οπλισμό της, καθώς μεγάλο μέρος του έχει υποβαθμιστεί μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.

Η επιτροπή προϋπολογισμού του κοινοβουλίου έχει διπλασιάσει τις προγραμματισμένες αγορές συστημάτων αεράμυνας αιχμής και αρμάτων μάχης.

"Κουλτούρα χτισμένη στον αντιμιλιταρισμό

Παρά τα σχέδιά της να αυξήσει τον στρατό της, η Γερμανία εξακολουθεί να δεσμεύεται, τουλάχιστον ρητορικά, από δεκαετίες αντιμιλιταρισμού, σύμφωνα με τον Ζακ Πιερ Γκουγκόν, διευθυντή του Γερμανικού Παρατηρητηρίου στη δεξαμενή σκέψης IFRI με έδρα το Παρίσι.

Μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, η Γερμανία, η οποία ήταν διαιρεμένη σε Ανατολή και Δύση, έπρεπε να συμμορφωθεί με αυστηρούς στρατιωτικούς περιορισμούς.

Όταν ο Φρίντριχ Μερτς, ο κεντροδεξιός πολιτικός που αναμένεται να διαδεχθεί τον Σολτς στην καγκελαρία, ανακοίνωσε πρόσφατα το τεράστιο σχέδιο στρατιωτικών επενδύσεων, μίλησε για "teilnahme" (συμμετοχή) με τους συμμάχους της χώρας του.

"Πρόκειται για μια συνειδητά επιλεγμένη διατύπωση για να αντιμετωπίσει μια κουλτούρα που βασίζεται στον αντιμιλιταρισμό των Γερμανών", δήλωσε ο Γκουγκον, ο οποίος είδε ότι η ομιλία του Μερτς απευθυνόταν περισσότερο σε εσωτερικό παρά σε ξένο ακροατήριο.

"Η Bundeswehr (ο γερμανικός στρατός) μπορεί να αναπτυχθεί μόνο σε ένα αυστηρό ευρωπαϊκό πολιτικό πλαίσιο. Ο επανεξοπλισμός του αφορά περισσότερο μια κοινή οικονομική προσπάθεια της ΕΕ", πρόσθεσε.

Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν έχει μιλήσει για το ενδεχόμενο επέκτασης της πυρηνικής αποτροπής της χώρας του στη Γερμανία και σε άλλους εταίρους της ΕΕ, οι οποίοι θα βοηθούσαν οικονομικά στη διεύρυνσή της.

Ωστόσο, ορισμένοι Ευρωπαίοι πιστεύουν ότι η τρέχουσα προσέγγιση είναι καλύτερη, παρά την απειλή της κυβέρνησης Τραμπ να μειώσει τον ρόλο που διαδραματίζει στην ευρωπαϊκή ασφάλεια.

"Μία πυρηνική ομπρέλα είναι καλύτερη από δύο, διότι τότε δεν υπάρχει ασάφεια σχετικά με το ποια πυρηνική ομπρέλα σε προστατεύει", δήλωσε ο Τομπίας Κρέμερ, Γερμανός σοσιαλδημοκράτης που συμμετέχει στην πρόσφατα δημιουργηθείσα Επιτροπή Ασφάλειας και Άμυνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

"Έχουμε ένα σχέδιο Α, αυτό το σχέδιο λειτουργεί εδώ και 80 χρόνια και είναι τόσο προς το συμφέρον μας όσο και προς το συμφέρον των Αμερικανών να παραμείνει αυτό το σχέδιο Α, που είναι η πυρηνική αποτροπή του ΝΑΤΟ, σε ισχύ", είπε.

Σύμφωνα με τον Κρέμερ, "η ΕΕ δεν πρόκειται να αντικαταστήσει τον ευρωπαϊκό πυλώνα του ΝΑΤΟ, αλλά οι δύο πρέπει να συνεργαστούν πολύ, πολύ στενά".

Η Ιταλία και μια κοινή ανησυχία

Η Ιταλία μοιράζεται τις ίδιες ανησυχίες με τη Γερμανία σχετικά με τη μείωση του στρατιωτικού ρόλου των ΗΠΑ στην Ευρώπη.

Σήμερα υπάρχουν περίπου 120 εγκαταστάσεις των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ στην Ιταλία.

Οι αμυντικές δαπάνες της Ρώμης βρίσκονται κάτω από εκείνες της Γερμανίας ως ποσοστό της οικονομίας της. Επί του παρόντος, η Ιταλία δαπανά το 1,59% του ΑΕΠ της για τον στρατό της, πολύ κάτω από το επίπεδο που επιθυμεί ο Τραμπ να δαπανούν τα μέλη του ΝΑΤΟ.

Στο πλαίσιο των σχεδιαζόμενων βελτιώσεων, η ιταλική εταιρεία παραγωγής όπλων Leonardo έχει συνάψει συμφωνία με τη γερμανική Rheinmetall για την παραγωγή ενός κοινού βαρέως άρματος μάχης.

Η Ιταλία, η Ιαπωνία και το Ηνωμένο Βασίλειο σχεδιάζουν επίσης την παραγωγή ενός πολεμικού αεροσκάφους έκτης γενιάς μέσω μιας κοινοπραξίας που περιλαμβανει τη βρετανική BAE system, την ιταλική Leonardo και την Japan Aircraft Industrial Enhancement Co.

Όσον αφορά την πυρηνική αποτροπή, η Ιταλία, όπως και η Γερμανία, πρέπει να βασίζεται στην πυρηνική προστασία των ΗΠΑ, δήλωσε ο Μαρκέτι του Πανεπιστημίου LUISS της Ρώμης.

"(Για τους Ιταλούς), το να έχουμε περισσότερη ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία δεν σημαίνει ότι θα απαλλαγούμε από το πυρηνικό καταφύγιο των ΗΠΑ", εξήγησε.

Η Ιαπωνία και η δύστροπη γειτονιά της

Η κυβέρνηση της Ιαπωνίας δήλωσε πρόσφατα ότι θα αυξήσει τις στρατιωτικές δαπάνες από το 1,6% στο 2% του ΑΕΠ μέχρι το 2027.

Ένας τομέας στον οποίο το Τόκιο, το οποίο έχει γείτονες την Κίνα, τη Ρωσία και τη Βόρεια Κορέα, σχεδιάζει να βελτιώσει τα συστήματα αεράμυνάς του.

Η στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στην Ιαπωνία παραμένει ζωτικής σημασίας, με περισσότερους από 50.000 Αμερικανούς στρατιώτες να εδρεύουν εκεί, μεταξύ άλλων στο νησί Οκινάουα.

Η αμερικανική πυρηνική αποτροπή αποτελεί τη ραχοκοκαλιά του συστήματος ασφαλείας της Ιαπωνίας, καθώς ο πληθυσμός της είναι έντονα φορτισμένος λόγω των τραυμάτων του παρελθόντος από τους βομβαρδισμούς της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι.

Η Ιαπωνία δεν επωφελείται από τη συλλογική άμυνα όπως στην Ευρώπη, καθώς η περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού είναι πιο εύθραυστη πολιτικά και στρατιωτικά, παρά την έντονη οικονομική αλληλεξάρτηση, σύμφωνα με τη Σίλβια Μενεγκάτσι, ιδρύτρια του Κέντρου Μελέτης της Σύγχρονης Κίνας.

"Για την ασφάλειά της, η Ιαπωνία χρειάζεται επειγόντως την προστασία των ΗΠΑ και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το ΝΑΤΟ έχει αυξήσει τις συνεργασίες του στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού", δήλωσε η ίδια.