AB Trump'ın Gazze planını memnuniyetle karşıladı, Hamas'ı 'gecikmeden' kabul etmeye çağırdı

Avrupa Birliği, ABD Başkanı Donald Trump'ın İsrail'in Gazze'ye yönelik savaşını sona erdirmek üzere ortaya koyduğu 20 maddelik planı memnuniyetle karşıladı ve Hamas'ı bu planı "gecikmeksizin" kabul etmeye çağırdı.

Öneri, diğer hususların yanı sıra askeri operasyonların durdurulmasını, İsrailli rehinelerin serbest bırakılmasını, yüzlerce Filistinli mahkûmun serbest bırakılmasını, Hamas'ın silahsızlandırılmasını ve acil yardımların engelsiz bir şekilde ulaştırılmasını içeriyor.

Plan ayrıca Gazze'nin savaş sonrası geçiş sürecini denetlemek üzere başkanlığını bizzat Trump'ın yapacağı geçici bir "Barış Kurulu" oluşturulmasını öngörüyor.

İsrail planı imzalarken Hamas planı incelediğini açıkladı. İşgal altındaki Batı Şeria'yı yöneten Filistin Yönetimi de planı desteklediğini açıkladı.

AB Dış Politika Şefi Kaja Kallas salı günü yaptığı açıklamada, "Başkan Trump'ın Gazze planı kalıcı barış için bir fırsattır. Savaşı sona erdirmek için en iyi şansı sunuyor," dedi.

"İsrail planı imzaladı. Hamas şimdi rehinelerin derhal serbest bırakılmasıyla başlayarak gecikmeksizin planı kabul etmelidir," diye ekledi.

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de bu mesajı yineleyerek AB'nin önerinin başarıya ulaşması için "katkıda bulunmaya hazır olduğunu" belirtti.

Savaşın başladığı Ekim 2023'ten bu yana 1,4 milyar euro ek yardımda bulunan AB, Filistinlilere en fazla dış yardımda bulunan blok konumunda. Brüksel'deki yetkililer bu mali akışların AB'yi savaş sonrası herhangi bir yapıda kilit bir aktör haline getirdiğine inanıyor.

Von der Leyen şunları söyledi: "İki devletli çözüm, İsrail ve Filistin halklarının yan yana, barış ve güvenlik içinde, şiddet ve terörden arınmış bir şekilde yaşayacağı adil ve kalıcı bir Orta Doğu barışı için tek geçerli yoldur."

AB Konseyi Başkanı Antonio Costa da iki devletli bir çözüme acilen ulaşılması gerektiğinin altını çizerek bölgedeki durumu "tahammül edilemez" olarak nitelendirdi.

Trump'ın planına göre Gazze yeniden inşa edildikten ve Filistin Yönetimi reforme edildikten sonra "Filistinlilerin kendi kaderlerini tayin etmelerine ve devlet kurmalarına giden inandırıcı bir yol için koşullar nihayet oluşmuş olabilir."

Ancak pazartesi günü Trump'ın sunumuna katılan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu daha sonra Filistin devletinin kurulması ihtimaline "zorla direneceğini" söyleyerek 20 maddenin tam olarak hayata geçirilip geçirilemeyeceği konusunda şüphe uyandırdı.

AB 'tetikte' olmaya devam ediyor

Son günlerde Fransa, Portekiz ve Lüksemburg gibi bazı AB ülkeleri Filistin Devleti'ni tanıyarak İsrail'in uluslararası yalnızlığını derinleştirdi. Aynı zamanda üye ülkeler, onaylanması için gerekli nitelikli çoğunluktan yoksun olan AB-İsrail Ortaklık Anlaşması'nın kısmen askıya alınmasını değerlendiriyor.

Trump'ın açıklamasının Brüksel'deki müzakereleri etkilemesi muhtemel.

Kördüğümü kırmak için oyu çok önemli görülen Şansölye Friedrich Merz, planın 2023'teki Hamas saldırılarından bu yana savaşı sona erdirmek için "en iyi şans" olduğunu söyledi.

Merz, "Bu kritik zamanda ABD, Avrupalı komşularımız ve bölgedeki ortaklarımızla yakın temas halindeyiz," dedi.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ülkesinin "her bir tarafın taahhütleri konusunda uyanık kalacağını" söyledi.

"İsrail'in bu temelde kararlı bir şekilde angaje olmasını bekliyorum. Hamas'ın tüm rehineleri derhal serbest bırakmaktan ve bu plana uymaktan başka seçeneği yok," dedi.

İtalya Başbakanı Giorgia Meloni de yaptığı açıklamada, Trump'ın önerisini "Gazze Şeridi'nin istikrarı, yeniden inşası ve kalkınması için iddialı bir proje" olarak selamladı.

Meloni daha sonra Hamas'ı "Gazze'nin geleceğinde hiçbir rolü" kabul etmemeye ve silah bırakmaya çağırdı.

Netanyahu hükümetine karşı bloğun en eleştirel seslerinden biri olarak ortaya çıkan İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, "bu kadar acıya bir son vermenin" zamanının geldiğini söyledi.

İsveç'ten Ulf Kristersson, Romanya'dan Nicușor Dan, Avusturya'dan Christian Stocker, Portekiz'den Luis Montenegro ve Hollanda'dan Dick Schoof da benzer tepkiler vererek planın bir an önce uygulanması ve iki devletli çözüme doğru ilerlenmesi çağrısında bulundular.

Yine de planın savaşı sona erdirmede başarılı olup olmayacağı netlik kazanmış değil.

Pazartesi günkü basın toplantısında Trump, militan grubun öneriyi reddetmesi halinde İsrail'in Hamas'ı yenmek için atacağı adımlarda ABD'nin "tam desteğine" sahip olacağını söyledi.