Rapor: Avrupa ülkeleri savunmaya daha fazla harcama yapsa da 'yapılması gereken çok şey var'

Londra merkezli bir düşünce kuruluşu olan Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü (IISS), 2014 yılında Kırım Yarımadası'nın ilhakı ve Rusya'nın Ukrayna'yı işgali karşısında Avrupa ülkelerinin savunmalarını güçlendirdiğini açıkladı.

Ancak Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü tarafından yayınlanan bir rapora göre, Avrupa ülkelerinin Rusya'dan gelebilecek yeni tehditleri göğüslemeye tam anlamıyla hazır olması için savunma anlamında daha yapılması gereken çok şey var.

Avrupa ve transatlantik askeri yeteneklerini tartışmak üzere Prag'da düzenlenen üç günlük toplantının başlangıcında yayınlanan raporun bir bölümünde "NATO, caydırıcılık ve savaşa hazır olma konusundaki iddiasını önemli ölçüde arttırmakla kalmadı, aynı zamanda Avrupalı üyeler kritik yetenek ve hazırlık eksikliklerini gidermeye çalıştılar" denildi.

Raporda, "Ancak şaşırtıcı olmayan bir şekilde, onlarca yıllık ihmal ve yetersiz yatırımın ardından, yapılması gereken çok şey var ve ilerleme seviyesi karmaşık," ifadeleri kullanıldı.

Değerlendirme, aralarında NATO Genel Sekreteri Mark Rutte'nin de bulunduğu Avrupalı liderlerin, Donald Trump'ın ikinci başkanlığının ilk yönetimindeki çekişmelerden kaçınması ve Rusya'ya karşı güçlü bir ortak duruş sergilemesi umuduyla Budapeşte'de Atlantik ötesi ilişkilerini yeniden gözden geçirdikleri sırada yayınlandı.

IISS-Europe İcra Direktörü Ben Schreer, Avrupa savunmasının şu anda "en kritik zamanda" olduğunu söyledi.

Schreer, "ABD seçimleri, Avrupa ülkeleri üzerinde kendi savunmalarına daha fazla yatırım yapmaları ve aynı zamanda Ukrayna'nın bu savaşı kazanmasına nasıl yardımcı olmaya devam edeceklerini düşünmeleri konusunda daha da fazla baskı yaratacaktır" dedi.

Seçim kampanyası sırasında Trump, AB ile bir ticaret savaşından NATO taahhütlerinin geri çekilmesine ve Ukrayna'ya verilen desteğin temelden değiştirilmesine kadar Avrupa'daki uluslar için çığır açıcı sonuçlar doğurabilecek eylemlerle tehdit etti.

2017-2021 yılları arasında Beyaz Saray'daki ilk döneminde Trump, NATO'nun Avrupalı üyelerini gayrisafi yurt içi hasılanın (GSYH) yüzde 2'sine kadar ve ötesinde daha fazla savunma harcaması yapmaya ve ABD askeri korumasına daha az bağımlı olmaya zorladı.

Rapora göre bu bağlamda bazı ilerlemeler kaydedildi ve 2024 yılında NATO'nun Avrupalı üye ülkelerinin savunma harcamaları 10 yıl öncesine göre yüzde 50 daha fazla olacak.

Ancak IISS, kamu finansmanındaki istikrar eksikliğinin "nihayetinde (savunma) endüstrisinin güvenle yatırım yapma kabiliyetini sınırladığını" belirterek sorunların devam ettiğini söyledi.

Ayrıca, "düzenleyici engeller ve çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) standartlarının uygulanması yatırımın önünde engel teşkil etmeye devam edecektir" denildi.

Avrupa savunma sanayii 2022'den sonra, özellikle Ukrayna'dan yüksek talep gören hava savunma ve ağır silahlar gibi ürünlerin üretimini arttırmayı başardı.

Ancak Avrupa ülkeleri Ukrayna'ya F-16 savaş uçakları da dahil olmak üzere kendi silahlarını da bağışladı. Avrupa, "askeri kapasitelerinin bazı önemli yönleri için ABD'ye bağımlı kalmaya devam ediyor" ve üretim kapasitelerinin yetersizliği nedeniyle ihtiyaçlarını karşılamak için Brezilya, İsrail ve Güney Kore'ye de bakıyor.

Raporda, hammadde ve kalifiye profesyoneller için sivil endüstrilerle yaşanan rekabetin savunma sanayii için işleri zorlaştırdığı belirtildi.

Raporda ayrıca birçok Avrupa ordusunun yeterli askeri personele sahip olmadığı uyarısında bulunuluyor.

Rusya'nın Ukrayna'ya karşı yürüttüğü savaştan çıkarılan ders raporda, "ülkelerin düşman saldırısına karşı koymak ve onu yenmek için önemli birliklere ihtiyaç duydukları, ancak aynı zamanda savaşta yıprandıktan sonra yenilenmek için de yeterli güce sahip olmaları gerektiği" ifadeleriyle yer aldı.

Bu standarda göre, "Avrupa'nın kilit silahlı kuvvetleri yetersiz güçte."

Rapora göre Avrupalıların savunma kabiliyetlerini yenilemek için önlerinde uzun bir yol var.

"Kuvvetler, bütçeler ve savunma sanayi kapasiteleri hükümetlerin siyasi kararları nedeniyle azaltıldı. Şimdi aynı hükümetlerin savunma ve güvenliğin 'kas hafızasını' yeniden keşfetmek ve Avrupa'daki yeni stratejik gereklilikleri karşılamak için sürekli politika üretmeleri ve yatırım sağlamaları gerekiyor."