AB mahkemesi, Danimarka'nın AB'de asgari ücretin belirlenmesi kurallarının iptal edilmesi talebini reddetti

Avrupa Adalet Divanı (ECJ), salı günü aldığı kararla, tüm 27 AB üyesi ülkede “yeterli” bir asgari ücret belirlenmesini hedefleyen AB yönergesinin geçerli olduğuna hükmetti.

Karar, Danimarka’nın, AB’nin maaş düzenlemeye ilişkin yasalar çıkararak yetkilerini aştığı gerekçesiyle söz konusu yönergeyi engelleme girişiminde bulunmasının ardından geldi.

Danimarka, Ekim 2022’de kabul edilen yönergeyi mahkemeye taşıyarak, bunun AB’nin yetkisini aştığını ve tamamen iptal edilmesi gerektiğini savundu.

İsveç’in desteğini alan Kopenhag yönetimi, maaşların nasıl belirleneceğine üye devletlerin karar vermesi gerektiğini, bunun da esas olarak sendikalar ile işverenler arasındaki toplu sözleşmeler yoluyla yapılması gerektiğini belirtti.

Ayrıca AB’nin maaşlara ilişkin yasalar çıkarma yetkisine sahip olmadığını öne sürdü.

Ancak mahkeme, salı günkü kararında, “söz konusu yönergenin büyük ölçüde geçerli olduğunu” teyit etti ve bunun “AB hukukunun örgütlenme hakkına doğrudan müdahalesi anlamına gelmediğini” belirtti.

Mahkeme ayrıca, Danimarka’nın yönergenin yanlış bir yasal dayanakla kabul edildiği yönündeki iddiasını da reddetti.

Bununla birlikte, Divan iki hükmü iptal etti, çünkü bu maddelerin “AB hukukunun ücret belirleme sürecine doğrudan müdahale anlamına geldiğini” değerlendirdi.

Bu hükümlerden biri, “yeterli asgari ücretin” nasıl belirleneceğine ilişkin kriterleri ortaya koymayı amaçlıyordu; diğeri ise asgari ücretlerin otomatik olarak endekslendiği ülkelerde bu ücretlerin düşürülmesini engellemeyi hedefliyordu.

Karar, davayı hazırlama sürecinde mahkemeye yardımcı olan ve ocak ayında yönergenin AB’nin yasal yetkilerini aştığı gerekçesiyle iptal edilmesi gerektiği yönünde görüş bildiren Avrupa Adalet Divanı Başsavcısı’nın tavsiyesiyle çelişiyor.

Avrupa Parlamentosu’ndaki Sosyalistler ve Demokratlar (S&D) grubu ise kararı memnuniyetle karşıladı. Grup yayımladığı açıklamada, “Yaşam maliyeti ve konut krizinin yaşandığı bu dönemde, bu karar umut ve sosyal adalet açısından güçlü bir mesajdır,” ifadelerini kullandı.

Açıklamada ayrıca, “Şu ana kadar yalnızca sekiz AB üyesi ülke yönergeyi uygulamaya koydu. Artık üye ülkeleri ve Komisyon’u, yönergenin eksiksiz uygulanması için çabalarını artırmaya çağırıyoruz. Artık gecikme için hiçbir mazeret kalmadı,” denildi.

Avrupa Sendikalar Konfederasyonu (ETUC) da benzer şekilde, “üye devletlere ‘bekle-gör’ yaklaşımını bırakıp yönergeyi tam olarak uygulamaya başlamaları” çağrısında bulundu.

ETUC Genel Sekreteri Esther Lynch, “Yönerge sağlam, ancak sağlam bir uygulama gerektiriyor. İşçilerin gerçek maaş artışlarına ve gerçek pazarlık gücüne ihtiyacı var, yasal boşluklara değil. Avrupa, her çalışanın insanca yaşam eşiğini karşılayan bir ücret kazanmasını sağlamalı, toplu pazarlığı etkin biçimde teşvik etmeli ve kapsayıcılığını artırmalıdır,” dedi.

Buna rağmen ETUC, yönergede asgari ücretlerin otomatik endekslenmesini engelleyen hükmün kaldırılmasından “büyük endişe” duyduğunu açıkladı. Kuruluş, bunun “yasal asgari ücretlerin düşürülmesi için gerekçe olarak kullanılabileceğinden” korkuyor.

Euronews, konuyla ilgili olarak Danimarka İstihdam Bakanlığı’na ulaştı ancak haberin yayımlandığı ana kadar yanıt alamadı.

Avrupa Asgari Ücret Yönergesi, AB genelinde yeterli yasal asgari ücretlerin sağlanmasını, toplu pazarlığın teşvik edilmesini ve işçilerin asgari ücret korumasına erişiminin iyileştirilmesini amaçlıyor.

Yönergeye göre, AB ülkeleri asgari ücretlerin insana yakışır bir yaşam standardı sağlamasını, çalışan yoksulluğunu azaltmasını, sosyal uyumu güçlendirmesini ve cinsiyet temelli ücret farkını daraltmasını garanti altına alacak mekanizmaları uygulamak zorunda.

Yönerge, Macaristan’ın çekimser kaldığı oylamada, tüm üye ülkelerin desteğiyle kabul edildi.

AB İstatistik Ofisi Eurostat verilerine göre, Ocak 2025 itibarıyla AB’de brüt aylık asgari ücretler Bulgaristan’da 551 eurodan başlıyor ve Lüksemburg’da 2 bin 638 euroya kadar çıkıyor.