Çin malı oyuncaklar, AB'nin tehlikeli ürünler konusunda aldığı uyarılarda başı çekiyor

Çin menşeli oyuncaklar ve ülkenin diğer ürünleri, geçen yıl AB'nin Safety Gate (Güvenlik Kapısı) piyasa takip sistemine bildirilen 4.127 gıda dışı tehlikeli ürün vakasının en büyük bölümünü oluşturdu.

Bu sayı, hızlı uyarı sisteminin 2003 yılında uygulamaya konulmasından bu yana en yüksek uyarı sayısı ve sadece iki yıl önce görülen rakamın iki katı.

Toplamın üçte birinden fazlasını oluşturan kozmetikler, en sık bildirilen ürün sınıfı olmaya devam etti. Bunların yüzde 97'si, çiçek kokusundan dolayı Lilial ticari adıyla bilinen sentetik parfüm butilfenil metilpropiyonel içeriyordu.

Avrupa Kimyasallar Ajansı bu maddenin doğurganlığa zarar verdiğini, ciltte alerjik reaksiyona neden olabileceğini ve potansiyel bir endokrin bozucu olarak araştırıldığını belirtiyor. Mart 2022'den bu yana ise AB'de kullanımı yasak.

Uyarıların yüzde 15'ini ise oyuncaklar oluşturuyor.

Uyarıların yer aldığı rapor, AB milletvekillerinin PFAS, endokrin bozucular ve bisfenoller gibi zararlı kimyasalların oyuncaklarda kullanımını yasaklayacak yeni bir oyuncak güvenliği yönetmeliğini kabul etmelerinden sadece birkaç gün sonra geldi yayımlandı.

Yeni yasa uyarınca, çevrimiçi ve çevrimdışı satılan güvenli olmayan oyuncakların AB'ye girmesini önlemek için tüm oyuncakların bir Dijital Ürün Pasaportu olacak.

Uyarı sistemi tarafından tehlikeli olarak işaretlenen diğer ürün kategorileri arasında elektrikli aletler (vakaların yüzde 10'u), motorlu taşıtlar (yüzde 9'u) ve kimyasal ürünler (yüzde 6'sı) yer alıyor.

Avrupa tüketici hakları grubu BEUC, sorunun mevzuat eksikliğinden ziyade uygulama eksikliğinden ve web siteleri ile akıllı telefon uygulamaları aracılığıyla mal satın almaya yönelik artan eğilimden kaynaklandığını öne sürüyor.

BEUC direktörü Agustin Reyna, "Piyasa gözetim yetkililerinin sadece daha fazla mali, teknik ve insan kaynağına değil, aynı zamanda tüketicilerin güvenli olmayan ürünlerden korunmasını sağlamak için çevrimiçi pazar yerlerine karşı daha güçlü yasal yaptırım yetkilerine de ihtiyacı var," dedi.

Yetkililerin AB pazarına giren her ürünü kontrol edemediğini belirten tüketici örgütü, uyarı sistemine yapılan resmi bildirimlerin muhtemelen sadece "buzdağının görünen kısmını" temsil ettiğini ve belirli bir bildirimle bağlantılı ürün veya birim sayısını bilmenin imkansız olduğu uyarısında bulundu.

Kaçakçılığın önlenmesi

Yeni oyuncak güvenliği standartlarına ek olarak AB, Aralık ayında bir Genel Ürün Güvenliği Yönetmeliği kabul etti. Komisyon, kural ihlallerini tespit etmek üzere web sitelerinde ilk ürün güvenliği "taramasına" hazırlanmak için ulusal makamlarla birlikte çalışıyor.

Tüm bildirimlerin yüzde 40'ı Çin'den yapılan ithalatla ilgili. Kozmetik ürünler dahil edilmediğinde ise bu oran yüzde 61'e ulaşıyor. Bu ürünlerin de ağırlıklı olarak İtalya'dan geldiği görülüyor.

AB yürütme organı, Çinli firmaların AB ürün standartlarından haberdar olmalarını sağlamak amacıyla 2006 yılından bu yana bu Çin ile birlikte çalışma yürütüyor.

2023'te imzalanan ortak bir eylem planında, ticaret ortakları herhangi bir Safety Gate uyarısına 21 gün içinde yanıt vermeyi ve karşılıklı uygulama zorluklarını tartışmak için düzenli çalıştaylar organize etmeyi kabul etti.

AB'nin tüketici haklarından sorumlu Komisyon Üyesi Michael McGrath, zehirli ftalat içerdiği tespit edilen plastik bir bebeği elinde salladığı basın toplantısında, "Her gün kullandığımız ürünlerin sağlığımıza ya da içinde yaşadığımız çevreye zarar vermesine izin veremeyiz," dedi.