Ανησυχητική κλιμάκωση των πυρκαγιών στην Ευρώπη: Χρονιά αρνητικών ρεκόρ το 2025

Το 2025 είναι χρονιά ρεκόρ για τις δασικές πυρκαγιές στην Ευρώπη και η αντιπυρική περίοδος δεν έχει ακόμη τελειώσει. Ενώ η ήπειρος έχει δει καταστροφικές πυρκαγιές στο παρελθόν, η καμένη επιφάνεια και η ταχύτητα και ο ταυτόχρονος χαρακτήρας των πυρκαγιών φέτος είναι πρωτοφανείς. Μόνο 5 από τα 27 κράτη μέλη δεν επηρεάστηκαν. Πρωταθλήτριες ήταν η Ιταλία και η Ρουμανία, η καθεμία από τις οποίες κατέγραψε περισσότερες από 450 πυρκαγιές.

Ωστόσο, οι χώρες που υπέστησαν τις μεγαλύτερες ζημιές δεν ήταν απαραίτητα εκείνες που δήλωσαν τις περισσότερες πυρκαγιές. Η Κύπρος, για παράδειγμα, ανέφερε τρεις πυρκαγιές, οι οποίες όμως ήταν ιδιαίτερα καταστροφικές. Από την 1η Ιανουαρίου, το 3% της Πορτογαλίας, το 2,3% της Κύπρου και το 0,8% της Ισπανίας έχουν γίνει στάχτη.

«Πολλές από τις πυρκαγιές που παρακολουθούμε και παρατηρούμε συμβαίνουν εκεί όπου οι κλιματικές ανωμαλίες δείχνουν ότι είναι πολύ πιο ξηρό από το μέσο όρο και ότι είναι πιο ζεστό από το μέσο όρο. Και γενικά αυτό είναι ένα κοινό χαρακτηριστικό που παρακολουθούμε τις εκπομπές των πυρκαγιών, ότι συμβαίνουν κάτω από αυτές τις συνθήκες και ιδιαίτερα όπου φυσούν καυτοί ξηροί άνεμοι οποιαδήποτε ανάφλεξη μπορεί να φουντώσει πολύ γρήγορα σε μεγάλης κλίμακας πολύ έντονες πυρκαγιές», τονίζει ο Μάρκ Πάρινγκτον, επιστήμονας στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Μετεωρολογίας.

Πάνω από 1 εκατομμύριο εκτάρια έγιναν καπνός στην ΕΕ φέτος. Αυτό είναι πάνω από τέσσερις φορές περισσότερο από ό,τι πέρυσι. Συνολικά εκδηλώθηκαν περισσότερες από 1.800 δασικές πυρκαγιές και εκπέμφθηκαν περισσότεροι από 38 εκατομμύρια τόνοι διοξειδίου του άνθρακα.

«Χρειαζόμαστε ένα συνδυασμό διαφορετικών παραγόντων συμπεριφοράς πυρκαγιάς. Έτσι, αυτό είναι ο καιρός, αυτό είναι η τοπογραφία, αυτό είναι η βλάστηση, η βιομάζα, η καύσιμη ύλη. Αλλά η προϋπόθεση για να συμβούν όλα αυτά είναι ο καιρός, οπότε τα σενάρια κλιματικής αλλαγής παρέχουν το τέλειο περίβλημα για να συνεργαστούν όλοι οι άλλοι παράγοντες για την τέλεια ημέρα πυρκαγιάς ή την τέλεια πύρινη καταιγίδα», τονίζει ο Αλεξάντερ Χελντ, ειδικός στη διαχείριση πυρκαγιών στο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Δασών.

Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι υπό αυτές τις συνθήκες, οι οποίες θα γίνονται όλο και πιο συχνές στο μέλλον, οι πυρκαγιές ξεφεύγουν από τον έλεγχο.

«Το σύστημα πυρόσβεσης φτάνει στα όριά του και το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να προετοιμάσουμε το τοπίο, να το κάνουμε πιο ανθεκτικό, καλύτερα προετοιμασμένο. Έτσι, τότε οι πυροσβέστες έχουν την ευκαιρία να εργαστούν με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα. Αλλά συνεχίζοντας έτσι και ελπίζοντας ότι περισσότεροι πυροσβεστικοί πόροι θα λύσουν το πρόβλημα, είδαμε φέτος ότι αυτό σαφώς δεν είναι ο δρόμος προς τα εμπρός», προσθέτει ο Χελντ.

Εκτός από τις τραγικές απώλειες ζωών και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, οι πυρκαγιές έχουν μακροπρόθεσμες συνέπειες στην οικονομία και την κοινωνία.