Στάση αναμονής στις Βρυξέλλες για τις εξελίξεις στη Γαλλία- Αβεβαιότητα για το Δημοσιονομικό Πλαίσιο

Τα πολιτικά και οικονομικά προβλήματα της Γαλλίας δεν κρούουν ακόμη τον κώδωνα του κινδύνου σε ολόκληρη την ΕΕ, αλλά οι ανησυχίες αυξάνονται ότι μια παρατεταμένη κρίση θα μπορούσε να επηρεάσει τις προοπτικές ανάπτυξης της ευρωζώνης και τις διαπραγματεύσεις για τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό των 2 τρισεκατομμυρίων ευρώ της ΕΕ.

Η γαλλική κυβέρνηση του πρωθυπουργού Σεμπαστιάν Λεκορνί βρίσκεται σε μεταβατική κατάσταση από το πρωί της Δευτέρας αφού κατέρρευσε θεαματικά λιγότερο από 24 ώρες μετά την ανακοίνωση των υπουργών της.

Στην καρδιά της κρίσης βρίσκονται οι διαφωνίες στο κοινοβούλιο σχετικά με το πώς θα τακτοποιηθούν τα οικονομικά της χώρας.

Το πολιτικό αδιέξοδο — ο Μακρόν χρησιμοποίησε τον πέμπτο πρωθυπουργό του από την αρχή της δεύτερης θητείας του τον Μάιο του 2022 — επηρεάζει ήδη την οικονομία της χώρας, με την τελευταία εξέλιξη να ρίχνει τις μετοχές και να αυξάνει τις αποδόσεις των ομολόγων.

Αυτό συμβαίνει μόλις τρεις εβδομάδες μετά την υποβάθμιση της χώρας από τον οίκο αξιολόγησης Fitch σε A+ λόγω αμφιβολιών για την ικανότητά της να μειώσει το έλλειμμα του προϋπολογισμού, που αυτή τη στιγμή ανέρχεται στο 5,4% του ΑΕΠ, από 3% του ΑΕΠ που ορίζουν οι κανόνες της ΕΕ.

Η Moody's και η Standard & Poor's αναμένεται να ενημερώσουν τις δικές τους αξιολογήσεις τις επόμενες εβδομάδες.

Παρόμοιες υποβαθμίσεις «πιθανότατα θα μεταφραστούν σε περαιτέρω αυξήσεις αποδόσεων και spreads», δήλωσε ο Φιλίπ Λόζμπεργκ, ανώτερος αναλυτής πολιτικής στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Πολιτικής, στο Euronews.

«Και φυσικά, όλα αυτά είναι κακά για την ανάπτυξη και, όντας η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στην ΕΕ και στην ευρωζώνη, αυτό έχει επιπτώσεις όχι μόνο για τη Γαλλία, αλλά και για το υπόλοιπο της ΕΕ», πρόσθεσε.

'Όσο νωρίτερα τόσο το καλύτερο'

Ωστόσο, προειδοποίησε ότι «είναι πολύ νωρίς» για να εξαπλωθούν οι επιπτώσεις πέρα από τα σύνορα, ιδίως επειδή η γαλλική οικονομία «θεωρείται ακόμη αρκετά ισχυρή». Ισχυρή αρκετά ώστε, εάν η πολιτική κατάσταση σταθεροποιηθεί γρήγορα, ο αντίκτυπος στο υπόλοιπο της ευρωζώνης θα είναι αμελητέος, είπε ο Λόζμπεργκ.

Αυτή την ανάλυση φαίνεται να συμμερίζεται και ένας ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ, ο οποίος, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας, δήλωσε ότι οι μετριοπαθείς αντιδράσεις της αγοράς μέχρι στιγμής είναι «θετικός δείκτης για τη φήμη μας».

«Η προσδοκία μου για τη σχετικά καλή αντίδραση της αγοράς είναι ότι οι αγορές εξακολουθούν να εμπιστεύονται ότι μόλις διευθετηθούν όλες οι πολιτικές επιπλοκές και καταλαγιάσει η σκόνη, θα υπάρξει μια γαλλική κυβέρνηση που είναι σταθερή και μπορεί να επαναλάβει τη φυσιολογική χάραξη πολιτικής, κάτι που φυσικά όλοι ελπίζουμε να συμβεί, όσο νωρίτερα τόσο το καλύτερο».

«Αλλά φυσικά, το να λέμε ότι δεν υπάρχουν κίνδυνοι για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, ότι τα πράγματα δεν θα μπορούσαν να πάνε χειρότερα, είναι προφανές ότι η δημοσιονομική σταθερότητα είναι πολύ σημαντικό μέρος της οικονομικής και της συναλλαγματικής σταθερότητας. Επομένως, το λαμβάνουμε πολύ σοβαρά υπόψη», πρόσθεσε ο αξιωματούχος.

Άλλοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι με τους οποίους μίλησε το Euronews, επίσης μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας, τόνισαν ότι δεν υπάρχει αίσθηση συναγερμού μεταξύ των χωρών που αποτελούν την Ευρωομάδα, των οποίων οι υπουργοί θα συναντηθούν την Πέμπτη.

Ωστόσο, αυξάνονται οι ανησυχίες ότι η Γαλλία, η οποία έχει τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στο μπλοκ, μπορεί να μην είναι σε θέση να εφαρμόσει και να βοηθήσει στη διαμόρφωση των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων που χρειάζεται το μπλοκ για να παραμείνει ανταγωνιστικό εν μέσω μιας ταραχώδους γεωπολιτικής σκηνής και αυξανόμενου ανταγωνισμού από την Ουάσινγκτον και το Πεκίνο.

Επιπτώσεις στον προϋπολογισμό της ΕΕ

Αυτό ισχύει επίσης για τον επόμενο επταετή προϋπολογισμό της ΕΕ, ο οποίος θα τρέξει από το 2027, και για τον οποίο έχουν ξεκινήσει οι διαπραγματεύσεις μετά την δημοσίευση μιας πρότασης 2 τρισεκατομμυρίων ευρώ από την Επιτροπή το καλοκαίρι.

Το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ), που χαρακτηρίζεται ως το «πιο φιλόδοξο στην ιστορία», προβλέπει ότι ορισμένα παραδοσιακά κονδύλια όπως τα ταμεία συνοχής και τα γεωργικά ταμεία περικόπτονται ή αναδιαμορφώνονται προς όφελος νέων προγραμμάτων που στοχεύουν σε νέες προτεραιότητες όπως η άμυνα και η ανταγωνιστικότητα.

Ωστόσο, τα κράτη μέλη έχουν καταστήσει σαφές ότι δεν θα μπορέσουν να αυξήσουν τις δικές τους συνεισφορές στον προϋπολογισμό.

Οι διαπραγματεύσεις για το ΠΔΠ είναι διαβόητα δύσκολες και οι αξιωματούχοι λένε ότι η πολιτική είναι σημαντική, όπως και η παρακολούθηση των περίπλοκων και ταχέως εξελισσόμενων φακέλων. Ο φόβος είναι ότι η εναλλαγή υπουργών της Γαλλίας, εάν διαρκέσει η κρίση, θα μπορούσε να δυσκολέψει αυτό.

«Είναι φυσικά πιο δύσκολο αν έχεις μια εγχώρια πολιτική κατάσταση όπως αυτή να δεσμευτείς πραγματικά, να έχεις ισχυρή δέσμευση στις διαπραγματεύσεις, αλλά και να έχεις πιο τολμηρή στάση», δήλωσε ο Λόζμπεργκ, από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πολιτικής,στο Euronews.

«Νομίζω ότι μπορεί να επιβραδύνει επίσης τις διαπραγματεύσεις, ώστε να μην δούμε τίποτα σημαντικό τους επόμενους μήνες» και «η βεβαιότητα είναι κάτι που είναι εξαιρετικά σημαντικό, φυσικά, για τους οικονομικούς παράγοντες, οπότε αυτό θα μπορούσε να είναι ένα θέμα», είπε επίσης.

Ο Μακρόν έχει αναθέσει στον Λεκορνί να προσπαθήσει να σώσει την κατάσταση μέχρι το βράδυ της Τετάρτης και να ηγηθεί των διαπραγματεύσεων που θα μπορούσαν να καθορίσουν μια «πλατφόρμα δράσης και σταθερότητας» για μια νέα κυβέρνηση. 

Ωστόσο, οι εκκλήσεις για την παραίτηση του Μακρόν αυξάνονται. Αυτές προέρχονταν αρχικά από την ακροδεξιά και την ακροαριστερά, αλλά τώρα έχουν φτάσει στο κέντρο με τον πρώην πρωθυπουργό Εντουάρ Φιλίπ να προστίθεται στη χορωδία.

Ο Γάλλος ηγέτης έχει προς το παρόν αποκρύψει ποια θα μπορούσε να είναι η επόμενη κίνησή του, λέγοντας μόνο ότι θα «αναλάβει τις ευθύνες του» εάν οι απεγνωσμένες συνομιλίες του Λεκορνί αποτύχουν.