Euroverify: Η Φον ντερ Λάιεν δεν ακύρωσε τον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών της Ρουμανίας

Η παραπληροφόρηση που κυκλοφορεί στην κινεζικής ιδιοκτησίας πλατφόρμα TikTok ισχυρίζεται ψευδώς ότι η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν παρενέβη προσωπικά για να ακυρωθεί ο δεύτερος γύρος των προεδρικών εκλογών της Ρουμανίας.

Η πρωτοφανής απόφαση για την ακύρωση της ψηφοφορίας του πρώτου γύρου ελήφθη νωρίτερα αυτόν τον μήνα από το Συνταγματικό Δικαστήριο της Ρουμανίας, επικαλούμενο αποχαρακτηρισμένες πληροφορίες που έδειχναν ότι το αποτέλεσμα του πρώτου γύρου είχε παραβιαστεί από "κρατικό παράγοντα".

Η φον ντερ Λάιεν, η οποία ηγείται του εκτελεστικού σκέλους της ΕΕ, δεν είχε καμία συμμετοχή σε αυτή την εγχώρια δικαστική απόφαση.

Αλλά τα βίντεο που κυκλοφορούν στο TikTok ισχυρίζονται λανθασμένα ότι άσκησε πιέσεις στο Βουκουρέστι - και στον απερχόμενο πρόεδρο Κλάους Γιοχάνις - να ακυρώσει την ψηφοφορία.

"Η Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν έδωσε την εντολή να ακυρωθούν οι εκλογές στη Ρουμανία. Ο Κλάους Βέρνερ Γιοχάνις εκτέλεσε την εντολή", υποστηρίζει ψευδώς ένα βίντεο του TikTok, βασιζόμενο σε σχόλια συντηρητικού πολιτικού σχολιαστή στη γαλλική τηλεόραση.

Ένα άλλο βίντεο ισχυρίζεται ότι η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής "τηλεφώνησε στο Βουκουρέστι ζητώντας να κάνει τα πάντα για να μην εκλεγεί ο Τζεορτζέσκου".

Πολλοί από τους λογαριασμούς που διαδίδουν τους ψευδείς ισχυρισμούς προωθούν επίσης μηνύματα κατά της ΕΕ και της Δύσης και εξυμνούν τη μορφή του Καλίν Τζεορτζέσκου, του ελάχιστα γνωστού υπερεθνικιστή που σάρωσε στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών στη Ρουμανία τον Νοέμβριο.

Ιστοσελίδες που ισχυρίζονται ότι είναι ειδησεογραφικά μέσα ενημέρωσης κατηγόρησαν επίσης τη φον ντερ Λάιεν για "μη εξουσιοδοτημένη παρέμβαση" στις εκλογές, επικαλούμενες πληροφορίες που περιέγραψαν ως ένα σημαίνον γαλλικό μέσο ενημέρωσης, το France Soir.

Το εν λόγω μέσο είναι στην πραγματικότητα μια γνωστή πύλη παραπληροφόρησης που ανήκει σε έναν θεωρητικό συνωμοσίας και το πρωτότυπο γαλλικό άρθρο δεν υπονοεί ότι η επικεφαλής της Επιτροπής είχε οποιοδήποτε ρόλο στην ακύρωση της ψηφοφορίας.

Παρόμοιοι ισχυρισμοί που κατηγορούσαν ευρωπαϊκές και δυτικές δυνάμεις για παρέμβαση στην εκλογική διαδικασία εντοπίστηκαν στο X και στο Facebook.

Νομικοί εμπειρογνώμονες, μιλώντας στο Euronews, χαρακτήρισαν την απόφαση του ρουμανικού Συνταγματικού Δικαστηρίου να ακυρώσει την ψηφοφορία ως "πρωτοφανή" και "ασυνήθιστη".

Οι αποκαλύψεις των μυστικών υπηρεσιών που οδήγησαν στην απόφαση δεν έχουν δημοσιοποιηθεί στο σύνολό τους, πράγμα που σημαίνει ότι ελάχιστα είναι γνωστά για τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το δικαστήριο και τα οποία υποδηλώνουν ότι παραβιάστηκε η εκλογική νομοθεσία στο πλαίσιο της προεκλογικής εκστρατείας του Τζεορτζέσκου που προηγήθηκε της πρώτης ψηφοφορίας.

Διευκρινίσεις ζητάει η ΕΕ από το TikTok

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφέρει ξεκάθαρα ότι "οι Ρουμάνοι πολίτες αποφασίζουν για τη μοίρα τους".

Ωστόσο, έχει εντείνει τις έρευνές της για το πώς η TikTok, μια κινεζικής ιδιοκτησίας κοινωνική πλατφόρμα, θα μπορούσε ενδεχομένως να έχει παραβιάσει τους ψηφιακούς κανόνες σε επίπεδο ΕΕ διευκολύνοντας τη νίκη του Τζεορτζέσκου στον πρώτο γύρο, ο οποίος ήταν ουσιαστικά άγνωστος στη Ρουμανία μόλις μερικές εβδομάδες πριν από την ψηφοφορία.

Η Επιτροπή υπέβαλε επείγον αίτημα στην TikTok για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το πώς θα μπορούσε να έχει επιτρέψει σε κρατικό φορέα να διογκώσει τεχνητά την ηλεκτρονική εκστρατεία του Τζεορτζέσκου, και την διέταξε να διατηρήσει όλα τα δεδομένα, συμπεριλαμβανομένου του συστήματος συστάσεων και της νομισματικής προώθησης πολιτικού περιεχομένου, που σχετίζονται με εκλογικούς κινδύνους σε ολόκληρη την ΕΕ.

Η τεράστια βάση χρηστών του TikTok στην Ευρώπη σημαίνει ότι εμπίπτει σε μια κατηγορία διαδικτυακών πλατφορμών που υπόκεινται στους αυστηρότερους κανόνες του μπλοκ βάσει του ψηφιακού εγχειριδίου του, του νόμου περί ψηφιακών υπηρεσιών (DSA).

Το άρθρο 34 της DSA υποχρεώνει τις εν λόγω πλατφόρμες να μετριάσουν τους "συστημικούς κινδύνους" που απορρέουν από τα συστήματα συγκράτησης περιεχομένου, τους αλγόριθμους, τις πρακτικές που σχετίζονται με τα δεδομένα ή τις διαφημιστικές πολιτικές τους.

Το TikTok λέει ότι έχει αφαιρέσει τους λογαριασμούς τριών "κρυφών δικτύων επιρροής" φέτος μέχρι στιγμής και επιμένει ότι διαθέτει ισχυρά συστήματα για την προστασία των εκλογικών διαδικασιών σε χώρες όπως η Ρουμανία.

Μια έρευνα που διεξήχθη από τη διεθνή ΜΚΟ Global Witness δείχνει ότι η πλατφόρμα είχε προωθήσει το περιεχόμενο του Τζεορτζέσκου με ρυθμό πάνω από πέντε φορές μεγαλύτερο από αυτόν του αντιπάλου του, αλλά δεν διαπιστώνει αν αυτό οφειλόταν σε τεχνητό φούσκωμα του αλγορίθμου της πλατφόρμας.

Η πλατφόρμα δεν επιτρέπει κανένα πολιτικό περιεχόμενο στις λειτουργίες της που αποφέρουν χρήμα, όπως οι πληρωμένες διαφημίσεις.

Ωστόσο, η εθνική υπηρεσία πληροφοριών της Ρουμανίας ανέφερε ότι ο επιχειρηματίας Μπογκτάν Μπεσίρ δαπάνησε περίπου 1 εκατ. ευρώ για την εκστρατεία, συμπεριλαμβανομένων πληρωμών σε χρήστες του TikTok για την προώθηση της εκστρατείας του Τζεορτζέσκου, κατά παράβαση της ρουμανικής νομοθεσίας.

Ο Μπεσίρ έχει αρνηθεί τους ισχυρισμούς εναντίον του, ενώ η ρουμανική αστυνομία πραγματοποίησε έφοδο σε τρία ακίνητα που πιστεύεται ότι συνδέονται με αυτόν νωρίτερα αυτό το μήνα.