Ποιος φοβάται τη συμφωνία ΕΕ-Mercosur;

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μόλις την υπέγραψε, προς απογοήτευση των Γάλλων γεωργών και κτηνοτρόφων, οι οποίοι αντιτίθενται σε αυτή τη φιλόδοξη, πολύπλοκη συμφωνία που βρισκόταν υπό διαπραγμάτευση εδώ και 25 χρόνια. Ο δημοσιογράφος μας Julián López ταξίδεψε σε αγροκτήματα και αμπελώνες της Γαλλίας για να διαπιστώσει ότι, εντός του ισχυρού τομέα γεωργικών ειδών διατροφής της Γαλλίας, οι απόψεις είναι αρκετά διχασμένες.

Η Κοινή Αγορά του Νότου - Mercosur - και η ΕΕ έχουν συμφωνήσει να εμπορεύονται αγαθά εφαρμόζοντας μειωμένους ή μηδενικούς δασμούς. Εάν επικυρωθεί η συμφωνία, θα δημιουργήσει μια αγορά περίπου 800 εκατομμυρίων ανθρώπων, που θα αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες ζώνες ελεύθερων συναλλαγών στον κόσμο. Θα καταργήσει περισσότερο από το 90% των δασμών μεταξύ της Βραζιλίας, της Αργεντινής, της Παραγουάης, της Ουρουγουάης και των 27 χωρών της ΕΕ.

Η Γερμανία και η Ισπανία υποστηρίζουν τη συμφωνία. Η Ιταλία έχει στείλει μπερδεμένα μηνύματα. 

Η Πολωνία και ιδίως η Γαλλία αντιτίθενται σθεναρά σε αυτή. Οι αγρότες τους λένε ότι οι παραγωγοί της Mercosur δεν θα υπόκεινται στα ευρωπαϊκά πρότυπα και στο κόστος εργασίας ούτε στον αυστηρό κανονισμό για τα φυτοφάρμακα και τη χρήση ορμονών και αντιβιοτικών σε ζώα. Ισχυρίζονται επίσης ότι η συμφωνία υπονομεύει τους καταναλωτές και απειλεί τη βιωσιμότητα των αγροκτημάτων της ΕΕ.

Σε ηλικία 43 ετών, ο Pierre-Marie Delangle αυτοπροσδιορίζεται ως «τοπικός παραγωγός».  Στο αγρόκτημά του στην κεντρική Γαλλία απασχολούνται 6 άτομα. Εκτρέφει κοτόπουλα, πρόβατα και περίπου 250 γαλακτοπαραγωγές και κρεατοπαραγωγές αγελάδες. Θεωρεί ότι η συμφωνία θα τον αναγκάσει να μειώσει τις τιμές έως και 30%, θέτοντας έτσι σε κίνδυνο την επιχείρησή του.

«Υπάρχουν πολλές άλλες συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών υπό διαπραγμάτευση ή που έχουν ήδη υπογραφεί μεταξύ της Ευρώπης και πολλών χωρών: των Ηνωμένων Πολιτειών, του Καναδά, του Μαρόκου, της Χιλής καθώς επίσης και της Νέας Ζηλανδίας. Θεωρούμε παράδοξο το γεγονός ότι όλες αυτές οι συνθήκες περιλαμβάνουν γεωργικά προϊόντα, τα οποία φαίνεται να χρησιμοποιούνται απλώς ως μέσο διαπραγμάτευσης έναντι των βιομηχανικών προϊόντων», εξηγεί ο κύριος Delangle.

500 χιλιόμετρα νοτιότερα, ο Jean-Marie Fabre, πρόεδρος των ανεξάρτητων αμπελοκαλλιεργητών της Γαλλίας, βλέπει τη συμφωνία πολύ διαφορετικά. Ο αμπελώνας του καλύπτει 15 εκτάρια και σε αυτόν απασχολούνται 4 άτομα. Το 30% του παραγόμενου οίνου εξάγεται. Οι μειωμένοι δασμοί και οι ανοικτές αγορές τού προσφέρουν μια χρυσή ευκαιρία. «Η συμφωνία Mercosur δημιουργεί δυσκολίες για άλλους γεωργικούς τομείς, αλλά θα δώσει τη δυνατότητα στην οινοποιητική βιομηχανία να μηδενίσει τους δασμούς, επιτρέποντας στους οίνους μας να διεισδύσουν στις χώρες αυτές, σε σύγκριση με τους σημερινούς δασμούς που ανέρχονται σε περίπου 27%. Για τον τομέα των οίνων και των οινοπνευματωδών ποτών, πρόκειται για μια συμφωνία που θα μας επιτρέψει να αποκτήσουμε μερίδιο αγοράς και να είμαστε ανταγωνιστικοί», εξηγεί ο κύριος Fabre.

Σύμφωνα με την Επιτροπή, η συμφωνία αναμένεται να εξοικονομεί στις εταιρείες της ΕΕ περισσότερα από 4 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως από δασμούς. Οι περισσότερες δασμολογικές παραχωρήσεις υπόκεινται σε ειδικές ποσοστώσεις για την προστασία των καταναλωτών και των παραγωγών της ΕΕ, ενώ οι χώρες της Mercosur έχουν δεσμευτεί να εξαλείψουν την παράνομη αποψίλωση των δασών έως το 2030.

Δεδομένης της οικονομικής επιβράδυνσης της Κίνας και της αναμενόμενης αύξησης των αμερικανικών εμπορικών δασμών, η Elvire Fabry, εμπειρογνώμονας σε θέματα γεωπολιτικής του εμπορίου στο Ινστιτούτο Jacques Delors, αναφέρει ότι η ΕΕ πρέπει τώρα να αναζητήσει νέες αγορές για τις εξαγωγές της και να γεφυρώσει τα στρατηγικά της κενά, ιδίως στις πρώτες ύλες.

«Η Βραζιλία και η Αργεντινή ιδιαίτερα διαθέτουν ορυκτά που είναι πολύ σημαντικά για όλες τις πράσινες και ψηφιακές τεχνολογίες προς τις οποίες έχουμε επαναπροσανατολίσει επενδυτικά προγράμματα και σχεδιάζουμε μια ευρωπαϊκή βιομηχανική στρατηγική», λέει η κυρία Fabry. «Πρόκειται για τη διατήρηση της πρόσβασής μας σε αυτά τα κρίσιμα ορυχεία ορυκτών.»

Το θέμα επαφίεται πλέον σταθερά στα χέρια των κρατών μελών και του Συμβουλίου. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει επίσης να δώσει το τελικό πράσινο φως για την ίδια την έγκριση.