Ποιο είναι τώρα το διακύβευμα για την Ευρώπη μετά τις γερμανικές εκλογές;

Η σκόνη έχει πλέον κατακαθίσει μετά τις ομοσπονδιακές εκλογές της Κυριακής στη Γερμανία - αλλά όποια νέα κυβέρνηση και αν σχηματιστεί, θα έχει να αντιμετωπίσει μια δύσκολη μάχη.

Οι τρεις μεγαλύτερες ανησυχίες των Γερμανών σε αυτές τις εκλογές ήταν η ειρήνη και η ασφάλεια στην Ευρώπη, η οικονομία και τα κοινωνικά ζητήματα. Ωστόσο, ο ηγέτης του κεντροδεξιού Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU) και πιθανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς έθεσε επίσης τη μεταναστευτική πολιτική στην κορυφή της ατζέντας του μετά από μια σειρά θανατηφόρων επιθέσεων από μη Γερμανούς που κυριάρχησαν στα γερμανικά μέσα ενημέρωσης τους τελευταίους δύο μήνες.

Ο Μερτς δέχεται πιέσεις να σχηματίσει το συντομότερο δυνατό μια σταθερή κυβέρνηση για να αρχίσει να αντιμετωπίζει αυτά τα ζητήματα και έχει ήδη ξεκινήσει συνομιλίες συνασπισμού με τους κεντροαριστερούς Σοσιαλδημοκράτες (SPD). Τι ακριβώς διακυβεύεται λοιπόν;

Δύσκολη διατλαντική σχέση

Από την κατάρρευση της λεγόμενης κυβέρνησης "φωτεινού σηματοδότη" λίγες ώρες μετά την επανεκλογή του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ πέρυσι, οι ακριβείς προοπτικές της ισχυρής υποστήριξης της Γερμανίας προς την Ουκρανία είναι ασαφείς - κι αυτό καθώς οι ΗΠΑ και η Ρωσία πλησιάζουν σε μια συμφωνία σχετικά με το μέλλον της Ουκρανίας.

Με τις εντάσεις μεταξύ Ευρώπης και Ρωσίας να βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα, ο Rafael Loss του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων αναφέρει ότι τα γεωπολιτικά ζητήματα θα είναι μεταξύ των κορυφαίων προτεραιοτήτων της κυβέρνησης.

Ο Μερτς έχει κάνει πρόσφατα "πολλές δηλώσεις σχετικά με τις διατλαντικές σχέσεις και τα προβλήματα που θα δημιουργήσει ο Ντόναλντ Τραμπ για τη Γερμανία και την Ευρώπη", δήλωσε ο Loss στο Euronews. "Αυτό συμβαδίζει με τις αμυντικές δυνατότητες της Γερμανίας, τα ζητήματα του φρένου του χρέους, της επιστράτευσης και ούτω καθεξής".

Η Ευρώπη και η Γερμανία ειδικότερα ανησυχούν όλο και περισσότερο ότι οι ΗΠΑ υπό τον Τραμπ θα ενδιαφέρονται λιγότερο για την υπεράσπιση της Ευρώπης, ακόμη και όταν η ήπειρος παλεύει με την προοπτική μιας όλο και πιο εχθρικής Ρωσίας και υψηλότερου ενεργειακού κόστους.

Ισχυρότερες σχέσεις με την ΕΕ

Οι σχέσεις με τη Γαλλία και την Πολωνία ήταν παγωμένες τα τελευταία δύο χρόνια, με τον καγκελάριο Όλαφ Σολτς να βρίσκεται αρκετές φορές σε αντιπαράθεση με βασικές γαλλικές και πολωνικές πολιτικές. Παρόλα αυτά, οι χώρες έχουν καταφέρει να συνεργαστούν φιλικά.

"Το πιθανό αποτέλεσμα αυτών των εκλογών είναι ότι, με έναν καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς -αν καταφέρει να σχηματίσει κυβερνητική πλειοψηφία- θα μπορούσε να υπάρξει μια επανεκκίνηση σε αυτές τις κρίσιμες σχέσεις", εξηγεί ο Loss. "Αυτό θα μπορούσε επίσης να δώσει νέα ώθηση στην ευρωπαϊκή πολιτική από το Βερολίνο".

"Ωστόσο, αυτό δεν θα ήταν απαραίτητα μια έντονα ευρωκεντρική πολιτική. Σε πολλές περιπτώσεις, ο Μερτς πιθανότατα θα προσπαθήσει να οικοδομήσει "συνασπισμούς των προθύμων". Παρ' όλα αυτά, δεδομένων των γεωπολιτικών προκλήσεων που θέτουν η Μόσχα, η Ουάσινγκτον και το Πεκίνο, πρέπει να κάνουμε πολύ περισσότερα σε όλα τα μέτωπα".

Αύξηση των αμυντικών δαπανών

Ενώ ο Μερτς υπόσχεται μια ισχυρότερη και πιο σταθερή κυβέρνηση, αναδύονται ερωτήματα σχετικά με τη χρηματοδότηση των αυξημένων αμυντικών δαπανών, ιδίως όσον αφορά την απειλή της Ρωσίας.

"Αυτό είναι το μεγάλο ερώτημα που διέλυσε τον προηγούμενο κυβερνητικό συνασπισμό, και θα είναι το μείζον ερώτημα που θα πρέπει να απαντήσει ο νέος κυβερνητικός συνασπισμός στο Βερολίνο μάλλον νωρίτερα παρά αργότερα", εξηγεί ο Loss.

"Σε τελική ανάλυση, τα ποσά που εμπλέκονται είναι τόσο τεράστια που δεν μπορεί κανείς να βασιστεί μόνο στην ιεράρχηση των προτεραιοτήτων του προϋπολογισμού, στο νέο χρέος ή στα φορολογικά μέτρα και μόνο. Ένας συμβιβασμός μεταξύ όλων αυτών των στοιχείων θα είναι σίγουρα απαραίτητος προκειμένου να δημιουργηθούν ταυτόχρονα αρκετές εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ για επενδύσεις τόσο στην άμυνα όσο και στις υποδομές".

Ενώ ένας ενδεχόμενος συνασπισμός CDU και SPD θα μπορούσε να φέρει μεγαλύτερη σταθερότητα στη Γερμανία, η οποία προσπαθεί επίσης να αναζωογονήσει μια οικονομία σε ύφεση, το ζήτημα της συνεργασίας μεταξύ των πολιτικών κομμάτων είναι επίσης σημαντικό, ιδίως καθώς η γερμανική πολιτική γίνεται όλο και πιο πολωμένη.

"Ένας μαυροκόκκινος συνασπισμός θα μπορούσε σίγουρα να φέρει σταθερότητα. Ωστόσο, πολλά βασικά ερωτήματα θα περιστραφούν γύρω από το αν μπορεί να εξασφαλιστεί πλειοψηφία δύο τρίτων στην Μπούντεσταγκ - για παράδειγμα, για την τροποποίηση του Συντάγματος για ένα νέο ειδικό ταμείο, τη μεταρρύθμιση του φρένου χρέους ή την επαναφορά της επιστράτευσης με ένα νέο μοντέλο", λέει ο Loss.

"Εδώ, ένας μαυροκόκκινος συνασπισμός θα χρειαστεί επειγόντως συνεργασία, ιδίως με τους Πράσινους, τους οποίους θεωρώ λιγότερο προβληματικούς, αλλά και με την Αριστερά, η οποία έχει θεμελιωδώς διαφορετικές απόψεις σε ορισμένα θέματα εξωτερικής πολιτικής".

Το εσωτερικό μέτωπο

Το διογκωμένο ενεργειακό κόστος και η εκτίναξη του κόστους ζωής έχουν τροφοδοτήσει την απογοήτευση πολλών Γερμανών από τα παραδοσιακά κόμματα της κυβέρνησης. Αυτό αντανακλάται στο αποτέλεσμα ρεκόρ του ακροδεξιού κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), το οποίο συγκέντρωσε το 20% των ψήφων σε εθνικό επίπεδο.

Η υποστήριξη για το AfD ήταν ιδιαίτερα έντονη στην πρώην Ανατολική Γερμανία, η οποία εξακολουθεί να πλήττεται από προβλήματα υποδομών που γίνονται ολοένα και πιο ορατά σε ολόκληρη τη Γερμανία: τα σχολεία υποβαθμίζονται και δεν υπάρχουν αρκετοί παιδικοί σταθμοί, για παράδειγμα.

Η επόμενη κυβέρνηση θα πρέπει να επενδύσει σημαντικά στις υποδομές, λέει ο Loss.

"Τα πολιτικά κόμματα, τόσο τα κυβερνητικά όσο και τα κόμματα της αντιπολίτευσης -ιδίως οι Πράσινοι και, σε κάποιο βαθμό, Η Αριστερά- θα πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη αντιμετωπίζοντας προγραμματικά αυτά τα ζητήματα".