Γέφυρα για τη Σικελία: στρατηγικό έργο για την Ιταλία και την Ευρώπη ή σπατάλη πόρων;

Οι συζητήσεις για την κατασκευή γέφυρας στο Στενό της Μεσσήνης χρονολογούνται από τη ρωμαϊκή εποχή. Ωστόσο, ποτέ μέχρι τώρα, το έργο αυτό δεν ξεπέρασε το στάδιο του σχεδιασμού. Είναι υπερβολικά δαπανηρό και τεχνικά πολύπλοκο, και παραμένει στην πολιτική ατζέντα των ιταλικών κυβερνήσεων από τη δεκαετία του 1960. Τώρα, ο ακροδεξιός Υπουργός Υποδομών, Matteo Salvini, φαίνεται αποφασισμένος να το κάνει πραγματικότητα. 

Με μήκος 3.300 μέτρων, η γέφυρα αυτή θα είναι η μεγαλύτερη κρεμαστή γέφυρα στον κόσμο. Θα αποτελέσει επίσης σημαντικό κομμάτι του σκανδιναβικού-μεσογειακού διαδρόμου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μιας αρτηρίας που θα συνδέει τη βόρεια και τη νότια Ευρώπη, για να διευκολύνει τη μετακίνηση ανθρώπων και αγαθών. 

Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις, το κόστος θα ανέλθει στο ιλιγγιώδες ποσό των 13,5 δισεκατομμυρίων ευρώ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει διαθέσει περίπου 25 εκατομμύρια ευρώ, καλύπτοντας μόνο το ήμισυ του κόστους σχεδιασμού της υποδομής. Οι επικριτές του έργου υποστηρίζουν ότι η περιοχή στην οποία πρόκειται να κατασκευαστεί η γέφυρα είναι γνωστή για την υψηλή σεισμική της δραστηριότητα, γεγονός που εγείρει ανησυχίες για την ασφάλεια.

Το έργο έχει συναντήσει σθεναρή αντίσταση από τους ντόπιους, οι οποίοι θεωρούν ότι τα εθνικά και ευρωπαϊκά κονδύλια θα έπρεπε να χρησιμοποιηθούν πιο αποτελεσματικά, για τη χρηματοδότηση βασικών υπηρεσιών στον υποβαθμισμένο ιταλικό νότο. 

Στη Σικελία, η επιτροπή πολιτών "No Bridge" επισημαίνει ότι δεν έχουν ολοκληρωθεί όλες οι απαραίτητες υδρολογικές, σεισμικές και τοπογραφικές μελέτες. Επίσης, κατακεραυνώνει τη χρησιμότητα της υποδομής για το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο.

"Μόλις περάσαμε ένα καλοκαίρι χωρίς νερό", λέει ο ακτιβιστής Gino Sturniolo. Ωστόσο, ένα μικρό μέρος των χρημάτων που προορίζονται για τη γέφυρα θα ήταν αρκετό για την επισκευή ολόκληρου του συστήματος ύδρευσης. Για να μην αναφέρουμε τα θέματα της υγείας, της εκπαίδευσης, της στέγασης και της σεισμικής ασφάλειας."

Στην Καλαβρία, η ιδρύτρια της επιτροπής των κατοίκων η περιουσία των οποίων θα απαλλοτριωθεί ζει στο σημείο όπου πρόκειται να ανεγερθεί ένας πυλώνας, λίγα μέτρα μακριά από ένα σεισμικό ρήγμα.

"Ως απλοί άνθρωποι, οι οποίοι εξακολουθούν να κάνουν τη δική τους έρευνα", εξηγεί η Rossella Bulsei, "αναρωτιόμαστε γιατί οι ειδικοί εγκρίνουν κάθε νέα έκδοση του έργου με νέους όρους και συστάσεις. Ανησυχούμε ότι η κατασκευή δεν θα είναι επαρκώς ασφαλής."

Στη Σικελία, σχεδόν τα μισά τρένα εξακολουθούν να είναι πετρελαιοκίνητα, ενώ στην Καλαβρία ενδέχεται να μη φτάσουν ποτέ τα τρένα υψηλής ταχύτητας. Είναι, λοιπόν, το αμφιλεγόμενο έργο κατασκευής της γέφυρας μεταξύ Σικελίας και Καλαβρίας πραγματικά ένα στρατηγικό έργο υποδομής για την Ευρώπη και την Ιταλία; 

"Η γέφυρα θα αποτελέσει στρατηγικό κόμβο για τη χώρα", εξηγεί ο Adriano Giannola, πρόεδρος της Ένωσης Βιομηχανικής Ανάπτυξης της νότιας Ιταλίας. Η Σικελία είναι το φυσικό κέντρο της Μεσογείου. Τα πλοία που βγαίνουν από τη διώρυγα του Σουέζ περνούν από τα λιμάνια της Σικελίας, αλλά δεν σταματούν εκεί. Φτάνουν μέχρι το Ρότερνταμ. Αν θέλουμε να το αλλάξουμε αυτό, η γέφυρα είναι ένα από τα απαραίτητα μέσα."

Ο Giannola δεν πιστεύει ότι το τρέχον έργο για την κατασκευή της γέφυρας είναι η καλύτερη, η ασφαλέστερη ή η φθηνότερη λύση. Ωστόσο, είναι πεπεισμένος ότι η γέφυρα είναι απαραίτητη. Όσον αφορά τη διαμάχη γύρω από την αναγκαιότητα να διασφαλιστούν βασικές υπηρεσίες στις νότιες περιφέρειες, λέει ότι το πρόβλημα έγκειται στον τρόπο με τον οποίο η ιταλική κυβέρνηση έχει διαχειριστεί τους πόρους της μέχρι σήμερα: "Η ιταλική νομοθεσία ορίζει ότι το 40% των κρατικών δαπανών για υποδομές πρέπει να διατίθεται στον νότο. Κάθε χρόνο υπάρχει έλλειμμα έως και 60 δισεκατομμύρια ευρώ. Αυτή πρέπει να είναι η πραγματική μάχη, όχι η κατασκευή της γέφυρας", καταλήγει ο Giannola. 

Οι ειδικοί εξακολουθούν να διαφωνούν σχετικά με τις τεχνικές πτυχές, τα οφέλη, το κόστος, ακόμη και τις διαδικασίες που ακολουθεί η κυβέρνηση. Και οι διαφωνίες αυτές ενισχύουν τη δυσαρέσκεια των κατοίκων και το αίσθημα ότι καλούνται να κάνουν μια άσκοπη θυσία.