Araştırma: Küçük çocuklara DEHB ilaçları çok erken reçete ediliyor

ABD'de yapılan yeni bir araştırmaya göre, dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu (DEHB) olan küçük çocuklara çok erken ilaç reçete ediliyor.

Tıbbi kılavuzlar, yeni DEHB teşhisi konan küçük çocukların (yaklaşık dört ve beş yaşlarında) ilaç tedavisine başlamadan önce altı aylık davranış terapisine tabi tutulmasını öneriyor.

Ancak analize göre, çocuk doktorları genellikle teşhisin hemen ardından DEHB ilaçları reçete ediyor. JAMA Network Open dergisinde yayınlanan araştırma, 9 bin 700'den fazla ABD'li çocuğu kapsıyor.

Çalışmanın başyazarı ve Stanford Üniversitesi'nde pediatri yardımcı doçenti olan Dr. Yair Bannett, bu uygulamanın "endişe verici olduğunu, çünkü DEHB tedavisine davranışsal bir yaklaşımla başlamanın faydalı olduğunu biliyoruz," diyor.

Bannett yaptığı açıklamada, "Bunun çocuk üzerinde olduğu kadar aile üzerinde de büyük bir olumlu etkisi var," diye ekliyor.

ABD'de üç ila 17 yaş arasındaki çocukların tahmini yüzde 11,4'üne dikkat dağınıklığı, unutkanlık, yüksek enerji seviyeleri, huzursuzluk ve diğer sorunlara neden olabilen DEHB teşhisi konuluyor. Belirtiler genellikle 12 yaşından önce başlıyor.

Uzmanlar DEHB'nin erken yaşlarda tespit edilmesinin kritik önem taşıdığını, çünkü tedavi edilmediği takdirde çocukların akademik performansını ve yetişkinlik dönemindeki gidişatını etkileyebileceğini söylüyor.

İki ana tedavi şekli, çocukların günlük işlevlerini yerine getirmelerine yardımcı olacak beceriler ve alışkanlıklar geliştirmeyi öğrendikleri davranış terapisi ve hiperaktivite ve dikkatsizlik gibi semptomları azaltabilen Ritalin veya Concerta gibi ilaçlardır.

DEHB'li çocukların çoğu davranış terapisi ve ilaç kombinasyonundan faydalanabilir, ancak resmi kılavuzlar dört ya da beş yaşında teşhis konulması halinde sadece altı aylık davranış terapisi ile başlanması gerektiğini belirtiyor.

Ancak araştırmaya katılan DEHB'li çocukların yüzde 42,2'sine teşhis konulduktan sonraki bir ay içinde DEHB ilacı reçete edilmiştir. Sadece yüzde 14,1'i altı aydan daha uzun bir süre sonra ilaç almıştır.

Bannett, bu zorluğun bir kısmının davranışsal tedaviye erişim eksikliği olabileceğini söyledi.

Araştırmacılar, dört ve beş yaşındaki çocuklar için ilaçların güvenliği konusunda endişeli olmadıklarını söyledi.

Ancak Bannett, uyarıcıların sinirlilik, saldırganlık ve duygusal davranışlara neden olabileceği ve ebeveynlerin "yan etkilerin faydalardan daha ağır bastığına" karar vermesine yol açabileceği için birçok çocuğun ilaçları almayı bıraktığını söyledi.

"DEHB için tek çözümün ilaç tedavisi olduğunu asla düşünmüyoruz," diye ekledi.

Çalışmanın bazı sınırlamaları var. Çalışma ABD'de yürütüldü. Bu nedenle bulguların Avrupa'da ya da dünyanın başka bir yerinde doğrudan geçerli olup olmayacağı belirsiz.

Diğer araştırmalar, Kuzey Amerika'daki çocukların DEHB ilacı alma olasılığının Avrupa'daki akranlarına göre çok daha yüksek olduğunu gösteriyor.