Beklenen yaşam süresi COVID-19 öncesi seviyeye dönse de sağlık riskleri sürüyor: Araştırma

Yeni bir araştırmaya göre, dünya genelinde beklenen yaşam süresi pandemi öncesi seviyelere geri döndü ancak sağlık alanında hala büyük zorluklar var bölgeler arası ciddi farklılıklar da devam ediyor.

Pandemi 2020'de dünyayı kasıp kavurduğunda COVID-19 hızla dünya çapında en önemli ölüm nedeni haline geldi ve beklenen yaşam süresini aşağı çekti. 2021 yılında doğan insanların ortalama 71,7 yaşına kadar yaşaması bekleniyordu. Ancak 2023 yılına gelindiğinde COVID-19, diğer kronik hastalıklar, Alzheimer ve yenidoğan bozukluklarının ardından başlıca ölüm nedenlerinden biri haline geldi. Dünya genelinde ortalama yaşam süresi 73,8 yıla yükseldi.

The Lancet tıp dergisinde yayınlanan araştırmaya göre, kronik hastalıklar artık kalp hastalığı, felç ve diyabet başta olmak üzere dünya genelinde ölüm ve hastalıkların yaklaşık üçte ikisini oluşturuyor.

Araştırmacılar, obezite, sigara kullanımı ve hava kirliliği gibi risk faktörlerinin kronik hastalıkların ortaya çıkmasında önemli bir rol oynadığını ve bu faktörlerin ele alınması halinde dünya genelindeki tüm ölümlerin ve sakatlıkların neredeyse yarısının önlenebileceğini tahmin ediyor.

Çalışmayı yöneten ABD merkezli Sağlık Ölçütleri ve Değerlendirme Enstitüsü (IHME) Direktörü Dr. Christopher Murray, "Dünyanın yaşlanan nüfusundaki hızlı artış ve gelişen risk faktörleri, küresel sağlık sorunlarında yeni bir dönem başlattı," dedi.

Dünya genelindeki işbirlikçilerle birlikte çalışan Murray'in ekibi, 1990-2023 yılları arasında 204 ülke ve bölge için 375 hastalık ve yaralanma ile 88 risk faktörüne ilişkin verileri analiz etti. Beş büyük Avrupa ülkesi Fransa, Almanya, İtalya, İspanya ve İngiltere için verileri ayırdılar.

2023 yılında kalp hastalığı, akciğer kanserinin listenin başında yer aldığı Fransa hariç bu ülkelerin her birinde başlıca ölüm nedenlerindendi.

Bu beş Avrupa ülkesinde ortalama yaşam süresi de dünyanın diğer bölgelerine kıyasla çok daha yüksekti: Almanya’da 80,9 yıldan İspanya’da 83,2 yıla kadar değişiyordu.

Araştırmacılar ayrıca Kuzey Amerika ve Latin Amerika'daki gençler ve genç yetişkinler arasında intihar, uyuşturucu ve alkol tüketimi ile Sahra altı Afrika'da bulaşıcı hastalıklar ve kazalar nedeniyle artan ölüm oranlarına ilişkin endişelerini dile getirdi.

Murray, bulguların hükümet ve sağlık liderleri için "halk sağlığı ihtiyaçlarını yeniden şekillendiren rahatsız edici eğilimlere hızlı ve stratejik bir şekilde yanıt vermeleri" için bir "uyandırma çağrısı" görevi görmesi gerektiğini söyledi.