Elon Musk'ın Trump'ın ekibine katılması AB Komisyonu'nun X soruşturmalarını etkiler mi?

AB Komisyonu sözcüsü tarafından yapılan açıklamaya göre Elon Musk, ABD Başkanı seçilen Donald Trump'ın yeni yönetiminde görev alırsa, şirketi X'in bloğun platform kurallarını ihlal ettiğini tespit etmesi halinde Avrupa Komisyonu tarafından kişisel olarak sorumlu tutulabilir.

Sözcü, X CEO'sunun yeni ABD yönetimİ tarafından atanmasının bir etkisi olup olmayacağı sorusuna, "ABD'deki seçim, Avrupa Birliği'nde Dijital Hizmetler Yasası'na uyulmasını sağlamaya yönelik uygulama çalışmalarımızı etkilemeyecektir" yanıtını verdi.

AB yürütme organının geçtiğimiz Aralık 2023'te Dijital Hizmetler Yasası (DSA) kapsamında X hakkında başlattığı soruşturmayı - yasa dışı içeriğin yayılmasını engelleyemediği için - aylar içinde tamamlaması bekleniyor. Bunun yeni ABD yönetiminin göreve başlayacağı 20 Ocak'a kadar gerçekleşip gerçekleşmeyeceği ise belirsiz.

Euronews'in geçtiğimiz ay bildirdiğine göre Komisyon, DSA kapsamında gerçek ya da tüzel bir kişiye, iş kararlarını veren ve platform üzerinde belirleyici etkiye sahip olan kişiye, ceza vermeye karar verebilir.

Tesla, Neuralink ve SpaceX şirketlerinin milyarder sahibi Musk'ın yasal olarak X'in kişisel sağlayıcısı olarak kabul edilip edilmeyeceği tartışmalı. Eğer öyleyse, DSA'nın ihlali nedeniyle verilecek herhangi bir potansiyel ceza, sağlayıcının dünya çapındaki toplam yıllık cirosu temelinde hesaplanacaktır.

Ancak sözcü, "çok büyük bir çevrim içi platformun sağlayıcısını ancak nihai bir karar aşamasında kesin olarak belirlemek gerektiğini" söyledi.

'Bir yıldız doğuyor'

Ağustos ayında Trump, seçilmesi halinde Musk'ı "kesinlikle" bir kabine ya da danışmanlık görevine getireceğini söyledi ve Musk'ın "parlak bir adam" olduğunu ekledi. Seçilmiş Başkan 6 Kasım'da yaptığı zafer konuşmasında, "Yeni bir yıldızımız var. Bir yıldız doğdu, Elon Musk," demişti.

Daha önce Demokratların destekçisi olan Musk, Trump'ın Beyaz Saray adaylığını desteklemek için taraf değiştirdi ve geçen ay "suikasta uğrama riskini" arttırmak istememesine rağmen siyasete girmeye açık olduğunu söyledi.

Pittsburgh'da yaptığı açıklamada, "Ancak riskler o kadar yüksek ki bunu yapmaktan başka seçeneğim olmadığını hissediyorum," dedi.

Musk'ın yeni seçilen ABD başkanının liderliğindeki hükümete sekreter ya da özel danışman olması halinde kendisine herhangi bir dokunulmazlık tanınması pek olası görünmüyor.

Avrupa Birliği düşünce kuruluşu CEPS'in kıdemli araştırma görevlisi J. Scott Marcus Euronews'e yaptığı açıklamada, Trump'a Yüksek Mahkeme tarafından çok geniş kapsamlı bir dokunulmazlık tanınmış olsa da, "hükümet yetkililerinin yabancı hükümetler tarafından kovuşturulmaktan veya resmi sıfatlarıyla yaptıkları eylemler nedeniyle özel davalardan oldukça muaf olduklarını" söyledi.

Ancak bunlardan herhangi birinin Musk'ı kapsayacağından, "büyük ölçüde şüphe duyduğunu" da sözlerine ekledi, zira "bunlar atanmadan önce özel veya kişisel sıfatıyla gerçekleştirdiği eylemlerdi."

'Yaptırımlar uygulanacak'

Musk, Trump ile çevrim içi bir röportaj öncesinde kendisine AB platform kurallarını hatırlatan eski AB Sanayi Komiseri Thierry Breton ile zaten bir tartışma yaşamıştı.

Eylül ayında görevinden istifa eden Breton, Euronews'in podcast yayını Radio Schuman'a verdiği bir röportajda, artık DSA'dan sorumlu olmasa da, "Düzeltilmesi gereken bir şey varsa, düzeltilecektir" dedi.

DSA'nın uygulanmasına ilişkin olarak, "Yaptırımların herkese uygulanması ve ayrıca incelenmesi gerekecek" diyen Breton, en önemlisinin hukukun üstünlüğü olduğunu sözlerine ekledi.

AB'nin Musk'ı kişisel olarak sorumlu tutması halinde ortaya çıkabilecek siyasi anlaşmazlıkları tetiklemek isteyip istemeyeceği de ayrı bir soru.

Marcus, "Felsefi düzeyde, AB mahkemeleri Musk'ın uydu girişiminin veya Tesla'nın cirosuna dayalı bir para cezasını sürdürmeyebilir. Ceza, 'ilgili aracı hizmet sağlayıcısının dünya çapındaki yıllık cirosunun' bir yüzdesi olarak sınırlandırılmıştır. X ile çok az ilgisi olan gelirleri dahil etmek oldukça zorlama olacaktır," dedi.

Çok sayıda CEO ve iş insanı ABD yönetiminde kamu görevlerinde bulundu. Trump'ın ilk görev döneminde dışişleri bakanlığına aday gösterilen enerji devi ExxonMobil'in eski CEO'su Rex Tillerson buna örnek olarak gösterilebilir.

Musk'ın yönetimde görev alması halinde teknoloji endüstrisi lehine neler yapabileceği merak konusu. Aralarında Meta ve Apple'ın da bulunduğu çok sayıda büyük teknoloji şirketi Avrupa'daki katı düzenleyici ortamdan şikayetçi.