AB ormansızlaşmayla mücadele yasası 2025 Aralık'a ertelendi

Avrupa Parlamentosu ile ulusal hükümetler arasında Salı gecesi varılan anlaşma uyarınca, AB Ormansızlaşma Yönetmeliği 2025 yılı sonuna kadar yürürlüğe girmeyecek ve şirketlere, mallarının tedarik zincirinin ilerleyen aşamalarında ormanların yok edilmesi ile bağlantılı olmadığını belgelemeleri için bir yıl daha süre tanınacak.

Avrupa Parlamentosu milletvekilleri ile AB Konseyi delegeleri arasında varılan anlaşma, Avrupa Komisyonu'nun yasanın nasıl uygulanacağına ilişkin kılavuz ilkeleri yayınlamayarak Brüksel'deki ticaret ortakları, iş dünyası lobileri ve sağcı siyasi grupların baskısına boyun eğmesinden sadece iki ay sonra geldi.

AB yürütme organı 2 Ekim'de, Mayıs 2023'te kabul edilen yasada sadece durum tespiti gerekliliklerinin yürürlüğe gireceği tarihi etkileyen hedefli bir değişiklik önerdi.

Alman Parlamento Üyesi ve dosyanın baş müzakerecisi Christine Schneider geçici anlaşmanın sağlanmasının ardından yaptığı açıklamada "Bu Avrupa Halk Partisi (EPP) Grubu tarafından desteklenen bir zaferdir" dedi.

Schneider, "Ormansızlaşma Yasasının uygulanmasını bir yıl erteleyerek Avrupalı işletmelere, ormancılara ve çiftçilere ihtiyaç duydukları planlama güvenliğini sağlarken onları aşırı bürokrasiden koruduk" sözlerini dile getirdi.

Ancak EPP, firmaların ürünlerinin ormansızlaşmayla ilişkili olmadığını belgelendirmeye başlayacakları tarihin (30 Aralık 2025, Küçük ve orta ölçekli işletmeler için altı ay sonra) ertelenmesinin ötesinde başka değişiklikler yapılmasını sağlayamadı ve AB Konseyi yasada daha fazla değişiklik yapılmasını reddetti.

Avrupa Muhafazakârlar ve Reformistler Grubu (ECR), milliyetçi Patriots ve aşırı sağcı Avrupa Egemen Milletler Grubu (ESN) grupları ile liberal Avrupa'yı Yenile (Renew Europe) milletvekillerinin çoğunluğunun desteğini alan Schneider, yönetmeliğin gerekliliklerinin çoğundan muaf tutulacak ülkeler için bir 'risk yok' kategorisi oluşturulması için baskı yapıyordu.

Sonunda sağ kanat, Komisyon'un ülke riski kıyaslama ve çevrimiçi bilgi sistemini, kılavuz ve soru-cevap belgelerinin güncellenmesiyle birlikte yönetmeliğin uygulanmasından en geç altı ay önce tamamlama taahhüdüyle yetinmek zorunda kaldı.

AB yürütme organı ayrıca, 2028 ortasına kadar yapılacak genel bir gözden geçirme kapsamında iyi orman yönetimi sergileyen ülkeler için idari yükün azaltılması olasılığını da araştıracak.

Parlamentodaki "Yeşiller" grubu, Başkan Ursula von der Leyen'in ilk Avrupa Komisyonu'nun önemli bir gündem maddesi olan yeşil anlaşmanın ertelenmesine şiddetle karşı çıkmıştı.

Dünya Doğayı Koruma Vakfı (WWF) Avrupa Politika Ofisi'nde orman uzmanı olarak görev yapan Anke Schulmeister-Oldenhove, "Ormansızlaşmayla mücadele konusunda en ilerici AB yasasının temel unsurlarının değişmeden kalması sevindirici," dedi.

Schulmeister-Oldenhove, "Ancak yasanın uygulanmasının bir yıl ertelenmesi, ormansızlaşmanın hız kesmeden devam etmesine olanak tanıyarak şimdiden geriye doğru atılmış bir adımdır," diye belirtti.

Orman koruma grubu Fern'in kampanyacılarından Nicole Polsterer, "Üye devletler, yasanın içini boşaltacak ve onu etkisiz hale getirecek zararlı değişiklikleri reddederek sağlam durdular" dedi ve ekledi: "Avrupa Halk Partisi'nin yasayı ortadan kaldırmaya yönelik aralıksız baskısı karşısında, AB üye ülkeleri yasanın bütünlüğünü koruma konusunda birlik oldular."

İş dünyasının bazı sektörleri, özellikle de Avrupa'nın yerli ormancılık endüstrisine bağlı olanlar, gecikmeyi memnuniyetle karşıladı ve İsveç Orman Endüstrileri Federasyonu direktörü Viveka Beckeman bunu "kalan belirsizlikleri ele almak için çok ihtiyaç duyulan bir duraklama dilimi" olarak nitelendirdi.

Avrupa Kağıt Endüstrileri Konfederasyonu, gecikmenin daha etkin bir uygulamaya olanak sağlayacağını belirtirken, kereste ürünleri ve KOBİ'ler için geçiş dönemi gibi "pratik konuların" kılavuz ilkelerin gözden geçirilmesinde açıklığa kavuşturulması gerektiğini vurguladı.

Ormansızlaşma yönetmeliği, AB'den ithalat ya da ihracat yapan firmaların, palmiye yağı, sığır, soya, kahve, kakao, kereste ve kauçuk ile sığır eti, mobilya ya da çikolata gibi türevleri içeren ve genellikle üretimi ormanların yok edilmesine yol açan bir dizi ürün için gerekli özeni göstermelerini ve tedarik zincirlerinde ormansızlaşma olmadığını kanıtlamalarını gerektiriyor.

Salı gecesi varılan siyasi mutabakatın ardından değiştirilen son tarihin yasalaşması için AB Konseyi ve Parlamentosu'nun onayına ihtiyaç var.