Brüksel, Macaristan'ı mali planlarındaki önemli hatalar nedeniyle eleştiriyor

Avrupa Komisyonu Üyesi Valdis Dombrovskis, Maliye Bakanı Mihaly Varga'ya gönderdiği ve Euronews tarafından görülen 5 Aralık Perşembe tarihli mektubunda Macaristan'ın mali planlarında önemli bilgilerin eksik olduğunu ve mali planın güvenilir olmayan verilere dayandığına dikkat çekti.

Mektuba göre, Budapeşte Brüksel'e gerçekçi ekonomik tahminler sunma konusunda ayak sürüyor ve bu durumun iki taraf arasında giderek artan bir çatışma örüntüsünün parçası olduğu düşünülüyor.

Avrupa Komisyonu'nun Ekonomiden Sorumlu Üyesi Valdis Dombrovskis, "Bu aşamada, Komisyon'un Macaristan'ın orta vadeli mali planına ilişkin değerlendirmesini tamamlayabilmesi için hâlâ eksik olan ya da daha fazla düzenleme ve spesifikasyon gerektiren önemli unsurlar var" dedi.

Komisyon ayrıca ekonomik büyüme, enflasyon ve faiz harcamalarına ilişkin verilerle ilgili sorunların altını çizerek, Komisyon'un kendi metodolojisinden sapmaların "usulüne uygun olarak gerekçelendirilmesi" gerektiğini belirtti.

Mali analizin, AB'nin katı harcama kurallarının COVID-19 salgını ve ardından gelen enerji krizi nedeniyle gevşetilmesinin ardından Viktor Orban hükümetinin önümüzdeki birkaç yıl içinde mali dengeye nasıl dönmeyi planladığını ortaya koyması bekleniyor.

Ancak mektupta, AB yürütme organının tam değerlendirmesinin "eksik bilgilerin genişliği göz önüne alındığında biraz zaman alabileceği" ve bunun için son tarihin mevcut 12 Aralık'tan gelecek yılın Ocak ayının ortasına kadar uzayabileceği belirtildi.

İhlaller için para cezaları

AB Antlaşması üye devletlerin borçlanmasını sınırlandırıyor ve bu tür sert tedbirler nadiren uygulansa da prensipte ihlaller para cezalarına yol açabiliyor.

Bloğun İstikrar ve Büyüme Paktı, 2007-2008 küresel mali krizinin ardından Yunanistan'da görüldüğü gibi Euro bölgesinde ekonomik kargaşayı önlemeyi amaçlıyor. Ancak kurallar, daha az katı şekilde olsa da, Macaristan gibi farklı para birimi kullanan ülkeler için de geçerli.

AB'nin makroekonomik referans değerler olarak bilinen 'Maastricht kriterleri' uyarınca, ödenmemiş devlet borcu yıllık ekonomik çıktının ya da gayrisafi yurt içi hasılanın (GSYH) yüzde 60'ını geçmemeli ve bütçe açığı yüzde 3'ten fazla olmaması gerekiyor.

Pandemi ve Rusya'nın Ukrayna'yı işgalini çevreleyen enerji krizi sırasında hükümet savurganlıkları sırasında büyük ölçüde askıya alınan bütçe kısıtlamaları, bu yıl itibarıyla yeniden yürürlüğe girdi.

Macaristan'ın mali planlarını sunmakta gecikmesi, Kasım ayı sonunda diğer AB üyesi ülkelerle birlikte değerlendirilemeyeceği anlamına geliyor.

İç siyasi meseleler ışığında Komisyon, diğer beş AB üyesine bütçe açığı tekliflerini sunmaları için ek süre vermişti. Bu ülkeler arasında Şubat ayında erken seçim çağrısında bulunan Almanya ve Haziran ayındaki federal seçimlerin ardından hâlâ bir hükümet koalisyonu kurmaya çalışan Belçika da bulunuyor.

Geriye kalan 21 ülkeden sadece birine Kasım ayında mali planları için başarısız notu verildi.

Komisyon, kısmen gelir vergisi kesintileri ve kamu yatırımlarındaki artış nedeniyle bu yıl yüzde 0,2'den 2026'da yüzde 2,4'e yükseleceği tahmin edilen mali tablo planlarındaki açık nedeniyle Hollanda'ya başarısız notu verdi.

Zehirli etki

Brüksel'in taleplerine uymak iç siyaset üzerinde zehirli bir etki yaratabiliyor. Fransa Başbakanı Michel Barnier liderliğindeki hükümet, yüzde 6,2'lik bütçe açığı ile Euro bölgesinde en yüksek orana sahip Fransa'nın bütçe açığını azaltmaya yönelik yedi yıllık planının milletvekilleri tarafından desteklenmemesi üzerine düştü.

Macaristan da AB Konseyi'ndeki üye ülkeler arasındaki tartışmalara başkanlık ettiği karmaşık bir altı ayın sonuna yaklaşıyor.

Budapeşte, Ukrayna işgaline tepki olarak Rusya'ya karşı alınan yaptırım ve diğer tedbirleri defalarca veto etti ve sığınma haklarına ilişkin AB mahkeme kararlarını uygulamayı reddederek Brüksel'in sağladığı AB fonlarının askıya alınmasına neden oldu.