Dijital Ağlar Yasası: 6 AB ülkesi karşı çıkıyor

Bu makale ilk olarak EU Tech Loop sitesinde yayımlandı ve EU Tech Loop ile yapılan bir anlaşma kapsamında Euronews’te paylaşıldı.

Brüksel merkezli medya haberlerine göre, Avusturya, Fransa, Almanya, Macaristan, İtalya ve Slovenya’dan oluşan altı Avrupa Birliği üye devleti, Dijital Ağlar Yasası’na (DNA) ilişkin AB’nin yaklaşımını (bir kez daha) yeniden gözden geçirmesi çağrısında bulunan ortak bir pozisyon metnini kısa süre önce AB Konseyi’ne gönderdi.

Metnin içeriği pek yeni sayılmaz; AB üye devletleri, frekans politikası ve yönetimi üzerindeki yetkiyi, diğer hususların yanı sıra, ellerinde tutmak istiyor.

Geçmişte AB bakanları, yaklaşan DNA’nın diğer önemli unsurlarına da bir ölçüde kuşkuyla yaklaşmıştı. Bunlar arasında ağ ücretleri, telekom şirketleri için birleşmeleri kolaylaştırma ve sözde eşit rekabet koşulları uğruna dijital hizmetler sektörü için yeni düzenleyici gereklilikler yer alıyor.

AB Komisyonu’nun güncellenmiş DNA metnini Ocak 2026’da sunması beklenirken, üye devletlerden, şirketlerden, tüketici örgütlerinden ve bizzat Komisyonun kendi denetim organı olan AB Düzenleyici İnceleme Kurulu’ndan gelen olumsuz işaretler, bunun Komisyon için gelecek yılın en zorlu girişimlerinden biri olacağını gösteriyor.

Daha önce neler söylendi?

Aralık 2024’te Ulaştırma, Telekomünikasyon ve Enerji Konseyi’nde AB bakanları, esasen Dijital Ağlar Yasası’nın öncülü olan “Avrupa’nın dijital altyapı ihtiyaçları nasıl karşılanır?” başlıklı Beyaz Kitap’ı tartıştı.

O dönemde bakanlar, yeni IP ara bağlantı uyuşmazlık çözüm mekanizmalarına (de facto ağ ücretleri) duyulan ihtiyaç konusunda oldukça temkinli ve ölçülü bir görüş dile getirdi. Bakanlar, AB’de İnternet Protokolü (IP) ara bağlantı piyasasının düzgün işlediğini ve ulusal düzenleyici otoritelerin uyuşmazlık çözümünü kendi başlarına yürütme konusunda deneyimli olduğunu belirtti.

Bakanlar ayrıca Dijital Ağlar Yasası için öne sürülen başlıca gerekçelerden birini sorguladı: Telekomünikasyon kurallarını de facto teknoloji sektörüne genişleterek telekomünikasyon ile dijital hizmetler sektörleri arasında sözde eşit rekabet koşulları yaratma ihtiyacı.

Bakanlık belgesinde, eşit rekabet koşullarını hedeflemenin takdire şayan olduğu, ancak bunun _"_değer zinciri boyunca yürüttükleri faaliyetlere bağlı olduğundan, aynı düzenlemelerin bunlara uygulanması gerektiği anlamına gelmediği" belirtiliyor.

Son olarak bakanlar, “telekom şirketleri için birleşmeleri kolaylaştırma” yaklaşımını da sorgulayarak, şu anda Avrupa genelinde faaliyet gösteremeyen üye devletlerin pazarlarında rekabete etkisinin dikkate alınması gerektiğini vurguladı.

Tüketiciler ağ ücretlerine karşı

Temmuz ayında, normalde Komisyon'un katı düzenleyici yaklaşımını desteklemesi beklenen bazıları da dahil olmak üzere bir grup iş dünyası ve tüketici örgütü, önerilen IP uyuşmazlık çözüm mekanizmaları aracılığıyla adil pay/ağ ücretlerinin yeniden gündeme getirilmesini eleştirdi.

Mektup ayrıca, 2022’de telekom operatörlerince gündeme getirilen ağ ücretlerine ilişkin planların, tüketiciler, rekabet, inovasyon ve ağ tarafsızlığı üzerindeki olumsuz etkileri nedeniyle önceki istişarelerde zaten “açıkça reddedildiği” ve bu nedenle yeniden açılmaması gerektiği vurguladı.

ABD-AB ticaret anlaşması ve AB’nin ağ ücretleri getirmeme taahhüdü

Bu yıl ABD ile AB arasındaki ticaret alanındaki (başka pek çok konunun yanı sıra) sarsıntılı ilişki henüz bitmiş değil, ancak ağustos sonunda bir ABD–AB ticaret anlaşmasının hayata geçtiğini gördük.

Anlaşmanın 17. maddesi açıkça belirtiyor ki AB, ağ ücretleri getirmemeyi taahhüt ediyor. AB’nin bu vaadini uygulamada tutup tutmayacağı ise zamanla belli olacak.

AB’nin kendi düzenleyici inceleme kurulundan olumsuz görüş

Son olarak, ekim ayı sonunda AB’nin kendi Düzenleyici İnceleme Kurulu – Komiserler Koleji’ne danışmanlık veren ve “yasama sürecinin erken aşamalarında Komisyonun etki değerlendirmeleri ve değerlendirmeleri için kalite kontrolü ve destek” sağlayan Komisyon bünyesindeki bağımsız bir organ – Dijital Ağlar Yasası’nın hazırlık durumuna ilişkin olumsuz bir görüş bildirdiği ve Komisyonun aralık sonunda taslak metni yayımlama planlarını sekteye uğrattığı bildirildi.