Έρευνα: Πώς συνδέεται η ατμοσφαιρική ρύπανση με τη νόσο Πάρκινσον;

Η μεγαλύτερη έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση με την πάροδο των ετών μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου του Πάρκινσον αργότερα, σύμφωνα με μια νέα μελέτη.

Εδώ και χρόνια, οι ερευνητές διερευνούν τις πιθανές σχέσεις μεταξύ της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της ανίατης εκφυλιστικής νόσου, όπου τα νευρικά κύτταρα φθείρονται στο τμήμα του εγκεφάλου που ελέγχει την κίνηση, προκαλώντας συγκεχυμένη ομιλία, τρόμο και δυσκαμψία.

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι το Πάρκινσον προκαλείται από έναν συνδυασμό γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων.

Ένας πιθανός ένοχος είναι τα PM2.5 - λεπτά σωματίδια που μπορούν να ταξιδέψουν σε μεγάλες αποστάσεις - επειδή μπορούν να διασχίσουν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό, προκαλώντας φλεγμονή και οξειδωτικό στρες και προτρέποντας τα ανοσοποιητικά κύτταρα του εγκεφάλου να ενεργοποιηθούν ώστε να καταστρέψουν τους παθογόνους μικροοργανισμούς.

Αυτοί οι παράγοντες θα μπορούσαν να επιτρέψουν την ανάπτυξη και την εξέλιξη της νόσου Πάρκινσον, σύμφωνα με ερευνητές από το Νευρολογικό Ινστιτούτο Barrow και την Κλινική Mayo στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η νέα τους μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό JAMA Network Open, υποδηλώνει ότι η ποσότητα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης που βιώνει κάποιος με την πάροδο του χρόνου είναι επίσης ένα σημαντικό κομμάτι του παζλ - και ότι ο περιορισμός της έκθεσης θα μπορούσε να μειώσει τους κινδύνους για τη νόσο Πάρκινσον και να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσεται η νόσος.

Η μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης θα μπορούσε "όχι μόνο [να αποτρέψει] την ανάπτυξη της νόσου του Πάρκινσον, αλλά και [να βελτιώσει] την ποιότητα ζωής των ασθενών που [ήδη την έχουν]", δήλωσε στο Euronews Health ο Dr. Rodolfo Savica, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και νευρολόγος στην Mayo Clinic.

Στη μελέτη συμμετείχαν σχεδόν 5.200 άτομα, εκ των οποίων περίπου 350 με Πάρκινσον, και παρακολούθησαν τα επίπεδα έκθεσης στη ρύπανση από το 1998 έως το 2019.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι άνθρωποι είχαν περισσότερες πιθανότητες να έχουν Πάρκινσον εάν είχαν υψηλότερα επίπεδα έκθεσης σε PM2,5 και διοξείδιο του αζώτου - το οποίο προέρχεται κυρίως από αυτοκίνητα, εργοστάσια παραγωγής ενέργειας ή άλλες εκπομπές καυσίμων - κατά τα 10 χρόνια πριν από τη διάγνωσή τους.

Στις μητροπολιτικές περιοχές, οι άνθρωποι που ζούσαν σε γειτονιές με τα υψηλότερα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης είχαν 23% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν Πάρκινσον σε σύγκριση με τους ανθρώπους σε περιοχές με τα χαμηλότερα επίπεδα, δήλωσε ο Savica.

Παράλληλα, οι ασθενείς με Πάρκινσον με υψηλότερα επίπεδα έκθεσης σε PM2,5 είχαν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν δυσκινησία - μυϊκούς σπασμούς στο πρόσωπο, τα χέρια, τα πόδια ή τον κορμό - και να παρουσιάσουν ακινητική δυσκαμψία - τη δυσκαμψία και το τρέμουλο που είναι χαρακτηριστικά της νόσου - σε σύγκριση με εκείνους που εκτέθηκαν σε χαμηλότερα επίπεδα ρύπανσης κατά τη διάρκεια των ετών.

"Αν και δεν μπορούμε να βγάλουμε αιτιώδη συμπεράσματα, οι επιπτώσεις είναι τέτοιες που η μετακίνηση από γειτονιές με υψηλά επίπεδα PM2,5 θα μπορούσε να μειώσει τον κίνδυνο κάποιου να αναπτύξει τη νόσο του Πάρκινσον και τις επιπλοκές της νόσου του Πάρκινσον", δήλωσε η Savica.

Η νόσος του Πάρκινσον αυξάνεται

Αξίζει να σημειωθεί ότι η υψηλότερη έκθεση σε PM2.5 δεν συνδέθηκε με μεγαλύτερη πιθανότητα θανάτου για τους ασθενείς με νόσο του Πάρκινσον, αν και οι ερευνητές δήλωσαν ότι τα άτομα που συμμετείχαν στη μελέτη μπορεί να είχαν καλύτερη πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη από τον μέσο ασθενή.

Προηγούμενη έρευνα που καλύπτει έξι ευρωπαϊκές χώρες διαπίστωσε ότι η μακροχρόνια έκθεση σε PM2.5, ακόμη και σε επίπεδα πολύ χαμηλότερα από τα όρια ατμοσφαιρικής ρύπανσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μπορεί να συμβάλει στους θανάτους από Πάρκινσον.

Η νόσος του Πάρκινσον προσβάλλει περίπου 10 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως, και ο αριθμός αυξάνεται στις χώρες με γηράσκοντα πληθυσμό.

Στην ΕΕ, υπήρχαν 344 ασθενείς με νόσο του Πάρκινσον ανά 100.000 άτομα το 2021, από 224 το 2000, σύμφωνα με εκτιμήσεις.

Για την τελευταία έκθεση, οι συντάκτες δήλωσαν ότι η γεωγραφική εστίαση της μελέτης, η έλλειψη ποικιλομορφίας των ασθενών και άλλες άγνωστες μεταβλητές, όπως το αν οι άνθρωποι περνούσαν περισσότερο χρόνο εκτός σπιτιού από ό,τι αναμενόταν, θα μπορούσαν να έχουν αλλοιώσει τα αποτελέσματα.

Ο Savica δήλωσε ότι τα επόμενα βήματα για την έρευνα αυτή είναι να διερευνηθεί πώς άλλοι τύποι ατμοσφαιρικής ρύπανσης θα μπορούσαν να επηρεάσουν τους κινδύνους για τη νόσο του Πάρκινσον και να κατανοηθεί καλύτερα η σχέση μεταξύ γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων.