Αμερικανικές εταιρείες τσιπ μηνύονται για την τροφοδότηση ρωσικών drones στον πόλεμο στην Ουκρανία

Αμερικανικές και ουκρανικές δικηγορικές εταιρείες κατέθεσαν πέντε αγωγές κατά αμερικανικών εταιρειών τεχνολογίας, υποστηρίζοντας ότι υλικό τους εντοπίστηκε σε ρωσικά και ιρανικά drones και σε συστήματα πυραύλων που χρησιμοποιήθηκαν κατά αμάχων στην Ουκρανία, παρά τους αυστηρούς αμερικανικούς ελέγχους εξαγωγών.

Οι Intel, Advanced Micro Devices (AMD), Mouser Electronics και η Texas Instruments φέρονται να παρείχαν έμμεσα την τεχνολογία τσιπ που χρησιμοποιήθηκε σε ρωσικά και ιρανικά οπλικά συστήματα που αναπτύχθηκαν από τις ρωσικές δυνάμεις. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται συστήματα όπως τα Shahed 136 και πύραυλοι Kh-101 και Iskander-M.

Αν και οι εταιρείες δεν κατηγορούνται ότι προμήθευσαν άμεσα τις ρωσικές δυνάμεις με την τεχνολογία τους, οι αγωγές υποστηρίζουν ότι τα προϊόντα τους έφτασαν στη Μόσχα μέσω «αδύναμων πρωτοκόλλων συμμόρφωσης … και περιορισμένης επιτήρησης των εφοδιαστικών τους αλυσίδων».

«Ξέρουμε τι είδους drones και τι είδους τσιπ, τεχνολογίες καθοδήγησης περιέχουν», είπε ο Mikal Watts, ιδρυτής της τεξανικής Watts Law Firm, σε βιντεοσκοπημένη δήλωση.

«Αυτό που μάθαμε είναι ότι υπάρχουν αρκετές αμερικανικές εταιρείες … που προμηθεύουν εκείνα τα τσιπ καθοδήγησης για drones, γνωρίζοντας μέσω Ιρανών και Κινέζων μεσαζόντων ότι θα κατέληγαν στη Μόσχα και θα χρησιμοποιούνταν από τον [Πρόεδρο] Βλαντίμιρ Πούτιν», πρόσθεσε.

Τι αφορούν οι υποθέσεις;

Σύμφωνα με το δίκαιο του Τέξας, οι εταιρείες υποχρεούνται να ενεργούν με εύλογη επιμέλεια και να αποτρέπουν προβλέψιμη βλάβη.

Σε ανακοίνωσή της, η Watts Law Firm υποστηρίζει ότι οι εταιρείες δεν αξιολόγησαν επαρκώς πελάτες υψηλού κινδύνου ούτε ανταποκρίθηκαν σε κυβερνητικές οδηγίες και δημόσιες αναφορές που προειδοποιούσαν ότι τα προϊόντα τους εκτρέπονταν προς ρωσική στρατιωτική χρήση.

Τα έγγραφα υποστηρίζουν ότι ομοσπονδιακές υπηρεσίες, δημοσιογράφοι και διεθνείς οργανισμοί εποπτείας τεκμηρίωσαν πώς τα επεξεργαστικά τσιπ τους αναδρομολογούνταν μέσω ευάλωτων καναλιών διανομής, ωστόσο οι πωλήσεις συνεχίστηκαν παρά αυτές τις προειδοποιήσεις.

Ένα παράδειγμα που παρατίθεται είναι μια έκθεση του 2023 από το Kyiv School of Economics και τη Διεθνή Ομάδα Εργασίας για τις Ρωσικές Κυρώσεις, η οποία εντοπίζει 174 ξένα εξαρτήματα σε ρωσικά στρατιωτικά drones. Από αυτά, 36 αποδίδονται στην Texas Instruments και στα τσιπ Xilinx που κατασκευάζει η AMD.

«[Οι εταιρείες] συνέχισαν να συνεργάζονται με διανομείς που είχαν δημοσίως συνδεθεί με πρόσωπα που τελούν υπό κυρώσεις», αναφέρει η ανακοίνωση. «Οι ενδείξεις εκτροπής ήταν σαφείς. Παρ’ όλα αυτά προχώρησαν.»

Η αγωγή υποστηρίζει επίσης ότι οι εταιρείες παραβίασαν τους αμερικανικούς νόμους περί ελέγχου εξαγωγών που «σταματούν ακριβώς αυτό το είδος εκτροπής».

Ο Watts είπε ότι ελπίζει πως η αγωγή θα σταματήσει ή θα αποτρέψει την εξαγωγή αυτών των τεχνολογιών και θα προσφέρει στα θύματα επιθέσεων με drones και στις οικογένειές τους κάποια αποζημίωση για τους τραυματισμούς ή τις απώλειές τους.

Ο Kevin Hess, ανώτερος αντιπρόεδρος μάρκετινγκ στη Mouser Electronics, δήλωσε στο Euronews Next ότι «σεβόμαστε βαθιά τη νομική διαδικασία και θα απαντήσουμε σε αυτό το ζήτημα στο δικαστήριο και όχι μέσω των ΜΜΕ».

Η Intel είπε στο Euronews Next σε δήλωσή της ότι η εταιρεία «δεν δραστηριοποιείται στη Ρωσία και ανέστειλε άμεσα όλες τις αποστολές προς πελάτες τόσο στη Ρωσία όσο και στη Λευκορωσία μετά το ξέσπασμα του πολέμου».

Η εταιρεία ανέφερε ότι λειτουργεί «σε αυστηρή συμμόρφωση με τους νόμους, τις κυρώσεις και τους κανονισμούς περί εξαγωγών στις ΗΠΑ και σε κάθε αγορά όπου δραστηριοποιούμαστε, και απαιτούμε από τους προμηθευτές, τους πελάτες και τους διανομείς μας να τηρούν τα ίδια πρότυπα».

Το Euronews Next επικοινώνησε με τις άλλες εταιρείες που κατονομάζονται στις αγωγές, αλλά δεν έλαβε άμεση απάντηση.