Ev satışında 173 euroya alındı, gerçek bir Salvador Dali eseri olduğu ortaya çıktı

Sanat dünyasına yabancı bir göz için bu tablo, bir Salvador Dali başyapıtı gibi görünmüyor. Bu nedenle 2 yıl önce İngiltere Cambridge’deki bir ev eşyası satışında açık artırmaya çıkarıldığında, yalnızca iki kişi teklif verdi ve tablo sadece 173 euroya (8 bin 106 TL) alıcı buldu.

Ancak şimdi, Dali’nin 1966’da yaptığı ve bir 'yaşlı sultanı' betimleyen bir illüstrasyon olduğu doğrulandıktan sonra, eserin değeri 23 bin ila 34 bin euro (1 milyon 600 bin TL'ye varan bir değer) arasında değerlendiriliyor.

“Vecchio Sultano” (Yaşlı Sultan) adlı bu karışık teknikle yapılmış çalışma, suluboya ve keçeli kalemle yaratılmış. Eser, Binbir Gece Masalları’ndan bir sahneyi betimliyor ve Dali’nin Ortadoğu halk masallarını resmetmeyi amaçladığı 500 illüstrasyonluk projeden biri.

Cambridge merkezli müzayede evi Cheffins’te güzel sanatlar uzmanı Gabrielle Downie, “Dali Mağrip kültürüne oldukça takıntılıydı ve kendisinin Mağrip kökenli olduğuna inanıyordu,” diyor. Eser, 23 Ekim’de satışa çıkarılacak.

Dali’nin İtalyan hayırseverler Giuseppe ve Mara Albaretto tarafından sipariş edilen illüstrasyonlarınım, Rizzoli yayınevi tarafından yayımlanması planlanıyordu. Ancak Dali, yalnızca 100 tanesini tamamladıktan sonra projeyi yarım bıraktı ve hiçbir çizim o dönemde yayımlanmadı.

Downie’ye göre, bu 100 illüstrasyondan yarısı Rizzoli’de kaldı ve ya kayboldu ya da zarar gördü. Diğer 50’si ise Albarettoların yanında kaldı ve daha sonra Dali’nin vaftiz kızı olan kızları Christina’ya miras bırakıldı.

Bu illüstrasyonlar nihayet 2014’te yayımlandı. Yayım, Dali’nin yarım kalan bu gizemli projesine ilgiyi yeniden alevlendirdi ve yayımlanmamış eserlerin nerede olabileceğine dair merak uyandırdı.

Ancak Cambridge’de yaşayan 60 yaşındaki bir antika tüccarı iki yıl önce bu eseri satın alırken tüm bunlardan habersizdi. Evin garajında bulunmuş bir tablo olarak açık artırmaya çıkarılan eserde sağ alt köşedeki Dali imzası dikkatini çekmişti.

“Bu tür satışlar internette olmuyor, gidip bakıyorsunuz, gördüğünüz her şey bir hazine olabilir,” diyor.

“Çoğu zaman hoşuma giden şeyleri alırım. Bu sefer biraz risk aldım çünkü açıkçası duvara asar mıyım emin değildim… Sıradışı sanatları severim ama bunu sevmek lazım, değil mi?”

Tablonun arkasında 1990’larda Sotheby’s müzayedesinde yer aldığını gösteren etiketleri gördüğünde heyecanını gizleyememiş. “Biraz araştırma yaptım ve neye baktığıma inanamadım,” diyor.

Spontane bir kararla açık artırmada teklif vermeye karar veren Russell, yıllardır BBC’de yayımlanan Fake or Fortune adlı programı ilgiyle izlediğini ve sahte eserleri tanıma konusunda kendine güvendiğini söylüyor.

Sultanı mücevherlerle bezeli şekilde betimleyen tablo, diğer satıcıların pek ilgisini çekmedi. Dali’ye ait olduğu belirtilmesine rağmen eser için başlangıç fiyatı bile belirlenmemişti. Açık artırmada yalnızca bir kişi Russell’a karşı teklif verdi ve 173 euroda pes etti.

Aylar sonra Russell, eBay üzerinden tablonun daha önce yer aldığı Sotheby’s katalogunu buldu. Katalogda 38x29 cm boyutlarındaki tablo Dali’ye ait olarak listelenmişti. Bunun üzerine Russell, Cheffins’ten eseri değerlendirmesini istedi.

Müzayede evi, tanınmış Dali uzmanı Nicolas Descharnes’e danıştı. Descharnes, tablonun otantik olduğunu doğruladı. Yaptığı açıklamada, eserin tarzı, konusu, renkleri ve kâğıdın kalitesi ile diğer illüstrasyonlarla uyuştuğunu belirtti.

“İnsanlar Dali deyince çok daha sürrealist işler bekliyor. Bu eser sürrealist değil ama hâlâ bir Dali,” dedi.