Rekor sayıda kadın yazar 2024 Booker Ödülü kısa listesine girdi

2024 Booker Ödülü'nün kısa listesi pazartesi akşamı açıklanırken, ödülün 55 yıllık tarihinde en fazla kadın yazarın yer aldığı liste oldu.

Dünyanın herhangi bir yerindeki yazarlar tarafından İngilizce yazılmış ve İngiltere veya İrlanda'da yayınlanmış kurgu eserlere açık olan prestijli edebiyat ödülünün kısa listesinde beş kadın ve bir erkek yer aldı.

Bu yılki listede ayrıca, 10 yıl aradan sonra ilk Avustralyalı yazarın yanı sıra kısa listeye kalan ilk Hollandalı yazar da bulunuyor. Altı kişilik listenin geri kalanını İngiliz, Kanadalı ve Amerikalı yazarlar oluşturuyor.

Kısa listeye girmeyi başaran isimlere şöyle bir göz atalım:

• Percival Everett (ABD) tarafından yazılan "James" - Mark Twain'in "Huckleberry Finn'in Maceraları" adlı eserinin kaçak köle Jim'in bakış açısından yeniden anlatımı. Everett'in 2001 tarihli romanı 'Erasure,' Jeffrey Wright'ın başrolünü oynadığı ve yönetmen Cord Jefferson'a bu yılın başlarında En İyi Uyarlama Senaryo Oscar'ını kazandıran 'American Fiction' filmine uyarlandı.
• Samantha Harvey (İngiltere) tarafından yazılan "Orbital" - Uluslararası Uzay İstasyonu'ndaki (UUİ-ISS) altı astronotun 24 saat boyunca yaşadıklarını anlatıyor. Yazar şunları söyledi: "İnsanların son çeyrek yüzyıldır alçak Dünya yörüngesindeki işgali hakkında yazmak istedim - bilimkurgu olarak değil, gerçekçilik olarak. Bir doğa yazarının özeniyle o bakış açısının güzelliğini canlandırabilir miydim? Şaşkınlık hakkında yazabilir miyim? Bir tür uzay pastoralini başarabilir miydim? Kendime koyduğum hedefler bunlardı."
• Rachel Kushner'den "Yaratılış Gölü" (ABD) - Fransa kırsalında radikal bir anarşist kolektifin içine sızan bir kadını konu alan bir gerilim romanı. Kushner daha önce 'The Mars Room' ile 2018'de Booker Ödülü için kısa listeye kalmıştı.
• Anne Michaels (Kanada) tarafından yazılan "Held" - Dört neslin anılarını araştıran bir aile destanı. Michaels en çok şiirleri ve 1996 tarihli romanı 'Fugitive Pieces' ile tanınıyor.
• Yael van der Wouden'den (Hollanda) "The Safekeep" - Nazi dönemi sonrası Hollanda'sında Yahudilere yapılan muameleyi ve eşcinsel bir aşk hikayesini konu alan bir ilk roman. Yazarın diğer eserleri arasında David Attenborough temalı bir tavsiye köşesi de yer alıyor. Yazar kitabın ilham kaynağının "bir zamanlar akşam yemeğine çıkan üç kardeş ve herkesin nefret ettiği ek kız arkadaş hakkında yazdığım kısa bir öykü; Hollandalıların ulusal tarihleri nasıl anlattığına dair bir hayranlık; iticiliğin ters yüzü olarak arzuyu keşfetme isteği" olduğunu belirtti.
• Charlotte Wood'dan "Stone Yard Devotional" (Avustralya) - Dünyadan uzaklaşıp Yeni Güney Galler'deki bir manastıra çekilen orta yaşlı bir kadın hakkında bir roman. Wood, 2014 yılında 'The Narrow Road To The Deep North' ile Booker ödülünü kazanan Richard Flanagan'ın ardından son on yılda kısa listeye kalan ilk Avustralyalı yazar oldu.

Kısa listeye kalan her yazar 2,500 sterlin (2,968 euro), kazanan ise 50,000 sterlin (59,000 euro) kazanacak.

Bu yılki jürinin başkanlığını sanatçı ve yazar Edmund de Waal üstlenirken, ödüllü romancı Sara Collins, müzisyen ve besteci Nitin Sawhney, The Guardian'ın Kurgu Editörü Justine Jordan ve yazar ve profesör Yiyun Li de jüriye katıldı.

Jüri üyeleri, listelerinde beş kadının yer almasının "gerçek bir sürpriz" olduğunu belirtti.

Collins, "Bir kısa liste oluşturduk, arkamıza yaslandık ve yığına baktık ve birisi 'orada beş kadın var' dedi," ifadelerini kullandı.

Bunu "çok sevindirici, şaşırtıcı ve heyecan verici" bir an olarak nitelendiren Collins, "özellikle de üç Paul'ün ardından (burada Paul Harding, Paul Lynch ve Paul Murray'nin yer aldığı geçen yılın kısa listesine atıfta bulunuyor) Paulettes ve Paulinas'ın zamanı geldi" dedi.

Edmund de Waal ise şunları söyledi: "Altı kitaptan oluşan bu kısa listeyle son derece gurur duyuyorum. Aylarımızı eleyerek, meydan okuyarak, sorgulayarak geçirdik - okuma ayrıcalığına sahip olduğumuz çağdaş kurgu eserlerin gücü bizi durdurdu. Ve işte okumanızı istediğimiz kitaplar. Büyük romanlar okuyucuyu değiştirebilir. Gerçeklerle yüzleşirler ve sırası geldiğinde sizinle de yüzleşirler."

"Zamanımızın fay hatları burada. Sınırlar, zaman dilimleri ve nesiller aşılıyor ve keşfediliyor; kimlik, ırk ve cinsellik çatışmaları unutulmaz sesler aracılığıyla yeniden odak noktasına getiriliyor. Burada hayat bulan insanlar hasar görüyor ve onların geçmişlerini ve ilişkilerini tutkuyla önemsemeye başlıyoruz," diye ekledi.

Geçen yılın kazananı, totalitarizmin pençesindeki İrlanda'yı tasvir eden distopik romanı 'Prophet Song' (Peygamberin Şarkısı) ile İrlandalı yazar Paul Lynch olmuştu. Ödülü kazanan diğer isimler arasında Shehan Karunatilaka, Damon Galgut, Douglas Stuart, Margaret Atwood ve Bernardine Evaristo yer alıyor.

Bu yılki Booker Ödülü töreni 12 Kasım'da gerçekleştirilecek.