Collins Sözlüğü 'vibe coding'i Yılın Kelimesi seçti

Dilin nasıl değiştiğini ve yeni kelimelerin nasıl ortaya çıktığını izleyen Collins Sözlüğü’nün leksikografları (sözlükbilimciler), gazete, televizyon, sosyal medya ve kitaplar gibi çeşitli kaynaklardan derlenen 24 milyar kelimelik Collins Derlemini (Corpus) kullanarak her yıl “dile ve gündeme damga vuran yeni kelimeler” listesini oluşturuyor.

2025 için Collins Sözlüğü, Yılın Kelimesi olarak teknik olarak iki kelimeden oluşan “vibe coding” terimini seçti. Bu ifade, yapay zekayı (AI) kullanarak dili bilgisayar koduna dönüştürme sanatı anlamına geliyor.

Terim, Tesla’nın eski yapay zeka direktörü ve OpenAI’nin kurucu mühendislerinden Andrej Karpathy tarafından ortaya atıldı. Karpathy, “vibe coding” ile, birinin “kodun varlığını bile unutarak” yapay zekâ aracılığıyla uygulama geliştirmesini kastediyor. Bu yaklaşım, artık kod yazmayı bilmeyenlerin bile kendi dijital platformlarını oluşturabilmesini sağladı.

Collins Sözlüğü “vibe coding”i, doğal dille yönlendirilmiş yapay zekanın bilgisayar kodu yazımına yardımcı olmak için kullanılması olarak tanımlıyor. Şubat 2025’te ilk kez kullanıldığı günden bu yana bu terimin kullanımında büyük bir artış yaşandığını da ekliyor.

Collins’in genel müdürü Alex Beecroft, “Collins’in Yılın Kelimesi olarak ‘vibe coding’i seçmesi, dilin teknolojiyle birlikte nasıl evrildiğini mükemmel biçimde yansıtıyor,” dedi. “Bu terim, yapay zekânın yazılım geliştirmeyi nasıl daha erişilebilir hale getirdiğinin bir göstergesi.”

Beecroft ayrıca, “İnsan yaratıcılığıyla makine zekâsının kusursuz biçimde birleşmesi, doğal dilin bilgisayarlarla etkileşimimizi nasıl kökten dönüştürdüğünü ortaya koyuyor,” diye konuştu.

“Vibe coding," geçen yılın Yılın Kelimesi olan “brat”in ardından geldi. “Brat,” İngiliz şarkıcı Charli XCX tarafından popülerleştirilmişti. Bu yılın seçimi, 2025’in ruh hâlini, dilini ve önceliklerini yansıtan 10 kelimelik kısa listenin bir parçasıydı.

İşte Yılın Kelimesi unvanını kıl payı kaçıran diğer adaylar — bunların birçoğu Dictionary.com’un da kısa listesinde yer aldı:

• Aura farming: ayırt edici ve karizmatik bir personayı bilinçli olarak geliştirme
• Biohacking: kişinin sağlığını ve uzun ömürlülüğünü geliştirme amacıyla vücudunun doğal süreçlerini değiştirme faaliyeti
• Broligarchy: siyasette nüfuz sahibi, çok zengin erkeklerden oluşan küçük bir klik
• Clanker: bilgisayar, robot ya da yapay zeka sistemleri için kullanılan aşağılayıcı bir terim (Star Wars: The Clone Wars ile popülerleşen bir kelime)
• Coolcation: serin iklimli bir yerde tatil
• Glaze: birini aşırı ya da hak etmediği biçimde övmek, pohpohlamak
• HENRY: 'high earner, not rich yet' ifadesinin kısaltması; yüksek geliri olmasına karşın bu gelirinden hatırı sayılır bir servet biriktirmemiş kişi
• Micro-retirement: kişisel ilgi alanlarını sürdürmek için istihdam dönemleri arasında verilen mola
• Taskmasking: iş yerinde üretkenmiş gibi sahte bir izlenim verme eylemi

Ve nostaljiyi sevenler için işte son 5 senede Collins Sözlüğü’nün Yılın Kelimeleri olarak seçtiği ifadeler:

• 2020: Lockdown: COVID-19 pandemisinin zirvesinde seçildi; “seyahat, sosyal etkileşim ve kamusal alanlara erişim üzerine katı kısıtlamaların uygulanması”
• 2021: NFT: bir dijital defter şekli olan blockchain'de saklanan, satılabilen ve işlem görebilen eşsiz dijital varlıklar
• 2022: Permacrisis: “uzun süreli bir istikrarsızlık ve güvensizlik dönemi”
• 2023: AI: yapay zekanın kısaltması
• 2024: Brat: Britanyalı şarkıcı Charli XCX tarafından popülerleştirilen, “kendine güvenli, bağımsız ve hedonist bir tavırla karakterize edilen” bir yaşam tarzı.