Gazze'nin soruşturulmasını isteyen Papa Francis, Ermenilerden örnek verdi

Katoliklerin ruhani lideri Papa Francis, Salı günü yayınlanan bir kitabında, İsrail'in Gazze'deki askeri operasyonlarıyla ilgili soykırım suçlamalarına değinerek, bu olasılığın soruşturulmasını istedi.

Bunu yaparken Osmanlı İmparatorluğu dönemindeki Ermenilerden, Orta Doğu'daki Hristiyan kavimlerden, Avrupa'daki Yahudilerden ve Ruanda'daki Tutsi halkından örnekler verdi.

"Hope Never Disappoints: Pilgrims Toward a Better World" (Türkçede "Umut Asla Hayal Kırıklığına Uğratmaz: Daha İyi Bir Dünya Yolunda Hacılar") adlı kitapta, Gazze'deki insani kriz ele alınıyor.

Papa kitabın bir bölümünde şu ifadeleri kullanıyor: "Bazı uzmanlara göre Gazze'de yaşananlar bir soykırımın özelliklerini taşıyor. Bunun hukukçular ve uluslararası kuruluşlar tarafından formüle edilen teknik tanıma uyup uymadığını belirlemek için dikkatlice incelenmesi gerekiyor."

87 yaşındaki Papa, II. Dünya Savaşı sırasında Yahudilerin yok edilmesine, Osmanlı İmparatorluğu dönemindeki "Ermeni soykırımına," Ruanda'daki Tutsilere ve Ortadoğu'daki Hıristiyanlara atıfta bulunuyor.  

Bu, Papa'nın, İsrail'in Filistin topraklarındaki askeri operasyonlarıyla ilgili olarak "soykırım" terimini ilk kez kamuoyunda kullanması anlamına geliyor ancak kendisi aslında bu terimi tam olarak benimsemiyor. 

Francis ayrıca, halka hitaben yaptığı konuşmalarda düzenli olarak tüm İsrailli rehinelerin serbest bırakılması çağrısında bulunuyor.

Papa, 14 Kasım'da Gazze'de aylarca esir tutulduktan sonra serbest bırakılan 16 eski rehineden oluşan bir grupla bir araya geldi.

Aynı gün Birleşmiş Milletler'in (BM) özel bir komitesi, İsrail'in kullandığı savaş yöntemlerinin "soykırım niteliği taşıdığını" belirten bir rapor yayınladı.  

Papa yeni kitabında göçmenlere, onların gittikleri ülkelerde karşılaştıkları uyum sorunlarına ve günümüzde karşılaşılan sıkıntılardan ötürü kişilerin nasıl insanlıktan çıktığına da değiniyor.

"Bu zorlukla karşı karşıya kalan hiçbir ülke yalnız bırakılamaz ve hiç kimse, daha kısıtlayıcı ve baskıcı yasalar yoluyla sorunu izole bir şekilde ele almayı düşünemez," dedi. 

“Tam tersine, kayıtsızlığın küreselleştiğini gördüğümüz gibi, göçmenlerin koşullarının insanileştirilmesi için hayırseverlik ve işbirliğinin küreselleşmesiyle karşılık vermeliyiz,” diye ekledi.  

Papa ayrıca, "Savaşın açtığı yara hala kapanmadı, özellikle çatışmanın ilk aylarında binlerce insanın evlerini terk etmesine yol açtı" ifadelerini kullandı.

Editörlüğünü Hernán Reyes Alcaide'nin (Edizioni Piemme) yaptığı "Hope Never Disappoints: Pilgrims Toward a Better World" adlı kitap bugün İtalya, İspanya ve Latin Amerika'da raflardaki yerini alacak ve zamanla diğer dillere de çevrilecek. 

Soykırım mı, tehcir mi?

1915’te Osmanlı döneminde meydanında gelen ve yüzbinlerce kişinin ölümüne yol açan olayları, Türk resmi politikası Ermeni çetelerin isyanına karşı bölgedeki Ermenilerin zorunlu göç ettirilmesi ("tehcir") olarak tanımlarken, Ermenistan bunu “soykırım” olarak nitelendiriyor.

Ermenistan dışında dünyada 1915 olaylarını "soykırım" olarak kabul eden ülkeler arasında Almanya, Arjantin, Avusturya, Belçika, Bolivya, Brezilya, Bulgaristan, Kanada, Şili, Kıbrıs Rum Yönetimi, Çekya, Ermenistan, Fransa, Yunanistan, İtalya, Libya, Litvanya, Lübnan, Lüksemburg, Hollanda, Paraguay, Polonya, Portekiz, Rusya, Slovakya, İsveç, İsviçre, Suriye, Vatikan, Venezuela, Uruguay bulunuyor.

ABD'de ise "Ermeni Soykırımı'nı" resmi olarak tanıyan söz konusu yasa tasarısı daha önce üç kez Cumhuriyetçi senatörlerin karşı oyuyla engellense de ABD Kongresi'nin üst kanadı Senato, 2019'un sonlarında oy birliğiyle "Ermeni soykırımının resmen tanınmasını" öngören karar tasarısını kabul etti.

Türkiye ise söz konusu tasarının "yok hükmünde" olduğunu açıklamış, kabul edilemez olduğunu vurgulamıştı. Türkiye'nin 1915 olaylarına yaklaşımı "iki tarafın da acılar çektiği zor bir dönem" şeklinde.

ABD Başkanı Joe Biden, göreve geldikten sonra ilk kez "soykırım" ifadesini kullanmıştı.