Araştırma: TikTok'ta gezinmek 'beyin çürümesine' neden olabilir

Geçtiğimiz yıl, "özellikle sosyal medyada aşırı miktarda düşük kaliteli çevrimiçi içerik" tüketmenin etkisiyle ilgili endişeleri yansıtan bir terim olan "beyin çürümesi" (brain rot) Oxford Sözlüğü'nde Yılın Kelimesi seçilmişti.

Amerikan Psikoloji Derneği’nin (American Psychology Association - APA) yeni bulguları, “beyin çürümesi” olarak adlandırılan olgunun yalnızca bir internet meme'i değil, ölçülebilir nörobilişsel hasara yol açan gerçek bir sendrom olduğunu ortaya koydu.

“Duygular, Hisler ve Odaklanma: Kısa Formlu Video Kullanımının Bilişsel ve Ruh Sağlığı ile İlişkilerini İnceleyen Sistematik Bir İnceleme ve Meta-Analiz” başlıklı çalışma, TikTok, Instagram Reels ve YouTube Shorts gibi algoritma temelli platformlardaki kısa videoları doğrudan beyin çürümesiyle ilişkilendiriyor.

Araştırmada 71 çalışmadan elde edilen 98.299 katılımcının verileri incelendi. Bulgular, kısa biçimli video tüketimi arttıkça dikkat süresi ve engelleyici kontrol becerilerinde anlamlı bir düşüş görüldüğünü ortaya koydu.

İncelemeye göre gençler artık günde ortalama 6,5 saat online olarak video izliyor.

Çalışmaya göre: "Bu çerçevede, son derece uyarıcı, hızlı tempolu içeriğe tekrar tekrar maruz kalmak, kullanıcıların okuma, problem çözme veya derin öğrenme gibi daha yavaş, daha zahmetli bilişsel görevlere karşı duyarsızlaştığı alışkanlığa katkıda bulunabilir."

Araştırmaya göre alışkanlık, beynin ödül sistemini uyararak alışkanlık haline gelmiş kullanımı pekiştiriyor ve bu da "sosyal izolasyona, daha düşük yaşam memnuniyetine ve hatta öz saygı ve beden imajına" yol açabiliyor. Bu yeterince kötü değilmiş gibi, platformların artan kullanımı daha zayıf uyku, artan anksiyete ve yalnızlıkla da bağlantılı.

Kısacası, düşük kaliteli dijital içeriğe aşırı maruz kalmanın beynimizin işleyişi üzerinde gözle görülür bir etkisi var. TikTok gibi platformlarda ne kadar çok kısa süreli video izlerseniz, dikkat süreniz o kadar azalır ve bu süreçte ruh sağlığınızı ve eleştirel düşünmenizi etkiler.

Araştırmacılar, "Genel olarak, bu bulgular, günlük yaşamdaki yaygın rolü ve sağlık, davranış ve refahı etkileme potansiyeli göz önüne alındığında, kısa süreli videoların (SFV - short-form videos) kullanımının daha geniş sağlık etkilerini anlamanın önemini vurgulamaktadır," diye yazdı.

"Mevcut kanıtları sentezleyen bu çalışma, az çalışılmış sağlık alanlarını (örneğin, bilişsel sağlık, fiziksel sağlık) keşfetmek için gelecekteki araştırmalar için kritik bir temel sağlamakta ve SFV'lerle daha dengeli etkileşimi teşvik etmek için kamu söylemine ve araştırmaya dayalı yaklaşımların geliştirilmesine rehberlik edecek içgörüler sunmaktadır."