Fransa'da sanatçılar hükümetin kültür bütçesi kesintilerini protesto etti
"Debout pour la culture" (Kültür için harekete geç) sloganlarıyla Fransa'nın dört bir yanında toplanan protestocular, ülkenin kültür bütçesinde yapılması planlanan kesintilere karşı gösteri düzenledi.
Fransız hükümeti yüzde 6'lık bütçe açığıyla mücadele etmek için kamu harcamalarını azaltmaya çalışıyor. Ancak kültür harcamalarında kesintiye gitme planları sanat çalışanlarının büyük tepkisine yol açtı.
'Debout pour la culture' adlı protesto hareketi, aralarında rapçi JoeyStarr, şarkıcı Emily Loizeau ve çevreci Yann Arthus-Bertrand gibi önemli isimlerin de bulunduğu 40.000'den fazla kişinin imzaladığı bir dilekçeyle birlikte ülke çapındaki sanat mekanlarını ele geçirdi.
Sokaklardaki protestolara, aralarında 2025 Cannes Film Festivali Jüri Başkanlığına seçilen aktör Juliette Binoche'un da bulunduğu Fransa'nın en ünlü isimleri de destek verdi.
Başbakan François Bayrou dün hükümetin özel bir yetkisini kullanarak Fransız parlamentosunu oylama yapmadan yeni bir bütçeyi kabul etmeye zorladı. Bayrou'nun bu kararı, Barnier hükümetinin aralık ayı başında düşmesi ve önümüzdeki yıl için bir bütçenin kabul edilmesinin engellenmesine bir tepkiydi.
Kültür sektörüne yönelik bütçe kesintilerine karşı hazırlanan dilekçede şu eleştirilere yer veriliyor: "Kültür sektöründe uygulanmakta olan ve tüm nüfusun ve ülke genelinde kültüre erişimde ciddi bir düşüşe yol açacak büyük bir işten çıkarma planı" eleştiriliyor.
40.000'den fazla kişi tarafından imzalanan dilekçede, "Devletin, sanat ve kültür de dahil olmak üzere kamu hizmetlerini feda ederek, demokrasimize yönelik tehditleri gizlememesi gereken bir bütçe kemer sıkma bağlamı adına tehlikeli bir hesaplama yaptığı fikrini kınamaktadır," deniliyor.
Ayrıca şu ifadeler de yer alıyor: "Bütçeden her 20.000 euro (742.800 Türk Lirası) kesinti yapılacağı duyurulduğunda, bu kesinti kültürel bir yapıdaki daimi bir işe ya da yok olma tehdidi altındaki aralıklı bir sanatsal, teknik ya da idari işe eşdeğerdir."
"Bütçesel kemer sıkma bağlamı demokrasimiz üzerindeki tehditleri gizleyemez. İşte bu nedenle, sanat ve kültür de dahil olmak üzere kamu hizmetlerinden feragat etmenin, bunun sonucunda ortaya çıkan büyük toplumsal faydalar göz önüne alındığında tehlikeli bir hesaplama olduğunu söylüyoruz. Devletin bütçesinin yüzde 0.8'ini bu kamu politikasına ayırması, nüfus ve profesyoneller tarafından dile getirilen ihtiyaçları karşılamak için zaten büyük ölçüde yetersizdir."
Gençlik harcamalarında sorunlar
Protestolara katılan kurumlar arasında Saint-Brieuc'deki La Passarelle sanat merkezi, Grenoble'daki Maison de la culture de Grenoble (MC2) ve Ekososyalist Sol grubu yer aldı.
Ayrıca, Fransa'daki canlı sanatlar sendikası Syndeac, Kültür Bakanı Rachida Dati'yi bütçe kesintilerine yanıt vermeye çağıran bir mektup yayınladı: "Kültür Bakanlığı'nın başına geldiğinizden bu yana 410 milyon eurodan daha az olmayan bir kesinti yapıldı: 200 milyon euro (yaklaşık 7,43 milyar Türk Lirası). Şubat 2024'te kararname ile ve 210 milyon euro (yaklaşık 7,81 milyar TL) da muhtemelen 2025 bütçesinin bir parçası olarak oylanabilir."
Planlanan kesintilerden biri de Fransız ortaokul öğrencilerine kültür etkinlikleri ve kitap biletleri için harcayabilecekleri krediler veren bir program olan Kültür Kartı'nda yapılacak. Kültür Kartı, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un ilk döneminin en önemli politikalarından biriydi.
Harcamalar bölgesel yönetimler tarafından da kontrol altına alınacak ve ana şehirlerin dışındakilerin kültüre erişimi azaltılacak.
Başarılı olması halinde bütçe, cari açığı yüzde 6.1'den yüzde 5.4'e düşürmeyi hedefliyor ki bu oran bir önceki hükümetin yüzde 5.0'lik hedefinden daha yüksek.