Γιατί η Νάξος είναι ένα μοναδικό παράδειγμα βιώσιμου και βιωματικού τουρισμού

Η κυρία Ευδοκία ανοίγει το πορτάκι που οδηγεί από τον χώρο φύλαξης του Κούρου στο μικρό της καφενεδάκι.

Αμφότερα βρίσκονται στο περιβόλι της οικογένειάς της, με την οποία συνδέεται άμεσα και η ιστορία του Κούρου στο Φλεριό των Μελάνων.

Ο παππούς της Ευδοκίας ανακάλυψε τον Κούρο σκάβοντας την έκταση για να επεκτείνει το περιβόλι του. Τον σκέπασε για να τον προστατεύσει και τον αποκάλυψε χρόνια αργότερα πρώτα στην οικογένειά του και στη συνέχεια στις αρχές.

O Κούρος χρονολογείται από τον 6ο αι. πΧ και εικάζεται ότι εγκαταλείφθηκε δίπλα στο λατομείο επειδή έσπασε κατά τη μεταφορά ή επειδή ακυρώθηκε η παραγγελία του.

Στο δρόμο για το ιερό του Διονύσου στα Ύρια, τα γκρουπ των τουριστών περνάνε δίπλα από τα χωράφια όπου οι αγρότες προετοιμάζουν τη σπορά για τη χειμωνιάτικη σοδειά. Στον χώρο του ιερού η μυρωδιά μπορεί κάποιες φορές να είναι ενοχλητική, καθώς ακριβώς δίπλα λειτουργεί κτηνοτροφική μονάδα- μέρος του ισχυρού πρωτογενή τομέα που ανθεί στο νησί.

Σε αυτή άλλωστε την κοιλάδα οι άνθρωποι παρήγαγαν τρόφιμα εδώ και χιλιάδες χρόνια- σήμερα η παράδοση συνεχίζεται.

Μπροστά από την Τρανή Πόρτα του Ενετικού Κάστρου, η κυρία Μαρία μας χαιρετάει χαμογελαστή, απολαμβάνοντας της δροσιά του απογεύματος στο μπαλκόνι του σπιτιού της, που είναι μέρος του κάστρου.

Μας προτείνει γραφικά χωριά για να επισκεφτούμε και παραδέχεται ότι το να ζεις στην παλιά πόλη είναι μαγευτικό- αλλά έχει και τις δυσκολίες του.

Περιδιαβαίνοντας τα δαιδαλώδη στενά της Απειράνθου, μπορεί να σταματήσεις για να φωτογραφήσεις μία εκπληκτική πρόσοψη και να διαπιστώσεις ότι ο ένοικος του σπιτιού είναι μέσα ή προσπαθεί να βγει από το σπίτι του.

Στο Φιλώτι (ή Φιλότι), ο δεκάχρονος Παναγιώτης ξεναγεί τους επισκέπτες στη γραφική γειτονιά του Φασολά που αναπαριστά καταστήματα όπως αυτά έμοιαζαν τον 19ο αιώνα. Η οικογένειά του, με καταγωγή από το χωριό, διαχειρίζεται τα ιστορικά κτίρια και μοιράζεται ιστορίες και μαρτυρίες με τους επισκέπτες.

Αυτοί είναι λίγοι μόνο από τους λόγους για τους οποίους το ελληνικό νησί της Νάξου αποτελεί μία μοναδική ταξιδιωτική εμπειρία.

Έχοντας κατοικηθεί από την 4η χιλιετία π.Χ. μέχρι σήμερα αδιάκοπα, με ιστορία αιώνων, σημαντικούς αρχαιολογικούς και νεότερους χώρους, γραφικά χωριά, σύγχρονες παραγωγικές διαδικασίες, καταφέρνει να προσφέρει αυτό που είναι ζητούμενο πια για εκατομμύρια ταξιδιώτες σε όλο τον κόσμο:

ένα όμορφο τοπίο, το οποίο όμως συνεχίζει να διαθέτει αυθεντικούς κατοίκους και δραστηριότητες. Ένα τοπίο που δεν έχει καταλήξει μία «Ντίσνεϊλαντ» στερημένη σύγχρονης ζωής. Έναν τόπο όπου η παράδοση ζει, όπου οι κάτοικοι διατηρούν τις μνήμες τους και τις μοιράζονται με τους επισκέπτες.

Έναν τόπο όπου αυτό που βλέπεις είναι ζωντανό, προσαρμόζεται και εξελίσσεται.

Πιο μαγευτικό παράδειγμα το Ενετικό Κάστρο της Χώρας.

Χτισμένο τον 13ο αιώνα, από τον Ενετό στρατιωτικό και διπλωμάτη Μάρκο Σανούδο, ως έδρα του Δουκάτου του Αιγαίου, αποτελείται από 12 πύργους των αξιωματούχων του Σανούδου, χτισμένο πάνω στα ερείπια της αρχαίας Ακρόπολης που είχε λεηλατηθεί από πειρατές. Αυτή η μεσαιωνική κληρονομιά φιλοξενεί σήμερα εκατοντάδες κατοικίες, διαμερίσματα που ενοικιάζονται σε τουρίστες, καταστήματα, εστιατόρια και καφέ. Όλα αυτά συνυπάρχουν με τους τουρίστες να μπερδεύονται συνεχώς στα στενά με τους κατοίκους και τους εργαζόμενους του νησιού.

«Αυτό που βλέπετε ήταν ένα ενιαίο κτίριο, η μεγαλύτερη κατοικία της Απειράνθου» μας εξηγεί ιδιοκτήτης καταστήματος με αναμνηστικά είδη στην πλατεία του χωριού. «Κάτω από τα δωμάτια υπάρχει ένα δίκτυο με στοές, που τις χρησιμοποιούσαν οι κάτοικοι για να διαφύγουν όταν γινόταν επιδρομές από τους πειρατές. Καθώς τα σπίτια περνούσαν από γενιά σε γενιά, οι κάμαρες χτίζονταν και οι είσοδοι στις στοές έκλειναν, καθώς οι νέοι ιδιοκτήτες προσπαθούσαν να φτιάξουν όσο γίνεται μεγαλύτερα δωμάτια. Έτσι τα σπίτια έγιναν μικρότερα, αλλά οι στοές από κατώ συνεχίζουν να υπάρχουν» μας περιέγραψε.

Για πολλά χρόνια, το χαρακτηριστικό που θεωρούταν ότι «κρατούσε πίσω» τον τουρισμό στη Νάξο, τώρα την καθιστά έναν μοναδικό προορισμό.

Πρόκειται για το γεγονός ότι συνεχίζει να αποτελεί ένα νησί που δεν ζει αποκλειστικά από τον τουρισμό και για αυτό δεν έχει εξοβελίσει κάθε άλλη οικονομική δραστηριότητα.

Το νησί είναι διάσημο για τα κτηνοτροφικά (όπως η γραβιέρα) και αγροτικά (όπως η πατάτα) προϊόντα, το μάρμαρό του που ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο και συνθέτει κάποια από τα μεγαλύτερα έργα παγκοσμίως (σε Νέα Υόρκη, Άμπου Ντάμπι κλπ), Τα σύγχρονα λατομεία στον Κυνίδαρο είναι λίγα χιλιόμετρα (περίπου 7) από το αρχαίο λατομείο στο Φλεριό.**

Παράλληλα συνεχίζεται η αλιεία και μέχρι πρόσφατα διατηρούσε σημαντική μεταλλευτική δραστηριότητας (με την εξόρυξη της σμύριδας).

Σε αυτά προστίθεται πλέον όλο και πιο δυναμικά ο τουρισμός. Το αεροδρόμιο της Νάξου κατέγραψε αύξηση 20%-30% τους καλοκαιρινούς μήνες, ενώ τα καράβια μεταφέρουν τουρίστες μέχρι και τις αρχές Νοεμβίου.

Στον ετήσιο κατάλογο του 2023 με προορισμούς της Ευρώπης που προσφέρονται για διακοπές το φθινόπωρο και εμφανίζουν τη μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία διακοπών το Travel.com συμπεριέλαβε μια περιοχή από Ελλάδα, τη Νάξο.