İsrail, Gazze’nin tamamını işgal etme kararı aldı

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Gazze Şeridi’nin tamamen işgaline karar verildiğini doğruladı.

Netanyahu’nun ofisi alınan kararı açıklarken, Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir’e yönelik olarak “Bu karar kendisine uymayacaksa, istifa etmeli” ifadeleri kullanıldı.

İsrail Ordu Radyosu’nun haberine göre, Netanyahu ile Zamir arasında Gazze'deki savaşın yürütülme şekli konusunda uzun süredir süren anlaşmazlıklar pazartesi günü "zirve noktasına" ulaştı.

Netanyahu, sosyal medya platformu X’te yayımlanan video mesajında şöyle dedi: "Bu teröristlerin zulmünden Gazze'yi kurtarmaya kararlıyız."

Netanyahu birçok Gazzelinin kendilerine ulaşıp "Bizi özgürleştirin. Hamas’tan kurtulmamıza yardım edin," dediğini, bu çağrıya cevap vereceklerini belirtti.

Netanyahu bu açıklamayı, İsrail ile Hamas arasında Katar’da aylardır süren ancak ne ateşkes ne de rehinelerin serbest bırakılması konusunda ilerleme sağlanamayan görüşmelerin ardından yaptı. Gazze’deki insani kriz derinleşirken, arabulucular hala bir çözüm bulmaya çalışıyor.

Gazze’nin savaş sonrası geleceğiyle ilgili henüz resmi bir açıklama yapılmadı. Ancak Euronews’ün ulaştığı Aralık 2023 tarihli bir belge, İsrail’in değerlendirdiği olası planlardan birine dair fikir veriyor.

Belge, 35 binden fazla yedek askerden oluşan İsrail Savunma ve Güvenlik Forumu ile Jerusalem Centre for Security and Foreign Affairs adlı düşünce kuruluşu tarafından hazırlandı. "Gazze Güvenlik ve Yeniden Yapılanma Programı – Ertesi Gün Nasıl Olmalı?" başlıklı bu 32 sayfalık rapor, akademik bir çalışma niteliğinde.

Söz konusu çalışma, İsrail hükümetine sunuldu ve Gazze’nin geleceği için şu anda masadaki senaryolardan biri olarak değerlendiriliyor.

Plan, Hamas’ın devrilmesinden sonra Gazze’de ekonomiyi yeniden kurmayı, altyapıyı onarmayı ve halkı Hamas’ın şiddet içeren ideolojisinden uzaklaştırmayı hedefliyor. Bu süreç, raporda Nazizm’den arındırmaya benzer şekilde tanımlanıyor.

Raporda şu ifadeler yer alıyor:

"Askeri operasyon henüz hedefine ulaşmamış olsa da Hamas’ın düşüşünden sonra Gazze'nin kontrolüne dair düzenli bir plan hazırlanması gerekiyor."

Plan, Filistin’in kendi kendini yönetmesini açıkça reddediyor. Özellikle Filistin Yönetimi’nin ya da BM’ye bağlı UNRWA’nın insani yardım sağlamasına izin verilmemesi gerektiğini savunuyor.

Belgede şu sert ifade dikkat çekiyor:

"Gazze’de bir Filistin devleti kurulması fikri en az diğerleri kadar tehlikelidir."

Ancak belgede İsrail’in Gazze’yi ilhak etmek gibi bir niyeti olup olmadığı net bir şekilde belirtilmiyor. Yine de İsrail Savunma Kuvvetleri’nin (IDF), Gazze’nin genel yönetiminde daha fazla söz sahibi olmak istediği açıkça vurgulanıyor.

Belgenin gerçekliği, adının açıklanmasını istemeyen üst düzey bir hükümet yetkilisi ile hükümetin koalisyon ortağı olan aşırı sağcı Ulusal Dini Parti milletvekilleri Ohad Tal ve Simcha Rothman tarafından Euronews’e doğrulandı.

Yetkili, bu planın kesinleşmiş bir karar olmadığını ancak hükümetin üzerinde durduğu seçeneklerden biri olduğunu söyledi. Tal ise şu ifadeyi kullandı:

"Bu plan masada ve hükümetin yöneldiği çizgiyle uyumlu."

Rothman, Euronews’e yaptığı açıklamada planın hala şekillenmekte olduğunu, ancak Hamas’ın yok edilmesi, Gazze’de Filistin Yönetimi ya da UNRWA’nın yer almaması ve bir Filistin devleti kurulmasına karşı çıkılması gibi maddelerin hem kendi görüşleriyle hem de hükümetin duruşuyla uyumlu olduğunu söyledi.

Netanyahu’nun bu açıklamaları, İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Sa’ar’ın Euronews’e geçen ay verdiği demeçle çelişiyor. Sa’ar, İsrail’in Gazze’yi uzun vadeli kontrol etme gibi bir niyeti olmadığını söylemişti.

“Böyle bir niyetimiz yok,” diyen Sa’ar, Gazze'ye ilişkin olarak sadece “güvenlik endişeleri” olduğunu ifade etmişti.

Netanyahu ise bu konuda eski ABD Başkanı Donald Trump’ın önerdiği planı uygulayacaklarını belirterek, şu ifadeyi kullandı:

“Trump’ın planını uygulayacağız, bu iyi bir plan ve fark yaratıyor. Anlamı da çok basit: Gazze’de yaşamak istemeyenler ayrılabilir.”

Ancak bu plan, bölge ülkeleri ve uluslararası insani kuruluşlar tarafından tepkiyle karşılandı. Nitekim nüfusun zorla yerinden edilmesi, uluslararası hukuka aykırı kabul ediliyor.

Trump, bu öneriyi daha önce Gazze’yi "Orta Doğu’nun Rivierası" haline getirerek lüks oteller ve alışveriş merkezleriyle donatmayı hedeflediğini söyleyerek savunmuştu.

Hamas, 7 Ekim 2023’te İsrail’in güneyine düzenlediği saldırıda yaklaşık bin 200 kişiyi öldürüp 251 kişiyi rehin alarak savaşı başlatmıştı. Rehinelerden 50’si hâlen Gazze’de tutuluyor, ancak bunların yarısından azının hayatta olduğuna inanılıyor.

İsrail’in askeri operasyonları ise Gazze Sağlık Bakanlığı’na göre 60 binden fazla Filistinlinin ölümüne yol açtı. Bakanlık, ölümler arasında sivil ve militan ayrımı yapmıyor, ancak ölenlerin yarısından fazlasının kadın ve çocuk olduğunu bildiriyor.

Bakanlık Hamas’a bağlı olsa da BM ve diğer uluslararası kurumlar, can kayıpları konusunda en güvenilir kaynak olarak kabul ediyor.