ABD Başkanı Trump: 'ABD, Ukrayna’ya 'güvenlik garantileri' sağlayan anlaşmanın parçası olacak'

Dünya, pazartesi günü Oval Ofis’te Trump ile Zelenskiy’in yeniden karşı karşıya gelişini nefesini tutarak izlerken, yan odada Avrupa Birliği liderleri de o anları dinliyordu. İki lider, daha önceki sert tartışmaların aksine bu kez tarihi önemi vurgulayan ve ilişkileri ilerletme kararlılıklarını öne çıkaran bir görüşme gerçekleştirdi.

“Önemli ilerleme kaydediliyor,” diyen ABD Başkanı Donald Trump, Ukrayna Cumhurbaşkanı'nı Beyaz Saray’da ağırlarken, ilk kez ABD’nin Ukrayna için güvenlik garantilerinde devreye girebileceğini açıkladı.

“Avrupa ilk savunma hattıdır,” diyen Trump, “...ama biz de yardım edeceğiz, biz de dahil olacağız,” ifadelerini kullandı ve Ukrayna’ya ABD askerlerinin gönderilmesi ihtimalini reddetmedi.

Trump ve Zelenskiy ikili görüşmelerini tamamladıktan sonra, Ukraynalı liderle birlikte Washington’a gelen yedi Avrupalı lider de toplantıya katıldı. Böylece hem Ukrayna’ya hem de ABD başkanının barış çabalarına Avrupa’nın ortak desteği gösterilmiş oldu.

Trump, “Bence yükün büyük bölümünü Avrupa ülkeleri taşıyacak. Biz de onlara destek olup süreci çok daha güvenli hale getireceğiz,” dedi. Ayrıca Washington’daki liderlerle görüşmelerde ele alınan konulardan birinin de “görev ve sorumlulukların nasıl paylaşılacağı” olduğunu vurguladı.

Zelenskiy, güvenlik garantilerinin “çok iyi bir görüşmenin” önemli bir parçası olduğunu söyledi: “Çok hassas konuları konuştuk. İlki güvenlik garantileriydi… Ukrayna’nın güvenliği, ABD’ye, size ve bizimle birlikte kalben yanımızda olan liderlere bağlıdır.”

Önemli bir ayrıntı olarak, Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in de Ukrayna için güvenlik garantilerini kabul edeceğini söyledi: “Çok önemli bir adım olarak, Putin’in Ukrayna için güvenlik garantilerini kabul edeceğini belirttiğine inanıyorum.”

Fakat Avrupalı liderler ile Zelenskiy ve Trump güvenlik garantilerinde “sorumluluk” konusunu tartışırken, Moskova, NATO'ya ait birliklerin Ukrayna’ya konuşlandırılmasını içeren hiçbir senaryoyu kabul etmeyeceğini duyurdu.

“(Bu) kontrol edilemeyen bir çatışma tırmanmasına ve öngörülemeyen sonuçlara yol açabilir,” dedi Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova.

Trump ve Zelenskiy, Putin ile buluşacak mı?

ABD Başkanı, Zelenskiy ve Avrupalı liderlerle yapılan görüşmelerin ardından sıradaki adımın Putin ile telefon görüşmesi olduğunu söyledi. “Üçlü bir zirve yapabiliriz ya da yapamayız. Eğer olmazsa savaş sürecek. Ama olursa, savaşı bitirme ihtimalimiz yüksek. Bir ‘üçlü zirve’ gerçekleşirse, bunun çatışmaları sona erdirme konusunda ciddi bir fırsat olacağını düşünüyorum,” dedi.

Zelenskiy de, kendisi, Putin ve Trump arasında üçlü bir görüşmeye hazır olduğunu söyledi. Ukrayna lideri daha önce de defalarca Putin’le doğrudan görüşme çağrısı yapmış, ancak Moskova bunu her seferinde reddetmişti. Zelenskiy, Türkiye’ye gittiğinde bile Putin’le yüz yüze görüşmek istemiş, fakat karşılık bulmamıştı.

Rusya lideri şu ana kadar yalnızca Trump ile görüşmeyi kabul etti ve bu görüşme geçen cuma Alaska’da gerçekleşti.

Pazartesi günü Beyaz Saray’daki görüşmelerde Trump, üçlü görüşmenin en kısa sürede yapılmasını umduğunu belirtti ve bu görüşmede toprak meselelerinin de ele alınabileceğini söyledi: “Ayrıca olası toprak değişimlerini tartışmamız gerekiyor. Bu, mevcut cephe hatlarına ve Rusya’nın işgal ettiği topraklara dayanarak yapılabilir.”

Trump’ın “toprak değişimi” olarak adlandırdığı bu konu, olası anlaşmanın en karmaşık unsuru olarak görülüyor. Çünkü bu yalnızca Ukrayna’nın toprak tavizlerini kapsıyor, Rusya için herhangi bir ödün içermiyor.

Bu konudaki müzakerelerin uzun zaman alacağı kesin. Bu nedenle Zelenskiy ve Avrupalı liderler "ateşkes" çağrısı yaptı. Onlara göre ancak ateşkes sağlandıktan sonra Rusya’nın savaşı son bulabilir.

Başlangıçta ateşkesi destekleyen Trump, Alaska’da Putin ile yaptığı görüşmeden sonra fikir değiştirerek doğrudan barışı öne çıkarmaya başladı.

Trump, pazartesi günü strateji değişikliğini kabul ederek şunları söyledi: “Hepimiz elbette kalıcı bir barış üzerinde çalışırken derhal bir ateşkesi tercih ederiz. Belki öyle bir şey olabilir. Ama şu anda olmuyor.”

Avrupalı liderler, Trump’ı yeniden başlangıçtaki ateşkes yaklaşımına yönlendirmeye çalıştı ve ateşkes olmadan Putin’in savaşı sürdürmeye daha fazla zaman bulacağını vurguladı.

“Bu yıl çözdüğüm altı anlaşmaya bakarsanız, hepsi savaşın ortasında oldu. Hiç ateşkes yapmadım,” diyen Trump, Zelenskiy’e, “Bence sizin bir ateşkese ihtiyacınız yok,” sözleriyle karşılık verdi.

İki liderin Beyaz Saray’daki görüşmeleri sona ererken, Rusya Ukrayna şehirlerine onlarca İHA ile saldırarak yeni bir gece saldırısı başlattı.