Radyoaktif karides alarmı: Nükleer silah denemelerinde kullanılan izotopa rastlandı

ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), bu hafta başında yaptığı açıklamada, Walmart’ın “Great Value” markalı bazı dondurulmuş çiğ karides ürünlerinin tüketilmemesi gerektiğini duyurdu. Nedeni ise alışıldık gıda zehirlenmeleri değil; ürünlerde Sezyum-137 (Cs-137) adlı radyoaktif bir izotopun tespit edilmesi.

ABD yetkilileri, Endonezya’dan gelen sevkiyatlarda Los Angeles, Houston, Miami ve Savannah limanlarında yapılan denetimlerde radyoaktiviteye rastladı.

Yapılan testler sonucunda, pane karides örneklerinden birinde düşük seviyede Cs-137 bulundu. Bunun üzerine FDA, Walmart mağazalarında belirli ürünlerin satışının durdurulmasını ve ilgili dağıtıcı firmanın ithalatının soruşturma tamamlanana kadar engellenmesini tavsiye etti.

Yetkililer, söz konusu kontamine ürünlerin tüketiciye ulaşmadığını açıkladı.

Risk düşük ama kaynağı belirsiz

Bulunan seviyenin çok düşük olduğu belirtildi. FDA’nın müdahale eşiği kilogram başına 1200 bekerel iken, karideste ölçülen seviye yalnızca 68 bekerel çıktı.

FDA, “Bu seviyede tüketici için akut bir sağlık riski söz konusu değil,” açıklamasında bulundu.

Ancak uzmanlara göre uzun vadede düşük doz radyasyona maruz kalmak hücre hasarına ve kanser riskine yol açabileceğinden, kaynağın tespit edilmesi kritik önem taşıyor.

Texas A&M Üniversitesi’nden gıda güvenliği uzmanı Prof. Suresh Pillai, Slate'e yaptığı açıklamada, durumun olağan dışı olduğunu vurgulayarak, “Bu normal değil. Sezyum-137 çevrede bulunabiliyor ama gıdada olmaması gerekir,” dedi.

Cs-137, 1950’ler ve 1960’lardaki nükleer silah denemeleri, 1986’daki Çernobil ve 2011’deki Fukuşima felaketlerinde çevreye yayılmış bir yapay izotop.

Suda kolayca çözündüğü için toprakta, yağmurda ve havada izine rastlanabiliyor. Ancak karideslerde çıkması, izotopun denizden mi yoksa taşımadan mı bulaştığı sorusunu gündeme getirdi. FDA, Endonezya’daki deniz ürünleri otoriteleriyle iş birliği içinde kaynağı araştırıyor.