IAEA: İran, İsrail'in saldırılarından önce uranyum stokunu artırdı

Birleşmiş Milletler'in nükleer gözlemcisi tarafından üye devletlere dağıtılan gizli bir rapora göre, İran, İsrail'in 13 Haziran'da ülkeye hava saldırıları düzenlemesinden önce zenginleştirilmiş uranyum stokunu artırdı.

Viyana merkezli Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nın (IAEA) raporuna göre, 13 Haziran itibarıyla İran, yüzde 60'a kadar zenginleştirilmiş 440.9 kilogram uranyuma sahipti. Bu da IAEA'nın Mayıs ayındaki son raporundan bu yana 32.3 kilogramlık bir artışa işaret ediyor.

Rapor, bu rakamın "İran tarafından sağlanan bilgiler, 17 Mayıs 2025 ile 12 Haziran 2025 arasındaki ajans doğrulama faaliyetleri ve ilgili tesislerin geçmiş operasyonlarına dayanan tahminlere" dayandığını belirtti.

Gizli rapor ayrıca, İran ve IAEA'nın İsrail ve ABD saldırılarından etkilenen tesislerdeki denetimlerin yeniden başlatılması konusunda bir anlaşmaya varamadığını belirtti.

Çatışmadan bu yana denetlenen tek alan, Rus teknik yardımıyla işletilen Buşehr Nükleer Santrali oldu.

BM nükleer gözlemcisinin genel müdürü Rafael Grossi, raporda "Ajans denetimlerinin tam olarak yeniden başlamasını sağlamak için teknik düzenlemeler gecikmeden sonuçlandırılmalıdır," dedi.

Rapor, çatışma sırasında BM denetçilerinin İran'dan çekilmesinin güvenlik durumu göz önünde bulundurulduğunda gerekli olduğunu, ancak Tahran'ın IAEA ile iş birliğini durdurma kararının "derin bir üzüntü" yarattığını belirtti.

IAEA, 13 Haziran'dan bu yana "İran'ın önceki raporlanan stoktaki değişiklikleri tahmin etmek için kullanılan beyanlarını toplamak ve doğrulamak için gerekli saha faaliyetlerini gerçekleştiremediğini" söyledi.

IAEA'ya göre, yaklaşık 42 kilogram yüzde 60 oranında zenginleştirilmiş uranyum, yüzde 90'a kadar daha fazla zenginleştirilirse teorik olarak bir atom bombası üretmeye yeterli.

IAEA ayrıca denetçilerin İran'ın neredeyse bomba seviyesine ulaşan stokunu iki buçuk aydan uzun süredir doğrulayamadığını ve bunun "ciddi bir endişe konusu" olduğunu bildirdi.

İran uzun süredir programının barışçıl olduğunu iddia ediyor, ancak bu seviyelere kadar uranyum zenginleştiren nükleer silaha sahip olmayan tek ülke konumunda.