Polonya sınırında dron alarmı: NATO tedbir almalı mı?

Cuma günü Rusya ve Belarus ortak askeri tatbikatlarına başlayacak. Polonya, Zapad-2025 tatbikatları sırasında sınırını kapatacağını duyurdu ve tatbikatları “çok agresif” olarak nitelendirdi ve çarşamba günü Rus dronları Polonya hava sahasına girdi.

Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy, çarşamba gecesi Polonya hava sahasına giren 19 Rus dronundan en az birkaçının Belarus üzerinden geldiğini açıkladı.

Zelenskiy, “Gece boyunca Polonya topraklarına giren en az iki Rus dronu Belarus hava sahasını kullandı” ifadelerini kullandı.

“Toplamda, Ukrayna ve Belarus sınırı boyunca en az birkaç düzine Rus dronu hareket halindeydi.”

Çarşamba günü Ukrayna hava savunması, çeşitli modellerden 380’den fazla Rus dronunu imha etti. Bunların en az 250’si İran menşeli Şahid dronlarıydı.

Zelenskiy, Ukrayna’nın şimdi dron türlerini ve saldırının detaylarını araştırdığını belirtti ve ülkesinin “gökyüzünü güvenle korumak için ortaklarla iş birliğini genişletmeye hazır” olduğunu ekledi.

Rusya ve Belarus ne dedi?

Rusya Savunma Bakanlığı, saldırı sırasında Polonya’daki herhangi bir hedefi vurmayı planlamadığını açıkladı.

“Polonya topraklarında herhangi bir hedef planlanmamıştı. Saldırıda kullanılan İHA’ların maksimum menzili (Ukrayna’da) 700 km’yi geçmiyor.”

Moskova ayrıca, “Polonya savunma bakanlığıyla konuyla ilgili istişarelere hazır olduğunu” ekledi.

Belarus ise dronların navigasyon sistemleri bozulan cihazlar nedeniyle “kazara” Polonya hava sahasına girdiğini söyledi.

Belarus Savunma Bakan Yardımcısı Pavel Muravyeika, İHA’ların “yolunu kaybettiğini” ve Belarus’un kendi toprakları üzerinde bazılarını düşürdüğünü iddia etti.

Belarus Savunma Bakanlığı’nın resmi Telegram kanalında Muravyeika, gece 23.00 ile 04.00 arasında kendi güçleri, Polonya ve Litvanya’nın “iletişim kanalları” aracılığıyla kayıp dronlarla ilgili bilgi paylaştığını söyledi.

Bu saldırılar, Polonya’nın Rusya liderliğindeki büyük tatbikatlar nedeniyle Belarus sınırını kapatmasından sadece birkaç gün önce gerçekleşti.

Zapad-2025 tatbikatı

Rusça’da “batı” anlamına gelen Zapad, Rusya ve Belarus’un her dört yılda bir eylül ayında düzenlediği ortak askeri tatbikatlarıdır. Bu yıl tatbikatların 12 Eylül’de başlaması planlanıyor.

Tatbikatlar ilk olarak 2009’da, Belarus ordusu ile Rusya Batı Askeri Bölgesi’ndeki 20. Muhafız Birleşik Silah Ordusu’nu kapsayan Bölgesel Askeri Gruplamayı koordine etmek ve eğitmek amacıyla başlatıldı.

Her Zapad tatbikatının 12 bin – 13 bin askerle yapıldığı bildiriliyor, ancak NATO bu rakamların şüpheli olduğunu ve amaçlarını sorguluyor.

Önceki tatbikatlarda Moskova ve Minsk’in kurgusal senaryolar kullandığı ve bunların çevredeki gerçek ülkeleri andırdığı veya gelecekteki planları gösterdiği gözlemlendi.

Örneğin Zapad-2017 tatbikatında, Litvanya, Letonya ve Estonya’ya benzeyen Vesbaria, Lubenia ve Veyshnoria adlı üç kurgusal ülke yer aldı. Tatbikat alanına ayrıca Kaliningrad ile Belarus'un batısını ayıran Suwalki koridoru da dahil edildi.

Eylül 2021’de — Rusya’nın Ukrayna’ya tam ölçekli işgali öncesinde — Moskova, Belarus topraklarında 12 bin 800 askerle Zapad-2021 tatbikatı yaptığını açıkladı. Ancak bölgede toplam asker sayısı yaklaşık 200 bindi. Şubat 2022’de Rusya, tatbikat sonrası Belarus’ta kalan güçleri kullanarak Ukrayna’ya saldırdı.

Polonya, Belarus sınırını kapatacak

Çarşamba günü dron saldırısından önce Polonya, büyük Rusya liderliğindeki askeri tatbikatlar nedeniyle 11 Eylül gece yarısı sınırını kapatacağını duyurdu. Başbakan Donald Tusk, tatbikatları “askeri doktrin açısından çok agresif” olarak nitelendirdi.

Tusk, “Cuma günü Belarus’ta Rusya-Belarus tatbikatları başlıyor. Polonya sınırına çok yakın ve askeri açıdan agresif. Bu nedenle ulusal güvenlik gerekçesiyle, Zapad tatbikatları nedeniyle sınırı kapatacağız,” dedi.

Polonya Cumhurbaşkanı Karol Nawrocki ise, “Vladimir Putin’in iyi niyetine güvenmiyoruz,” uyarısında bulundu.

“Tabii uzun vadeli ve kalıcı bir barış beklerken, Vladimir Putin’in diğer ülkelere de saldırmaya hazır olduğuna inanıyoruz.”

Litvanya da Belarus ve Rusya sınırında güvenliği güçlendireceğini açıkladı.

Belarus’ta yeni askeri üs iddiaları

Belarus’ta yeni bir askeri tesis inşa edildiği bildiriliyor. Analistler, bunun Rusya’nın Ukrayna’daki savaşında stratejik önem taşıyabileceğini belirtiyor.

Radio Svoboda’ya göre inşaat, Haziran 2024'te Minsk’in güneyinde Pavlovka köyü yakınlarında başladı. Alan şu anda 2 kilometrekareden büyük.

Uzmanlar, tesiste Rusya’nın yeni Oreşnik balistik füze sisteminin bulunabileceğini düşünüyor.

Bir yıl içinde, bölgenin batısındaki 1 kilometreden fazla orman temizlendi, 30x20 metre boyutlarında 13 mühimmat deposu savunma duvarlarının arkasına inşa edildi ve her biri 100 metre uzunluğunda üç depo yapıldı.

Diğer binaların temelleri de atıldı ve çoğunlukla asfalt yollarla birbirine bağlandı.

Belarus yetkilileri projeyi resmi olarak kabul etmedi. Resmi belgelerde veya tapu kayıtlarında üs ile ilgili bir bilgi yok.

Radyo Svoboda, Radio Liberty Belarus Servisi ve Estonya medyası Delfi Estonia ile Eesti Ekspress’in ortak araştırması, ikinci yeni tesisin Gomel şehri yakınlarında, Ukrayna sınırına 40 kilometreden az mesafede bulunduğunu ortaya çıkardı.

Gazeteciler, buranın gelecekteki bir askeri üs olabileceğini düşünüyor. İnşaat 2023 sonlarında başladı, ağaçlar kesildi, alan temizlendi ve altyapı hızla inşa edildi.

Tesisin büyüklüğü ve altyapısı, Belarus’taki mevcut askeri üslerle benzerlik gösteriyor ve buranın yaklaşık 3 bin personel barındırabilecek bir tümen kapasitesine sahip olabileceği değerlendiriliyor.