Von der Leyen - Trump görüşmesi: AB, Rus enerjisinden çıkışı hızlandıracak bir plan önerecek

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, ABD Başkanı Donald Trump ile yaptığı telefon görüşmesinin ardından salı günü yaptığı açıklamada, Komisyon’un Rusya’dan fosil yakıt ithalatının aşamalı olarak sonlandırılmasını hızlandırmayı önereceğini söyledi.

Von der Leyen, Trump ile yaptığı görüşmede, Rusya’ya yönelik ekonomik baskıyı artırmak için ortak çabaları ek önlemlerle güçlendirmeyi ele aldıklarını belirtti.

Von der Leyen, sosyal medya platformu X’te yaptığı paylaşımda, “Komisyon yakında kripto varlıklar, bankacılık ve enerji sektörünü hedef alan 19. yaptırım paketini sunacak” dedi ve şöyle devam etti:

“Komisyon ayrıca Rusya’dan fosil yakıt ithalatının daha hızlı sonlandırılmasını önerecek".

AB, daha önce Rusya’dan petrol ve gaz alımlarını 1 Ocak 2028’e kadar sona erdirmeyi planlıyordu.

ABD ise Avrupa’ya, Rusya’nın Ukrayna’daki savaşını bitirmeye yardımcı olma konusunda daha güçlü bir rol üstlenmesi için baskıyı artırdı.

Trump, AB’ye, Rus petrolünün en büyük alıcıları olan Hindistan ve Çin’e sert gümrük tarifeleri uygulaması ve kendi içinde Rus enerjisi ithalatını durdurması gerektiğini söyledi.

ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, Trump yönetiminin, Çin’in Rus petrolü alımlarını durdurmak amacıyla Çin mallarına ek vergi getirmeyeceğini, ancak AB ülkelerinin önce Çin ve Hindistan’a kendi yaptırım niteliğinde gümrük vergilerini uygulaması halinde böyle bir adım atacağını söyledi.

AB'de enerji kullanımı rekor düzeyde geriledi

AB İstatistik Ofisi Eurostat'ın Mayın 2025'teki rakamlarına göre; brüt kullanılabilir enerji olarak adlandırdığı AB'deki toplam enerji 2023 yılında yüzde 4,1 oranında düşerek yaklaşık 380 milyon varil petrole eş değer oldu ve rekor bir düşüşe işaret etti.

Uzun süredir devam eden verimlilik politikaları tüm sektörlerdeki atıkları azaltmış, ılıman geçen kışlar ısınma talebini düşürmüş ve Ukrayna savaşının fosil yakıt fiyatlarını arttırması daha fazla tasarruf yapılmasını sağladı.

Basitçe söylemek gerekirse, Avrupa daha azıyla daha fazlasını yapmayı başarıyor.

AB hâlâ büyük ölçüde fosil yakıtlara bağımlı (yüzde 67) ancak yenilenebilir enerji kaynakları 2013'ten bu yana yüzde 31 artışla AB'deki tüm enerjinin yüzde 19,5'ini sağlıyor ve doğal gazın sadece bir puan gerisinde.

İsveç, Finlandiya ve Danimarka gibi İskandinav ülkeleri, enerji karışımlarının yüzde 40-50'sini oluşturan yenilenebilir enerji kaynaklarıyla yeşil dönüşüme öncülük ediyor.

Katı yakıtların hâlâ talebin yaklaşık üçte birini karşıladığı Polonya ve Çekya kömüre bağımlı olmaya devam ediyor.

Enerji ithalatı

AB, tükettiği enerjinin sadece yüzde 40'ını üretiyor.

Yurtiçi birincil üretim 2013'ten bu yana yaklaşık yüzde 20 azaldı. Petrol (yüzde 95) ve doğalgazın (yüzde 90) neredeyse tamamı sevk edilmekte ya da borularla taşınıyor.

Bu da AB'nin enerji bağımlılığını yüzde 58,4'e çıkarıyor. Bu oran 2022'deki rekordan daha düşük, ancak yine de 2010'ların ortalamasından daha yüksek.

Norveç (AB üyesi değil), Amerika Birleşik Devletleri, Cezayir, Katar ve Rusya'dan azalan akış, petrol ve gazın ana tedarikçileri olmaya devam ediyor.

Tüketim eğilimleri

Enerji tüketiminin dağılımına bakıldığında, talebin yüzde 32'sini oluşturan ulaştırma en fazla enerji tüketime olan sektör.

Bunu yüzde 26,3 ile hane halkları takip ederken, sanayi yüzde 24,6'sını oluşturuyor. Hizmetler ve tarım birlikte enerjinin yüzde 9,1'ini kullanırken, kalan yüzde 8'lik kısım ham madde gibi enerji dışı amaçlara yönlendiriliyor.

Taşımacılığın hakimiyeti, büyük ölçüde daha fazla araba ve gelişen havacılık endüstrisi sayesinde 30 yıl boyunca artış gösterdi.

Karayolu yakıt talebi 2021 ve 2023 yılları arasında toparlandı ancak hâlâ 2019 zirvesinin altında ve uluslararası havacılık COVID-19 öncesi seviyelerin yüzde 8 gerisinde.