Özel haber: Utahlılar Charlie Kirk cinayeti ile ilgili bölünmüş durumda

ABD'nin Utah eyaletinin Orem şehrinde işten eve dönerken David Young Euronews'e bölgenin "farklı inançlardan, farklı insan tiplerinden ve aklınıza gelebilecek her türden insanla" dolu olduğunu söylüyor.

Young hemen ekliyor: "Ama burası bir aile mahallesi."

Young, geçtiğimiz hafta Utah Valley Üniversitesi'ndeki bir etkinlik sırasında muhafazakâr bir influencer ve yorumcunun büyük bir kalabalığın gözü önünde vurularak öldürülmesiyle küresel medyanın ilgi odağı haline gelen 100 bin nüfuslu kasabanın belediye başkanı.

Seçmenlerinin yanından geçerken neredeyse bir çarpışmanın eşiğinden dönen belediye başkanı bir önceki haftanın olaylarını değerlendiriyor gibiydi.

"Yani, nadiren cinayet işleniyor. Neredeyse hiç suç işlemiyoruz. Televizyonda görüyoruz. Başka yerlerde de var ama burada yok. Bu çok yabancı bir şey."

Bu sözler Euronews'e konuşan yerel eyalet temsilcisi Nelson T. Abbott ile neredeyse aynı tondaydı.

Abbott, "Dünyanın ya da ülkenin her yerinde böyle şeyler duyarsınız ama Orem'de, Utah'ta duymazsınız. Burada işler bu şekilde yürümüyor," dedi.

Bu şekilde konuşanlar sadece politikacılar değildi. Bir bölge sakini, Orem'in büyüklüğüne rağmen insanların kendilerini "küçük bir kasaba olarak gördüklerini... bir üniversite kasabası" gibi canlı ve genç insanlarla dolu olduğunu söyledi. Bu durumun şok hissini daha da arttırdığını söyledi.

Kirk'ün öldürülmesinin ardından, siyasi bölünmenin her iki tarafından insanlar, Orem'deki insanların görmezden gelmeye çalıştıklarını söyledikleri bir itiş kakışla, tırmanan bir söz savaşına karıştı.

'Bu bizim toplumumuzu temsil etmiyor'

Euronews'**in Başkan Young ile yaptığı uzun sohbet sırasında, cinayetten sonra üstlendiği rolün temelden değiştiğini itiraf etti. Yerel medya ile uğraşmaya alışkındı, ancak ulusal ve hatta uluslararası ilgiye alışkın değildi.

Kendisini "teoride politikacı ama gerçekte değil" olarak tanımlayan Young, şehri kendi işini yürüttüğü gibi yönetmek istiyordu ama son olaylar işleri dramatik bir şekilde değiştirdi. Young, Kirk'ün vurulmasının ertesi günü, 11 Eylül'de şehirde binlerce kişinin katıldığı bir anma töreninde yaptığı konuşmayı gündeme getirdi.

"3 binden fazla insan oraya gelmişti. Ben de orada konuşma yaptım. Zor bir deneyimdi çünkü o kalabalığa ve çok sayıda genç insana bakıp yüzlerindeki üzüntüyü ve gözlerindeki yaşları görmek... Daha önce hiç böyle bir gruba konuşma yapmamıştım."

Belediye başkanı birlik çağrısında bulunurken, Washington'da şehri temsil eden kongre üyesi Mike Kennedy de Euronews'e özel bir demeç verdi ve "Amerika'nın hikâyesi her zaman, derin bir şekilde bölünmüş olmalarına rağmen, acı yerine birliği, umutsuzluk yerine umudu seçen insanların hikâyesi olmuştur," dedi.

Euronews'e konuşan Robert isimli bir kasaba sakini olaydan sonra kasabanın nispeten birlik içinde olduğunu söyledi. "Herkes, bir baba ve bir eş olan ve inandığı şeyi yapmaya çalışan bir adamın bulunduğumuz yerden 10 blok ötede anlamsızca vurulmasından dolayı üzgün."

Utah'taki her düzeyden siyasetçi, ulusal çapta ve internette yürütülen geniş çaplı tartışmalardan genellikle uzak durdu. Utah Valisi Spencer Cox, sakinlerin yanı sıra hem Cumhuriyetçiler hem de daha sessiz de olsa Demokratlar tarafından tepkisi nedeniyle övüldü ve sükunet çağrısında bulundu.

En azından Orem sokaklarında, Eyalet Temsilcisi Abbott insanların bu çağrılara kulak verdiğini öne sürdü. "Çocuklar sokaklarda oynuyor. Üniversite öğrencilerinin yolda yürüdüğünü ya da bisiklete bindiğini görüyorsunuz. İnsanlar dünyayı o kadar da farklı görmüyorlar."

Yine de, daha az tutarlı bir tablo bulmak için şehirden uzağa gitmenize gerek yok.

'Çok fazla öfke ve acı'

Eyalet başkentinin sadece birkaç kilometre kuzeyinde, kıdemli Demokrat Eyalet Temsilcisi Sahar Hayes çok farklı bir tablo çiziyor.

Euronews'e konuşan Hayes, "Utah'ta Demokrat olmak için korkutucu bir dönemden geçiyoruz," diyor ve önceki günlerde kendisine ve meslektaşlarına gelen "küfür dolu" sesli mesajları ve hatta ölüm tehditlerini anlatıyor.

Her ne kadar bu durum günümüzde her iki taraftaki politikacılar için de olağan hale gelmiş olsa da, kendisine yöneltilen tacizlerin hacmi ve içeriğinin aşırılığı "eşi benzeri görülmemiş" bir durumdu.

Euronews ile paylaşılan mesajlarda bir kişi, Utah yasama meclisinin tek açık eş cinsel üyesi ve Demokratların küçük bir azınlığından biri olan eyalet temsilcisini ve meslektaşlarını "katil, pedofil, ucube... eş cinsel hakları" destekçisi olmakla suçladı.

Demokrat Parti tüm yasama meclisinin yüzde 20'sinden daha azını oluşturuyor.

Bir diğeri Charlie Kirk adına yasama meclisi dışında halka açık infazları geri getirmek için bir yasa çağrısında bulundu ve darağaçlarının nasıl inşa edileceğine dair ipuçları verdi.

Hayes, kendisinin ve eyaletin LGBTQ+ topluluğunun diğer üyelerinin, tetikçinin transseksüel olan oda arkadaşıyla ilişkisi hakkında medyada dönen hikâyeler nedeniyle özellikle hedef alındıklarını hissettiklerini de sözlerine ekledi.

Hayes, "Tyler Robinson'ın oda arkadaşının bu olayın içine çekilmesinin çok talihsiz olduğunu düşünüyorum çünkü ailesine açılıp açılmadığını bile bilmiyoruz. Kimseyi vurmadıkları için hedef gösteriliyormuş gibi bir hava yaratılıyor," diye düşündü.

Bununla bağlantılı olarak, Kirk'ün LGBTQ+ topluluğu hakkındaki kendi dilinden ve insanların onun "kendi tarafınıza karşı aktif olarak savaşan birinin yasını tutmamanın sorun olmadığı" görüşüne inandıkları için hedef alındıkları endişesinden bahsetti.

Eyalet temsilcisine göre bunun sorumlusu, kullandığı dille "alevleri körüklediğini" düşündüğü Trump yönetimiydi ve Trump'ın Kirk'ün ölümüne verdiği sessiz tepkiyi eleştiren Jimmy Kimmel'in sunduğu popüler gece programının iptal edilmesine işaret etti.

Bu konuda yalnız değildi. Liberal eğilimli bir aileden gelen, Utah Valley Üniversitesi'ne gitmiş ve "Kirk'ün söylediklerinin yüzde 75'ine katılan" kendini muhafazakâr olarak tanımlayan Michael, "tarafların konuşmayı ya da herhangi bir özgürlüğü kısıtlama konusunda aynı hataya düşme eğiliminde olduğunu" savundu.

Kirk hakkında "nefret söylemi" yayanları "kesinlikle hedef alacağını" söyleyen Başsavcı Pam Bondi'nin adını verdi.

Temsilci Abbott bile "hükümetin Kirk'ün öldürülmesini hafife alan ve uygunsuz yorumlarda bulunan kişileri takip etme, suçlama ya da onlara karşı harekete geçme konusunda herhangi bir rolü olmadığına" olan inancında kararlıydı.

Kirk'ün yakın arkadaşı olduğunu söyleyen Başkan Yardımcısı JD Vance başta olmak üzere Trump yönetiminin temsilcileri de Kirk'ün öldürülmesinin ardından ulusal birlik çağrısında bulundu.

Vance'in kendisi de pazartesi günü Charlie Kirk Show podcastine konuk olarak bunun için "çaresiz" olduğunu söyledi.

Bununla birlikte ABD Başkan Yardımcısı, Kirk'ün öldürülmesini kutlayan kişilerin ihbar edilmesi ve sorumlu tutulması gerektiğini de söyledi.

Vance, "Onları ihbar edin, hatta işverenlerini bile ihbar edin," dedi. "Siyasi şiddete inanmıyoruz ama nezakete inanıyoruz."

Bu arada Orem'de ifade özgürlüğü konusu başka bir anayasa değişikliğinin gölgesinde kaldı.

Silahlanma çağrısı mı?

100 bin nüfuslu Orem şehrinde dört silah dükkanı bulunuyor. Belediye başkanının dediği gibi, "Burada insanların silahları var. Benim de silahım var ve biz İkinci Anayasa Değişikliği'ne inanıyoruz. Çok avlanıyoruz."

Michael, çocuklar da dahil olmak üzere silah kullanma kursları düzenliyor. "Sokaktaki herkesin bir ateşli silahı var ve düzenli olarak atış yapmaya gidiyoruz. Bu sadece bir aktivite," diyor.

Euronews'in konuştuğu dört mağazadan üçü Utah Valley Üniversitesi'ndeki silahlı saldırının ardından satışların arttığına dikkat çekti.

Rakip bir mağazadan bir temsilcinin "silahlar için genel marketler" olarak adlandırdığı Gunnies ve Ready Gunner, faaliyetteki artışın "önemli" olduğunu söyledi.

Euronews'e konuşan bir mağaza temsilcisi, "Geçen hafta muhtemelen normalin iki katı kadar ateşli silah sattık, neredeyse sadece gizlenebilir tabancalar" dedi ve gelenlerin farklı bir demografik grup olduğunu ekledi.

"Müşterilerimizin yüzde 80'inin 40 yaş ve üzeri olduğunu söyleyebilirim. Geçen hafta kapıdan girenlerin muhtemelen yarısı 25 yaşın altındaydı." Neredeyse her birinin üniversite öğrencisi olduğunu iddia etti.

"Bu olay pek çok müşterimizin bakış açısını değiştirdi, Kirk'ün vurulması gibi olayların her yerde olabileceği pek çok insan için ufuk açıcı oldu."

Michael'ın dersleri tamamen dolmuş durumda.

Euronews Ready Gunner'dan biriyle konuştuğunda, onlar da benzer bir durumu anlattılar. Temsilci, "Şu anda konuşamam, çok sayıda yeni müşteri için geçmiş kontrolleri yapmakla meşgulüm," dedi.

ABD merkezli Pew Araştırma Merkezi bu yıl yayınladığı bir raporda, yıllık verilerin tamamının mevcut olduğu son yıl olan 2023'te ABD'de 47 bin kişinin silahla yaralanma sonucu öldüğünü belirtti. ABD'nin yaklaşık iki katı nüfusa sahip olan AB genelinde ise bu sayı 7 binin biraz altında seyrediyor.

Yine de, nüfusun neredeyse yarısının ateşli silah sahibi olduğu Utah'ta çok az kişi sorunun silahlar olduğunu düşünüyor. Demokrat milletvekili bile silahların tamamen yasaklanmasından ziyade "silah güvenliği" önlemlerine atıfta bulundu.

Bununla birlikte, Hayes, "Charlie Kirk'ün katilinin bıçağı olsaydı muhtemelen hayatta olurdu, değil mi?" diye sordu.

Orem'de Belediye Başkanı Young aynı fikirde değildi.

"Bir damla bile fark yaratacağını sanmıyorum, çünkü tetikçinin yapmak istediği buydu."