Şara - Putin görüşmesi: Suriye - Rusya ilişkileri yeniden tanımlanıyor

Suriye’nin geçici Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara, iktidarı ele geçirdikten sonraki ilk Rusya ziyaretinde Vladimir Putin’le bir araya geldi.

Görüşmede Rusya’nın Suriye’deki iki ana askeri üssünün geleceği ele alındı. Şara, Moskova’yla yapılan tüm anlaşmalara sadık kalacağını ve ilişkileri 'tarihi dostluk bağları' çerçevesinde 'yeniden tanımlamak' istediklerini söyledi. Bu açıklama, Rus üslerinin güvende olduğunun ilk resmi işareti oldu.

Putin ise görüşmede Suriye’deki parlamento seçimlerinin 'toplumsal olarak birleştirici bir adım' olduğunu belirtti ve Moskova’nın Şam’la birçok alanda 'verimli işbirliğini' sürdürmeye hazır olduğunu söyledi.

Rus üsleri güvence altında

Reuters’a göre, görüşmenin en kritik başlığı Rusya’nın Suriye’deki iki askeri üssünün geleceğiydi: Lazkiye’deki Hmeymim Hava Üssü ve Tartus’taki Deniz Üssü. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, görüşmelerin gündeminde bu üslerin statüsünün bulunduğunu doğruladı.

Şara, görüşmede “Rusya ile bizi bağlayan ikili ilişkiler ve ortak çıkarlarımız var. Moskova ile yapılan tüm anlaşmalara saygı duyacağız,” dedi. Bu ifade, Rus üslerinin varlığının yeni yönetim tarafından resmen kabul edildiği anlamına geliyor.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da hafta başında yaptığı açıklamada Suriye hükümetinin Rus üslerinin kalmasından yana olduğunu söylemiş, bunların Afrika’ya insani yardım taşımacılığı için lojistik merkez olarak da kullanılabileceğini belirtmişti.

Esad meselesi ve hassas diplomasi

Rusya, yıllarca desteklediği eski müttefik Beşar Esad’a ülkesinden kaçtıktan sonra sığınma hakkı tanımıştı.

Reuters’ın aktardığına göre Şara, Putin’le yaptığı görüşmede Esad’ın iadesini 'yasal yollarla' talep edeceklerini, Suriyelilere karşı işlenen suçlardan yargılanması gerektiğini dile getirdi. Ancak Lavrov, Esad’a sığınma hakkının 'insani gerekçelerle' verildiğini ve 'hayatının tehdit altında olduğu' için bu adımın atıldığını söyledi.

Moskova’nın Esad’ı Şam’a teslim etmesi beklenmiyor; Kremlin kaynakları Rusya’nın bu konuda kararını değiştirmeyeceğini belirtiyor.

Ekonomik beklentiler ve yeniden inşa süreci

Şara’nın Rusya ziyaretinin bir diğer amacı da, savaşın harap ettiği ülkenin yeniden inşası için ekonomik destek sağlamak. Yeni yönetim, Rusya’dan uygun koşullarda buğday tedariki, enerji işbirliği ve altyapı yatırımları talep ediyor.

Suriye, yıllarca süren savaşın ardından tarımsal üretim kapasitesini ve enerji altyapısını büyük ölçüde yitirmiş durumda. Moskova ise bu talepleri, Suriye’deki askeri ve siyasi etkisini korumanın bir aracı olarak görüyor.

Putin’in Ortadoğu stratejisinde Suriye’nin rolü

Suriye’deki üsler, Rusya’nın Akdeniz’deki tek kalıcı askeri varlığını temsil ediyor. Kremlin açısından bu üslerin korunması, Moskova’nın Ortadoğu’daki nüfuzunu sürdürmesi için stratejik önem taşıyor.

Putin’in planladığı Rusya-Arap Zirvesi bu hafta yapılacaktı ancak Kremlin, Gazze için ABD Başkanı Donald Trump’ın aracılık ettiği ateşkes süreciyle çakışmaması için zirveyi erteledi. Bu da Rusya’nın bölgedeki dengeleri dikkatle gözettiğini gösteriyor.