Arjantin'de Milei'nin sağ-liberal partisi ara seçimlerden zaferle çıktı

Arjantin'de halk pazar günü sandık başına gitti. Devlet Başkanı Javier Milei'nin sağ-liberal partisi, ABD Başkanı Donald Trump'ın ülkesi için 40 milyar dolarlık bir kurtarma sözü verdiği ve Arjantinli mevkidaşının başarısına bağlı olarak daha fazla yardımın sinyalini verdiği bir kampanyanın ardından yapılan ara seçimlerden zaferle çıktı.

Milei'nin iktidardaki La Libertad Avanza partisi, yerel basının seçim otoritelerinden edindiği bilgiye dayanarak paylaştığı rakamlara göre, ulusal seçimlerde oyların yüzde 40'ından fazlasını almayı başardı.

Oyların yüzde 97'sinden fazlasının sayıldığı bildirildi. Güncel veriler ışığında, Milei kilit bölgelerde kesin zaferler kazanarak Senato'nun 3'te 1'ini yenilemek için yapılan oylamada 8 ili silip süpürmüş gibi görünüyor. Bu rakamlar, analistlerin pazar günkü oylama için yaptığı tahminlerini aştı.

Bu seçim, kendini anarko-kapitalist olarak tanımlayan Milei'nin yaklaşık 2 yıllık görev süresine ilişkin fiili bir referandum olarak görülüyor. Ayrıca, Arjantinli liderin Trump yönetiminden aldığı milyarlarca dolarlık destekle radikal serbest piyasa deneyini yürütme kabiliyetini güçlendiren önemli bir güvenoyu niteliği taşıyor.

Sonuçlar, Peronizm olarak bilinen sol eğilimli popülist muhalefet hareketinin oyların yüzde 31'inden fazlasını kazandığına işaret ediyor ki bu da analistler tarafından ittifakın son yıllardaki en zayıf performansı olarak nitelendirildi.

Milei, partisinin Kongre'nin alt kanadında daha önce 37 sandalyeye sahip olduğunu ancak pazar günkü oylamadan sonra bu sayının 101'e yükseldiğini belirtti. Senato'da ise La Libertad Avanza'nın 14 sandalye daha kazanarak 20 senatöre ulaştığını söyledi.

Bu güçlü çıkış, Milei'nin Kongre'de başkanlık vetolarını onaylamak, görevden alma çabalarını önlemek ve önümüzdeki aylarda vergi ve işgücü reformlarına yönelik iddialı planlarını hayata geçirmek için yeterli desteğe ulaşmasını garantiledi.

Milei: 'Arjantin yeni bir sayfa açtı'

Pazar akşamı, Buenos Aires şehir merkezinde bulunan parti binasında Milei sahneye fırladı ve marşı haline gelen death-metal ezgisinin birkaç dizesini coşkuyla seslendirdi: "Ben kayıp bir dünyanın kralıyım!"

Destekçilerinin tezahüratları arasında gülümseyerek, sonuçları Arjantin'in, ülkeyi defalarca devlet borcunu ödeyememe rezaletine sürükleyen Peronizm dönemini geride bıraktığının kanıtı olarak değerlendirdi.

"Arjantin halkı çöküşü geride bıraktı ve ilerlemeyi seçti," diyen Milei, "Arjantin'i yeniden büyük yapmak için özgürlük fikirlerini destekleyen herkese" teşekkür etti.

Arjantin'deki parlamento seçimi, Washington ve Wall Street'te daha önce olmadığı kadar büyük ilgiyle takip edildi. Bunda, ABD Başkanı Donald Trump'ın, Milei'nin pazar günkü seçimleri kaybetmesi halinde nakit sıkıntısı çeken yakın müttefiki Arjantin'e yaptığı 20 milyar dolarlık mali yardımı iptal edebileceğini açıklamasının payı büyük.

Ancak yurtdışındaki seçim heyecanı Arjantin'de pek hissedilmedi. Oy kullanmak zorunlu olmasına rağmen seçim yetkilileri pazar günü yüzde 68'in biraz altında bir katılım oranı bildirdi. Bu, ülkenin 1983'te demokrasiye dönüşünden bu yana kaydedilen en düşük katılım oranlarından biri.

Trump’ın önemli bir ideolojik müttefiki

On yıllardır süren bütçe açıkları ve korumacılığın ardından devlet harcamalarını kısan ve Arjantin ekonomisini serbestleştiren önemli bir Trump destekçisi olarak Milei için pazar günkü seçimler oldukça riskliydi.

Geçen ay Peronist muhalefetin bir eyalet seçiminde yaşadığı büyük kayıp piyasaları alarma geçirip peso satışına yol açtı ve ABD Hazine Bakanlığı’nın olağan dışı müdahalesini gerektirdi. Milei hükümeti o zamandan beri bir döviz krizi yaşanmaması için yoğun çaba gösteriyor.

Milei’nin kardeşi Karina Milei’ye yönelik rüşvet iddiaları da dahil olmak üzere bir dizi skandal, başkanın yolsuzlukla mücadele imajına zarar verdi ve sıkı kemer sıkma önlemlerinden etkilenen seçmenler arasında tepki uyandırdı.

Ancak bu ayın başında, ABD’nin Güney Amerika ülkesine 20 milyar dolarlık bir mali destek sağlama kararının hemen ardından Beyaz Saray’da Trump ile yaptığı görüşme sonrası Milei için durum yeni bir şekil almaya başladı.

Raporlara göre, bütçe kesintileri sayesinde enflasyon Nisan 2024’teki yıllık yüzde 289’luk zirveden geçen ay yüzde 32’ye kadar düşmüş olsa da, birçok Arjantinli halen geçim sıkıntısı yaşıyor.

Milei, yaşam maliyeti artışlarını düşürdüğünden bu yana, fiyat artışları maaş ve emekli ödeneklerini geride bıraktı. Milei’nin sübvansiyonları kaldırmasının ardından hanehalkları artık toplu taşıma ve elektrik için daha fazla ödeme yapmak zorunda. Yerel medyaya yansıyan haberlere göre, ülkede işsizlik oranı şu anda, liberal Başkan göreve başladığındaki seviyeden daha yüksek.