Rio’da uyuşturucu operasyonu: En az 64 kişi hayatını kaybetti

Brezilya'nın Rio de Janeiro kentinde yaklaşık 2 bin 500 polis ve asker, salı günü bir uyuşturucu çetesine karşı bir büyük çaplı operasyon düzenledi. Çatışmaların yaşandığı operasyonda en az 60 şüpheli ve 4 polis memuru yaşamını yitirdi, yaklaşık 80 şüpheli gözaltına alındı.

Helikopter ve zırhlı araçların kullanıldığı operasyonların hedefi, kentin kuzeyindeki Complexo de Alemao ile Penha'daki favelalarda etkili olan "Kızıl Komuta" (Red Command) adlı ünlü suç örgütüydü.

Rio polisi, bu koordineli eylemin, suç örgütüne yönelik 1 yıllık kapsamlı bir soruşturmanın sonucu olduğunu belirtti.

Polis, X platformundaki paylaşımında, 4 polis memurunun hayatını kaybettiğini doğruladı ve “Ajanlarımıza yönelik alçakça saldırılar cezasız kalmayacak,” dedi.

Eyalet yönetimi de operasyonda 93 tüfek ile yarım tondan fazla uyuşturucu madde ele geçirildiğini bildirdi. Açıklamada, öldürülen kişilerin “polis müdahalesine direndiği” ifade edildi.

Sosyal medyada paylaşılan videolarda, 2 faveladan duman ve alevlerin yükseldiği görülürken silah sesleri de duyuluyor.

Şehir Eğitim Dairesi, 2 mahalledeki 46 okulun kapatıldığını açıkladı.

Ayrıca Rio de Janeiro Federal Üniversitesi’nde derslerin iptal edildiği ve kampüstekilere güvenli yerlere sığınmaları çağrısında bulunulduğu belirtildi.

Operasyon, Brezilya’nın yakın tarihindeki en kanlı polis baskınlarından biri olarak değerlendiriliyor. İnsan hakları örgütleri, ölümlerle ilgili bağımsız soruşturma başlatılması çağrısında bulundu.

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Ofisi, ölümler karşısında “dehşete düştüğünü” belirterek etkin soruşturma çağrısı yaptı ve Brezilya makamlarına uluslararası yükümlülüklerini hatırlattı.

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) Brezilya Direktörü Cesar Munoz, olayları “büyük bir trajedi” ve “felaket” olarak nitelendirerek, “Savcılık, her ölümün koşullarını aydınlatmak için kendi soruşturmasını açmalı,” dedi.

Rio eyaletinin muhafazakar valisi Claudio Castro ise bunun şehir tarihindeki "en büyük operasyon" olduğunu söyledi. Castro ayrıca, "suçla mücadelede federal hükümetin daha fazla destek vermesi" gerektiğini vurguladı.

Kızıl Komuta kimdir?

Kızıl Komuta çetesi, kökeni Rio hapishanelerine dayanan bir örgüt. Son yıllarda favelalardaki etkisini ve kontrol alanını giderek genişletti.

Rio, onlarca yıldır ölümcül polis operasyonlarına sahne oluyor. Mart 2005’te Baixada Fluminense bölgesinde 29 kişi, Mayıs 2021’de Jacarezinho favelasında 28 kişi yaşamını yitirmişti.

Minas Gerais Katolik Üniversitesi'nden kamu güvenliği uzmanı Luis Flavio Sapori, salı günkü operasyonun önceki operasyonlara benzediğini ancak ölçeğinin "eşi görülmemiş" olduğunu söyledi. Sapori, "doğrulanan ölüm sayısının önceki operasyonları geride bırakabileceğini" belirtti.

“Bugünkü operasyonun farkı, ölü sayısının büyüklüğü. Bu sayılar bir savaşı andırıyor,” diyen Sapori, bu tür operasyonların genellikle çete liderlerini değil, kolayca yerleri doldurulabilen alt düzey üyeleri hedef aldığı için etkisiz olduğunu da sözlerine ekledi.

Operasyonun ardından çete üyelerinin Rio’nun kuzeyinde ve güneydoğusunda yolları kapattığı, 70’ten fazla otobüsün barikat olarak kullanıldığı bildirildi.